Người dân TPHCM tiêu thụ muối cao gần gấp đôi mức khuyến cáo

Theo Trung tâm Kiểm soát Bệnh tật TPHCM (HCDC), người dân thành phố đang tiêu thụ lượng muối vượt xa mức an toàn cho sức khỏe tim mạch. Với mức trung bình 8,5g/ngày, TPHCM hiện là một trong những địa phương có thói quen ăn mặn đáng báo động - cao hơn mức trung bình cả nước (8,1g/ngày theo điều tra STEPS 2021) và cao gần gấp đôi ngưỡng khuyến cáo của WHO là 5g muối/ngày.

BS.CK1 Nguyễn Ngọc Thùy Dương - Phó Giám đốc HCDC nhận định, lối sống tĩnh tại, đô thị hóa nhanh, nhận thức dinh dưỡng còn hạn chế, cùng thói quen tiêu thụ thực phẩm nhiều muối, nhiều chất béo và ít rau xanh đang âm thầm góp phần gia tăng tỷ lệ bệnh không lây nhiễm tại thành phố.

Thực tế cho thấy, 81% lượng muối người Việt tiêu thụ hằng ngày đến từ thói quen nấu nướng tại nhà - chủ yếu từ nước mắm, bột canh, mì chính... chỉ 11% đến từ thực phẩm chế biến sẵn và 7% từ thực phẩm tự nhiên. Ngoài ra, sự gia tăng nhanh chóng việc sử dụng thức ăn nhanh, vốn chứa hàm lượng natri cao, càng làm tình hình thêm phức tạp.

Một khảo sát tại TPHCM với 467 người (tuổi 19-39) cho thấy gần một nửa trong số đó thường xuyên dùng thức ăn nhanh, đặc biệt phổ biến ở nam giới và nhóm tuổi 16-24.

Không chỉ là con số trên giấy, hậu quả của thói quen ăn mặn đang được phản ánh rõ qua số liệu sức khỏe cộng đồng. Theo báo cáo của Sở Y tế TPHCM, trong số hơn 233.000 người cao tuổi được khám sức khỏe gần đây, có tới 57,6% mắc tăng huyết áp, hơn 23% mắc đái tháo đường, và gần 2% có dấu hiệu hoặc tiền sử các bệnh hô hấp mạn tính và ung thư. Những con số này đang đặt ra áp lực lớn đối với hệ thống y tế thành phố trong quản lý bệnh mạn tính.

Vì sao ăn mặn gây nguy hiểm?

Theo WHO, mỗi người trưởng thành chỉ nên tiêu thụ tối đa 5g muối mỗi ngày (tương đương 2.000mg natri). Thừa muối làm tăng giữ nước, tăng áp lực thành mạch, là nguyên nhân trực tiếp gây tăng huyết áp - yếu tố nguy cơ hàng đầu của bệnh tim mạch, đột quỵ và nhồi máu cơ tim. Với trẻ nhỏ, mức cho phép còn thấp hơn nhiều: dưới 1,5g muối/ngày với trẻ dưới 1 tuổi, và chỉ 0,3g/ngày với trẻ sơ sinh.

Dù ngành y tế đã triển khai nhiều chiến dịch tuyên truyền, nhưng mức tiêu thụ trung bình tại Việt Nam vẫn vượt xa khuyến cáo. Nguyên nhân chính nằm ở thói quen nêm nếm đậm đà và sử dụng quá nhiều gia vị chứa natri trong nấu nướng.

Nỗ lực từ y tế thành phố và lời cảnh báo đến cộng đồng

TPHCM hiện đang triển khai hàng loạt giải pháp cải thiện thói quen ăn uống không hợp lý. Ngoài truyền thông hạn chế tiêu thụ muối - đường - chất béo, thành phố đẩy mạnh tư vấn cải thiện bữa ăn tại hộ gia đình và bếp ăn tập thể, tăng cường dán nhãn cảnh báo dinh dưỡng và đưa dinh dưỡng tiết chế vào quy trình điều trị tại các bệnh viện.

Tuy nhiên, các chuyên gia cho rằng, thay đổi từ nhận thức cá nhân mới là yếu tố quyết định. BS.CK1 Nguyễn Ngọc Thùy Dương chia sẻ, nếu người dân không nhận thấy tác hại nghiêm trọng từ thói quen ăn mặn, mọi chiến dịch vẫn chỉ dừng ở hình thức. Thay đổi hành vi phải bắt đầu từ chính mâm cơm gia đình.