Miễn viện phí toàn dân: Người dân được gì và khi nào bắt đầu?

Hiện người dân Việt Nam phải tự chi trả khoảng 40% chi phí y tế, cao hơn khuyến cáo của Tổ chức Y tế Thế giới. Điều này khiến nhiều hộ gia đình, đặc biệt người nghèo và người mắc bệnh mạn tính, đối mặt nguy cơ nghèo hóa khi phải điều trị dài ngày. Bộ Y tế cho rằng miễn viện phí là chính sách nhân văn, cần thiết và phù hợp xu hướng các quốc gia áp dụng bảo hiểm y tế toàn dân.

Theo định hướng, chính sách sẽ dựa trên trụ cột BHYT và triển khai theo lộ trình. Nhà nước và Quỹ BHYT sẽ chi trả chi phí khám chữa bệnh cơ bản; các dịch vụ theo yêu cầu hoặc kỹ thuật cao vẫn cần đồng chi trả để đảm bảo sử dụng hợp lý.

Người dân sẽ được hưởng lợi như thế nào?

Khi rào cản tài chính được giảm bớt, người dân sẽ: Được khám chữa bệnh sớm hơn, giảm biến chứng; giảm nguy cơ kiệt quệ kinh tế do chi phí y tế; tăng công bằng trong tiếp cận dịch vụ; được bảo vệ tốt hơn trước bệnh tật, đặc biệt các nhóm yếu thế

Đây cũng là bước quan trọng để hoàn thiện hệ thống y tế bền vững, phù hợp mô hình nhiều nước đang áp dụng thành công.

Lộ trình dự kiến triển khai

Từ năm 2026: Khám sức khỏe định kỳ hoặc sàng lọc miễn phí mỗi năm cho nhóm ưu tiên; hộ cận nghèo và người ≥75 tuổi hưởng trợ cấp xã hội: được thanh toán 100% chi phí trong phạm vi BHYT; hoàn thành hồ sơ sức khỏe điện tử toàn dân

Năm 2027: Dự kiến tăng mức đóng BHYT lên 5,1%; tăng ngân sách hỗ trợ nhóm chính sách và người thu nhập thấp

Giai đoạn 2028-2030: Giảm chi tiền túi xuống dưới 30%; mở rộng danh mục thuốc, vật tư và kỹ thuật được BHYT thanh toán; bao phủ BHYT đạt trên 95%; thí điểm thanh toán dịch vụ phòng bệnh bằng Quỹ BHYT; mức đóng BHYT có thể lên 5,4%

Sau năm 2030: Việt Nam hướng đến miễn viện phí toàn dân trong gói dịch vụ cơ bản; mở rộng sàng lọc bệnh chi phí hiệu quả; triển khai BHYT bổ sung và tiến tới mức đóng BHYT khoảng 6% từ năm 2032.

Bộ Y tế cho biết, quá trình này cần lộ trình dài hạn, cân đối quỹ và nguồn lực bền vững, nhưng sẽ mang lại lợi ích thiết thực cho hàng chục triệu người dân khi tiếp cận dịch vụ y tế mà không lo chi phí vượt quá khả năng chi trả.