1. Làm sao phân biệt rối loạn giấc ngủ, mệt mỏi kéo dài là do hậu COVID-19 hay áp lực cuộc sống?

Rối loạn giấc ngủ, mệt mỏi thường kéo dài bao lâu sau khi đã khỏi COVID-19? Liệu có cách nào để người bệnh tự đánh giá, rối loạn giấc ngủ, mệt mỏi thực sự là vấn đề hậu COVID-19 hay đây chỉ là tình trạng nhất thời do công việc, cuộc sống thời điểm đó áp lực hơn bình thường?

BS.CK2 Huỳnh Tấn Vũ trả lời: Khi chẩn đoán hậu COVID-19, nếu người bệnh bị mất ngủ sau khi khỏi COVID-19 mà không có chẩn đoán nào thay thế thì người ta mới quy vào vấn đề mất ngủ hậu COVID-19.

Do đó, chúng ta phải căn cứ vào bệnh cảnh để lại thông qua quá trình thăm khám bởi có thể bệnh nhân không bị mất ngủ do hậu COVID-19. Một số người bình thường đôi khi cũng rơi vào trạng thái áp lực do công việc, căng thẳng trong cuộc sống gây mất ngủ.

Như vậy, để phân biệt được 2 tình trạng mất ngủ kể trên, chúng ta dựa vào phát sinh bệnh cảnh, từ đó có những chỉ định can thiệp phù hợp.

BS.CK2 Huỳnh Tấn Vũ - Giảng viên ĐH Y Dược TPHCM

2. Bên cạnh dùng thuốc, cần phối hợp với việc gì để giúp cải thiện giấc ngủ?

Xin BS cho biết, theo Đông y, bên cạnh việc mua một loại thuốc hay sản phẩm để uống thì cần làm thêm những việc gì nữa ạ?

BS.CK2 Huỳnh Tấn Vũ trả lời: Định nghĩa sức khoẻ trong Đông y là khi huyết lưu thông, tinh thần thoải mái. Theo đó, chúng ta cần chú ý các yếu tố bệnh về thể xác và tinh thần bởi chúng tác động qua lại lẫn nhau. Khi điều trị bằng Đông y, chúng ta có thể dùng thuốc hoặc không dùng thuốc, nhưng phải đảm cho tâm và thể hoà làm một.

Theo đó, người thầy thuốc phải đánh giá được người bệnh gặp vấn đề ở đâu để từ đó quyết định nên can thiệp dùng thuốc hay không dùng thuốc cho phù hợp.

3. Có những loại thảo dược nào giúp chữa mất ngủ, mệt mỏi?

Nhờ BS hướng dẫn những thảo dược nào giúp chữa mất ngủ, giảm mệt mỏi và dùng sao cho đúng?

BS.CK2 Huỳnh Tấn Vũ trả lời: Trong Đông y có nhiều phương pháp để chữa mất ngủ. Riêng thảo dược, chúng ta có những vị thuốc có thể dùng như táo nhân, viễn chí, hồng táo, lạc tiên,…

Với những bài thuốc, chúng ta có thể sử dụng các bài thuốc bổ tâm an thần. Khi đó, nếu người bệnh có khí huyết không tốt thì bổ khí huyết hoặc có vấn đề tinh thần không tốt thì bổ tâm an thần.

Người ta nói rằng một tâm hồn minh mẫn phải trên cơ thể khỏe mạnh. Vì vậy, người bệnh phải làm cho cơ thể khỏe mạnh, để khí huyết lưu thông thì tinh thần mới thoải mái.

4. Những vị thuốc Đông y ứng dụng như thế nào trong điều trị rối loạn giấc ngủ, mệt mỏi hậu COVID-19?

Hiện nay, nhiều người chú trọng đến các vị thuốc trong Đông Y để điều trị chứng mất ngủ, mệt mỏi như hợp hoan bì (còn gọi là happy tree - loài cây hạnh phúc), táo nhân, hồng táo, viễn chí, ngũ vị tử, uất kim…  Xin hỏi BS, trong Đông y, những vị thuốc này được ứng dụng như thế nào trong điều trị rối loạn giấc ngủ, mệt mỏi? Dưới góc nhìn của Y học hiện đại, những vị thuốc này có chứa những thành phần nào, cơ chế tác động ra sao để giúp người bệnh dưỡng tâm, an thần (nghiên cứu chứng minh)?

BS.CK2 Huỳnh Tấn Vũ trả lời: Hiện nay, các nghiên cứu cho thấy hợp hoan bì có tác dụng kích thích thần kinh bởi nó chứa một chất giúp người dùng cảm thấy an thần, dễ ngủ, lạc quan, yêu đời, đó cũng chính là lý do người ta gọi hợp hoan bì là loài cây hạnh phúc. Các công trình nghiên cứu tại Việt Nam, cũng như trên thế giới đã chứng minh loại thảo dược này rất hiệu quả đối với vấn đề an thần dễ ngủ.

Hồng táo là một loại dược liệu bổ huyết, chống lại sự lo lắng, bất an. Vì vậy, khi sử dụng, người bệnh sẽ cảm thấy an thần, dễ ngủ, tăng cường sức khoẻ, tâm trạng thoải mái.

Táo nhân thường gọi là toan táo nhân, có vị chua. Táo nhân có chức năng tăng cường miễn dịch, làm giảm những loại mỡ xấu và giúp an thần, dễ ngủ. Theo Đông y, đây là loại thảo dược giúp dưỡng tâm, an thần, bổ âm, liễm hãn (tức làm cầm mồ hôi cho những người xuyên đổ mồ hôi, nhất là những vấn đề âm hư sinh nội nhiệt).

Ngũ vị tử có tính chất kháng khuẩn, có tác dụng bảo vệ gan, giúp cải thiện chức năng về tinh thần, an thần dễ ngủ, góp phần bồi bổ cơ thể.

Viễn chí giúp trị ho, đặc biệt là ho có đờm, viêm phế quản, hen. Ngoài ra, những người có vấn đề suy giảm trí nhớ, hay quên, nhất là người cao tuổi thì vấn đề viễn chí (viễn: xa, chí: trí nhớ, có thể hiểu là người hay quên), khi sử dụng viễn chí cũng được cải thiện tốt. Bên cạnh đó, viễn chí còn được dùng để điều trị suy sinh dục và tiết niệu, cũng như cải thiện tình trạng mệt mỏi cơ thể.

Nhìn chung, các vị thuốc kết hợp trong bài thuốc này sẽ có tác dụng bổ tâm, an thần, dễ ngủ, tạo cảm giác sảng khoái và giúp cơ thể nâng cao sức khoẻ. Trong Đông y gọi là nâng cao chính khí còn trong Y học hiện đại gọi là tăng sức đề kháng, góp phần mang lại cảm giác thư thái, hạnh phúc sau khi uống, kết hợp với cách nhìn lạc quan, yêu đời sẽ giúp cải thiện được sức khoẻ tổng thể.

Đối với tình trạng rối loạn giấc ngủ, mệt mỏi hậu COVID-19, các vị thuốc này hỗ trợ và mang lại tác dụng ra sao, thưa BS?

BS.CK2 Huỳnh Tấn Vũ trả lời: Ngày xưa, chúng ta chỉ sử dụng các loại thảo dược để cải thiện giấc ngủ. Tuy nhiên, ngày nay chúng ta có thể phối hợp thảo dược với các loại thuốc y học hiện đại để đem lại hiệu quả cao cũng như duy trì được tác dụng lâu dài trong việc bổ tâm, an thần, giúp giấc ngủ an nhiên, tự tại, sau khi ngủ xong sẽ có cảm giác dễ chịu, lạc quan, yêu đời, thoải mái hơn.

Phần 1: Mất ngủ, mệt mỏi hậu COVID-19, bao lâu sẽ phục hồi?

Phần 3: Những bài tập và động tác massage khắc phục tình trạng mất ngủ, mệt mỏi

Cảm ơn Nhãn hàng Kim Thần Khang - 1 trong nhiều sản phẩm nổi tiếng của công ty Dược phẩm Á Âu - Giúp tăng cường sức khỏe thần kinh, tâm thần, cải thiện mất ngủ, mệt mỏi đã đồng hành cùng chương trình!