1. Nguyên nhân khô mắt sau phẫu thuật tật khúc xạ?

Thưa BS, sự can thiệp trên bề mặt giác mạc có thể dẫn đến các bệnh lý như khô mắt mà bệnh nhân nên lưu tâm. BS có thể nói cụ thể hơn về tình trạng này, nguyên nhân do đâu và ai sẽ thường bị khô mắt hơn? Tỷ lệ xuất hiện chiếm khoảng bao nhiêu và thường xuất hiện vào giai đoạn nào?

BS.CK2 Võ Thị Thu Thảo trả lời: Bất cứ một can thiệp nào trên mắt, trên bề mặt giác mạc đều có thể dẫn đến tình trạng khô mắt. Trong quá trình laser, hoặc trường hợp bệnh nhân nằm dưới những cuộc phẫu thuật có nhiều ánh sáng chiếu vào mắt thì có thể làm ảnh hưởng đến tuyến nước mắt ở bề mặt nhãn cầu. Khi đó, sự tác động lên tuyến nước mắt sẽ gây ra tình trạng khô mắt. Vì thế, sau các cuộc phẫu thuật như vậy, bệnh nhân cần phải bổ sung nước mắt nhân tạo đúng cách, đúng thời gian tùy theo loại bệnh lý.

Đa số những trường hợp phẫu thuật laser đều thay đổi cấu trúc của tuyến nước mắt nên gần như ai cũng gặp phải tình trạng khô mắt. Tuy nhiên, việc hồi phục của tuyến nước mắt nhanh hay chậm là tùy vào từng người.

Đối với phẫu thuật khúc xạ, bệnh nhân nên sử dụng nước mắt nhân tạo liên tục trong 3 - 6 tháng. Trong thời gian đầu, bệnh nhân sẽ sử dụng thường xuyên với tần suất cao, có thể là 6 - 8 lần/ngày. Sau đó, bệnh nhân có thể giảm số lần nhỏ nước mắt nhân tạo và duy trì khoảng 3 - 4 lần/ngày. Như vậy, mắt sẽ dễ chịu hơn và giúp cho tuyến nước mắt được tái tạo hoàn toàn.

Với một số bệnh nhân có tình trạng khô mắt trước đó (có bệnh lý về tuyến giáp, trầm cảm phải sử dụng thuốc, hoặc viêm bờ mi mãn tính), việc sử dụng nước mắt nhân tạo sẽ kéo dài hơn.

Đặc biệt, sau khi phẫu thuật khúc xạ, nhân viên văn phòng nên duy trì sử dụng nước mắt nhân tạo để giúp cho mắt tốt hơn. Bởi khi làm việc, ánh sáng xanh từ màn hình máy tính có thể ảnh hưởng đến mắt, đồng thời sử dụng máy tính thường xuyên có thể làm giảm chớp mắt, gây khô mắt nhiều hơn.

Trong hơn 16 năm công tác, BS.CK2 Võ Thị Thu Thảo đã thực hiện hơn 20.000 ca Lasik, Femto và Relex Smile và hơn 4.000 ca Phaco

2. Khô mắt sau mổ có nghiêm trọng?

Khô mắt sau mổ có nghiêm trọng, nếu không tìm cách giải quyết điều gì sẽ xảy ra? Làm sao để chấm dứt tình trạng này, thưa BS?

BS.CK2 Võ Thị Thu Thảo trả lời: Sau mổ, nếu bệnh nhân có bệnh lý khô mắt trước đó, bắt buộc phải sử dụng nước mắt nhân tạo thường xuyên, liên tục. Với những trường hợp thông thường, bệnh nhân chỉ cần tuân theo hướng dẫn của BS.

Một số bệnh nhân khi hết thuốc không đi tái khám và nhỏ thuốc. Khi đó, tình trạng của tuyến nước mắt chưa được tái tạo hoàn toàn, mắt của bệnh nhân sẽ bị khô, đỏ, kích thích khó chịu đến hành động dụi mắt làm vết mổ bị lệch hoặc trầy xước. Nếu cứ để tình trạng khô mắt kéo dài, có thể dẫn đến tình trạng viêm nhiễm vết mổ làm ảnh hưởng đến kết quả phẫu thuật.

Do đó, sau khi phẫu thuật xong, bệnh nhân cần phải tuân thủ chế độ điều trị của BS. Trường hợp khô mắt cần phải được quay lại bệnh viện tái khám và điều trị kịp thời.

3. Nên lựa chọn nước mắt nhân tạo như thế nào?

Như BS vừa chia sẻ, khi chăm sóc mắt sau mổ việc lựa chọn và sử dụng nước mắt nhân tạo rất quan trọng. Vậy chúng ta nên lựa chọn nước mắt nhân tạo như thế nào? Khi sử dụng cần lưu ý gì để đảm bảo an toàn và hiệu quả?

BS.CK2 Võ Thị Thu Thảo trả lời: Hiện nay, có rất nhiều loại nước mắt nhân tạo được bán trên thị trường, trong đó thành chủ yếu là natri hyaluronate - giúp tái tạo được tuyến nước mắt.

Nước mắt nhân tạo có 2 loại: loại có chất bảo quản hoặc không có chất bảo quản. Với trường những bệnh nhân sau phẫu thuật, BS thường cho bệnh nhân sử dụng những loại nước mắt nhân tạo không có chất bảo quản, tức những loại sử dụng trong ngày để đảm bảo mắt không bị kích thích.

Một số trường hợp bệnh nhân sử dụng nước mắt nhân tạo có chất bảo quản bị kích thích làm cộm xốn, khó chịu và chảy nước mắt, thậm chí bị tình trạng viêm nhiễm. Do đó, loại nước mắt nhân tạo không chứa chất bảo quản sẽ được ưu tiên sử dụng cho bệnh nhân sau khi phẫu thuật tật khúc xạ.

Trước khi sử dụng nước mắt nhân tạo nói riêng và thuốc nhỏ mắt nói chung, chúng ta cần phải rửa tay thật sạch. Đối với thuốc nhỏ dạng lọ, nên tránh để đầu của lọ thuốc chạm vào lông mi vì có thể gây ra nhiễm khuẩn.

Sau khi nhỏ xong, nên đậy kín lọ và để ở nơi thoáng mát, tránh để gần những chỗ nóng (tivi hoặc dưới ánh nắng mặt trời) vì sẽ làm cho thuốc bị hư.

Còn với nước mắt nhân tạo không có chất bảo quản, phải dùng trong ngày. Nếu sử dụng không hết thì cũng nên bỏ đi chứ không nên sử dụng lại cho ngày hôm sau.

Nhiều người thường có thói quen bỏ nước mắt nhân tạo vào túi xách và cất trong cốp xe khi di chuyển. Tuy nhiên, nhiệt độ trong cốp xe thường rất nóng nên sẽ dễ làm hư thuốc, các thành phần trong nước mắt nhân tạo cũng bị biến đổi, tác dụng của thuốc bị giảm đi.

4. Những lưu ý khi vệ sinh mắt sau mổ?

Trước khi phẫu thuật, người bệnh cần lưu ý gì về cách vệ sinh mắt và bổ sung các loại nước nhỏ mắt để giảm tình trạng khô mắt sau mổ? Lưu ý khi lựa chọn sản phẩm và nên sử dụng như thế nào thưa BS?

BS.CK2 Võ Thị Thu Thảo trả lời: Trước khi mổ mắt, người thường xuyên sử dụng máy tính nên dùng nước mắt nhân tạo để giúp mắt không bị khô, tránh tình trạng viêm nhiễm và giúp làm việc được lâu hơn.

Bên cạnh đó, nếu bệnh nhân có sử dụng contact lens thì tránh dùng trong vòng ít nhất 1 tuần (đối với contact lens mềm) và trong vòng 2 tháng (đối với contact lens cứng). Ngoài ra, người có sử dụng contact lens mềm cũng nên sử dụng nước mắt nhân tạo.

Sau phẫu thuật, chúng ta chỉ nên sử dụng thuốc nhỏ mắt là nước mắt nhân tạo. Hiện nay, trên thị trường, nhiều loại thuốc nhỏ mắt có những thành phần giúp mắt sẽ trong, long lanh khi nhỏ vào. Chúng ta vẫn có thể sử dụng những loại này, tuy nhiên nếu dùng lâu sẽ làm cho mắt bị viêm nhiễm vì thuốc nhỏ mắt có chứa chất bảo quản. Chính vì vậy, nếu được, chúng ta nên sử dụng nước mắt nhân tạo có ít chất bảo quản hoặc không chất bảo quản sẽ tốt hơn.

Cảm ơn Công ty TRB Chemedica Việt Nam đã đồng hành cùng chương trình!