Ngừng tim đột ngột - phản xạ sơ cứu 4 phút đầu tiên quyết định mạng sống

Trong trường hợp ngừng tim đột ngột, từng giây phút đều quý giá. Khi tim ngừng đập, máu không còn được bơm đi, oxy không đến được não và các cơ quan quan trọng. Sau khoảng 3-4 phút thiếu oxy, tế bào não bắt đầu chết và nếu không được cấp cứu kịp thời, tổn thương này gần như không thể hồi phục.

Theo các khuyến cáo y khoa, cơ hội sống sót giảm sau mỗi phút không được hồi sức tim phổi (CPR). Ở 4 phút đầu, nếu có CPR, tỷ lệ sống có thể đạt tới 80-85%, trong khi không được can thiệp, con số này chỉ còn khoảng 60%. Đến phút thứ 10, dù có CPR, cơ hội sống còn lại chỉ khoảng 60%, còn nếu không có can thiệp, tỷ lệ sống giảm xuống dưới 10%.

Những con số đó cho thấy, 3-4 phút đầu tiên kể từ khi nạn nhân đổ gục chính là “thời gian vàng” - ranh giới giữa sự sống và cái chết. Việc nhận biết sớm và thực hiện sơ cấp cứu ngừng tim là kỹ năng sinh tồn mà bất kỳ ai cũng cần được trang bị.

Vì sao CPR có thể cứu người?

CPR (ép tim ngoài lồng ngực) là kỹ thuật tạo ra dòng máu "nhân tạo" khi tim ngừng đập. Khi ép xuống, tim bị nén giữa xương ức và cột sống, máu được đẩy ra ngoài đi nuôi não và các cơ quan quan trọng. Khi thả tay, tim giãn ra, máu mới được hút trở lại tim.

Cứ như vậy, mỗi nhịp ép là một lần tim được “thay thế” hoạt động bơm máu tự nhiên, giúp duy trì oxy lên não, giảm thiểu tổn thương tế bào, và tạo điều kiện để tim có thể “bắt nhịp” trở lại khi được khử rung.

Theo hướng dẫn của Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ (AHA 2020), khi phát hiện người bất tỉnh, không phản ứng, không thở hoặc chỉ thở ngáp cá, không có mạch, người chứng kiến cần:

• Kiểm tra an toàn và gọi cấp cứu y tế (115) hoặc tổng đài khẩn cấp quốc gia tại Việt Nam (112)
• Xác định ngưng tim, thực hành ép tim ngoài lồng ngực (CPR): đúng độ sâu (5-6 cm), đúng tần số (100-120 lần/phút), giảm thời gian gián đoạn dưới 10 giây.
• Sử dụng máy sốc tim ngoài tự động (AED) nếu có sẵn.
  
  

Ngay cả khi thao tác chưa thật hoàn hảo, vẫn tốt hơn là không làm gì cả. Một vài động tác ép tim đúng hướng cũng đủ giúp duy trì lưu lượng máu tối thiểu đến não và tim, kéo dài “cửa sổ sự sống” cho đến khi được hỗ trợ y tế chuyên sâu.

Hiểu rõ tầm quan trọng của “3-4 phút vàng”, AloBacsi đã phối hợp cùng Công ty Cổ phần Y Khoa NQ (NQ Medical Corp) tổ chức buổi tập huấn nội bộ về kỹ năng sơ cấp cứu ngừng tim. Chương trình được thiết kế dựa trên hướng dẫn của AHA, tập trung thực hành hồi sức tim phổi (CPR) và sử dụng máy sốc tim ngoài tự động ZOLL AED Plus - thiết bị có khả năng phản hồi lực ép và tần suất theo thời gian thực.

Dưới sự hướng dẫn của đội ngũ huấn luyện viên NQ Medical Corp, nhân viên AloBacsi được thực hành trên mô hình thật, mô phỏng các tình huống khẩn cấp, từ nhận diện ngừng tim, gọi cấp cứu, đến ép tim và khử rung an toàn. 

Đại diện AloBacsi chia sẻ, chương trình này là một phần trong chuỗi hoạt động đào tạo kỹ năng sinh tồn và an toàn y tế mà đơn vị đang triển khai nội bộ, nhằm xây dựng đội ngũ không chỉ giỏi chuyên môn truyền thông y tế, mà còn vững vàng trong các tình huống thực tế.