Sơ cứu làn da bị cháy nắng: nên và không nên làm gì?

Cháy nắng là gì? Vì sao da bị cháy nắng?

Cháy nắng (sunburn) là phản ứng viêm cấp tính của da sau khi tiếp xúc quá mức với tia cực tím (UV) từ ánh nắng mặt trời. Khi UVB xuyên qua lớp biểu bì, chúng sẽ phá hủy các tế bào da, kích thích cơ thể giải phóng histamine và prostaglandin – gây đỏ, nóng, rát, và đôi khi phồng rộp. Đặc biệt, tia UVA còn âm thầm tàn phá lớp trung bì – gây lão hóa sớm và tăng nguy cơ ung thư da.

Các vùng da dễ bị cháy nắng nhất thường là: mặt, cổ, vai, gáy, cánh tay, mu bàn tay và chân – những nơi thường không được che chắn kỹ.

Sơ cứu làn da bị cháy nắng: nên làm gì đầu tiên?

Ngay khi phát hiện da đỏ rát, nóng bỏng vì nắng, hãy thực hiện các bước sơ cứu sau để giảm viêm và ngăn tổn thương lan rộng:

Tránh nắng ngay lập tức: Di chuyển vào bóng râm, nơi mát, hoặc có điều hòa. Tránh để da tiếp tục tiếp xúc với tia UV.

Làm mát da nhẹ nhàng: Dùng nước mát (không lạnh) dội nhẹ lên vùng da cháy nắng hoặc đắp khăn mát. Không nên dùng nước đá trực tiếp vì có thể làm bỏng lạnh, khiến da tổn thương nặng hơn.

Nếu có thể, dùng xịt khoáng dịu nhẹ để cấp ẩm tức thì.

Chăm sóc vùng da bị cháy nắng

Dưỡng ẩm và làm dịu da: Bôi gel lô hội (nha đam), kem dưỡng có thành phần làm dịu như panthenol, allantoin hoặc chiết xuất cúc La Mã.

Uống nhiều nước: Cháy nắng khiến cơ thể mất nước, da khô rát. Uống nước lọc, nước dừa hoặc nước điện giải giúp phục hồi nhanh hơn.

Không tự ý lột da: Khi da bắt đầu bong tróc, đừng cố gắng bóc ra. Hãy để da tự "tái tạo", tránh nhiễm trùng.

Trường hợp da bị phồng rộp, sốt, mệt mỏi: Đây là dấu hiệu bỏng nắng nghiêm trọng. Cần đến cơ sở y tế để được xử trí đúng cách, tránh biến chứng.

“Nhả nắng” – làm sao để da trắng lại nhanh chóng?

Sau khi qua giai đoạn viêm cấp, da có thể chuyển sang màu nâu, xỉn, sần sùi và thiếu sức sống. Để giúp da “nhả nắng” an toàn, hãy kiên trì các bước chăm sóc sau:

Dưỡng ẩm sâu hằng ngày: Sử dụng kem dưỡng chứa ceramide, hyaluronic acid giúp da giữ nước và phục hồi màng bảo vệ.

Chống nắng cẩn thận: Không có sản phẩm “nhả nắng” nào hiệu quả nếu bạn vẫn để da tiếp xúc với UV mỗi ngày. Hãy dùng kem chống nắng phổ rộng SPF 30+, mặc áo dài tay, đội nón rộng vành, đeo kính râm khi ra nắng.

Đắp mặt nạ thiên nhiên dịu nhẹ:

Mặt nạ dưa leo, sữa chua không đường, bột yến mạch + mật ong có thể giúp làm sáng da và giảm kích ứng.

Tránh dùng chanh hoặc baking soda vì dễ khiến da bắt nắng trở lại và mỏng đi.

Tẩy tế bào chết nhẹ nhàng 1–2 lần/tuần để loại bỏ lớp da chết sạm màu. Ưu tiên sản phẩm có hạt mịn hoặc enzyme dịu nhẹ.

Ăn uống hỗ trợ từ bên trong:

Tăng cường thực phẩm giàu vitamin C (cam, chanh, bưởi), vitamin E (hạt hướng dương, quả bơ), beta-carotene (cà rốt, khoai lang) để tái tạo da.

Uống đủ nước, hạn chế cà phê, bia rượu.

Phòng cháy nắng vẫn là quan trọng nhất

Dù có nhiều cách chăm sóc hậu cháy nắng, nhưng lời khuyên quan trọng nhất vẫn là: phòng cháy hơn chữa cháy. Mỗi lần da bị bỏng nắng là một lần tổn thương tế bào, tăng nguy cơ lão hóa da sớm và ung thư da sau này.

Hãy chú ý tránh nắng vào khung giờ 10h–15h, mặc đồ chống nắng và thoa lại kem chống nắng mỗi 2–3 tiếng, đặc biệt nếu bạn ra mồ hôi nhiều hoặc bơi lội.

Một làn da khỏe đẹp không chỉ nhờ sản phẩm dưỡng đắt tiền, mà bắt đầu từ thói quen bảo vệ và yêu thương làn da mỗi ngày, đặc biệt trong những ngày nắng nóng cực đoan như hiện nay.