Trời nắng nóng có thể dẫn đến chuột rút do nóng, kiệt sức vì nóng và say nắng. Những tình trạng này có thể xảy ra khi chúng ta tiếp xúc với nhiệt độ quá cao và cơ thể của chúng ta mất khả năng tự làm mát hoặc hoạt động hiệu quả.

Vậy nó xảy ra như thế nào? Sự bảo vệ tự nhiên của cơ thể chúng ta chống lại nhiệt độ cao là đổ mồ hôi. Mồ hôi bốc hơi khỏi da và giúp hạ nhiệt. Nhưng trong một số tình huống, cơ thể của chúng ta không thể đổ mồ hôi đủ để giữ mát, hoặc việc đổ mồ hôi vẫn không đủ để chống lại các điều kiện khắc nghiệt. Khi nhiệt độ cơ thể của chúng ta tăng lên mức nguy hiểm, có thể gây tử vong.

1. Say nắng (sốc nhiệt) là tình trạng thế nào?

Say nắng hay còn gọi là sốc nhiệt là tình trạng tăng than nhiệt nghiêm trọng (>40 độ C) kèm theo rối loạn hoạt động của các cơ quan như thần kinh, tuần hoàn, hô hấp do tác động của nắng nóng và/ hoặc các hoạt động thể lực quá mức. Sốc nhiệt thường được chia thành 2 thể:

• Sốc nhiệt kinh điển xảy ra do nhiệt độ môi trường quá cao > 40 độ C, kèm theo hoặc không kèm theo nắng gắt kéo dài liên tục.
• Sốc nhiệt do gắng sức thường xảy ra ở người trẻ, khỏe mạnh, các vận động viên điền kinh gắng sức quá mức trong thi đấu và tập luyện.

2. Một số tình huống có thể xảy ra say nắng

• Tập thể dục quá sức, đặc biệt trong điều kiện nắng nóng
• Mặc quần áo dày, chật trong môi trường nóng
• Thiếu luồng không khí, không gian chật hẹp và đông người, chẳng hạn như xe buýt, lễ hội, sự kiện thể thao…
• Đang ở trong xe hơi đang đỗ, đặc biệt là dưới trời nắng.

3. Những người có nguy cơ bị say nắng

Say nắng có thể xảy ra với bất kỳ ai, nhưng những người có nguy cơ cao nhất bao gồm:

• Người lớn tuổi, đặc biệt là người già yếu và những người sống một mình
• Trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ
• Những người đang điều trị bệnh mạn tính, chẳng hạn như bệnh tim mạch, huyết áp, đái tháo đường...
• Đang dùng một số loại thuốc làm giảm tiết mồ hôi: lợi tiểu, chẹn beta, kháng cholinergic, ethanol, kháng histamine...
• Những người ăn kiêng, uống ít nước (VD: bệnh thận mạn)
• Những người sử dụng thuốc kích thích.

4. Phòng ngừa sốc nhiệt, say nắng

Các bệnh liên quan đến nhiệt độ có thể ngăn ngừa. Điều quan trọng là phải chuẩn bị cho nhiệt độ quá cao , đặc biệt là nếu bạn đang có các tình trạng bệnh lý.

Hãy nhớ:

• Uống đủ nước
• Tránh xa nắng nóng càng nhiều càng tốt
• Giữ cho không gian mát mẻ, không khí lưu thông
• Mặc quần áo phù hợp với thời tiết và dùng kem chống nắng, bảo vệ khỏi tác hại của ánh nắng mặt trời
• Nghỉ ngơi vào thời điểm nắng gắt như giữa trưa và đầu buổi chiều. Các hoạt động gắng sức nên để vào những thời điểm mát mẻ hơn trong ngày.
• Quan tâm hơn đến những người lớn tuổi, trẻ nhỏ hoặc người ốm yếu, béo phì.

Trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ dễ bị tổn thương hơn trước tác động của nhiệt độ quá cao, vì chúng không thể thích ứng dễ dàng với sự thay đổi nhiệt độ. Thực hiện các bước bổ sung để chăm sóc trẻ nhỏ khi thời tiết nắng nóng và không bao giờ để bất kỳ ai (kể cả vật nuôi) không có người trông coi trên xe hơi.

5. Triệu chứng và cách xử trí khi say nắng và các tình trạng liên quan

Nếu bạn nhận ra các dấu hiệu và triệu chứng của bất kỳ bệnh nào liên quan đến nhiệt độ cao, cần hành động ngay. Phát hiện sớm các dấu hiệu sẽ giúp giảm nguy cơ đột quỵ do nắng nóng - một tình trạng có thể gây tàn phế hay tử vong nếu không được điều trị.

Bất kỳ ai bị bệnh tim, tiểu đường, bệnh thận, cao huyết áp hoặc theo chế độ ăn ít muối hoặc hạn chế uống nước nên tìm kiếm trợ giúp y tế ngay lập tức nếu có các triệu chứng của say nắng.