Câu hỏi

Chào bác sĩ, Tôi năm nay 78 tuổi (nam), cân nặng: 54 kg, chiều cao 1,68 m. Tôi bị COPD đã hơn 10 năm nay. Mỗi khi có triệu chứng khó thở cấp tính thì vào viện 7-10 ngày. Tôi thường khám và điều trị tại BV đa khoa tỉnh. Hiện nay tôi đang điều trị tại BV Anh-Đức TP. MỹTho. Mỗi khi nhập việu đều có xét nghiệm máu, có khi chụp X-quang. Do thời tiết lúc này ấm áp, thường ngày tôi phun khí dung Ventolin 5mg 2 lần, xịt Seretide 3 lần, nếu cần tôi xịt thêm Berodual 1 hoặc 2 lần. Thuốc tôi dùng tối thiểu là: Theostat 100mg x 2, Acemuc x 2, Serratiopeptidase 10mg x 2. Tôi rất quan tâm là nếu bệnh tiến triển sau này các phế nang sẽ hư và tôi phải thở oxy liên tục. Mong BS tư vấn tôi về các thuốc mới có thể cải thiện các phế nang. Mấy năm trước, tôi có xem trên HTV7 có chiếu bên Anh có chế được một dung dịch phun khí dung hồi phục được phần nào các phế nang DHS mã số 68a. Kính chào và cám ơn BS. (HuuSo - TP. Mỹ Tho)

Trả lời

Kính chào bác,

Trước hết, AloBacsi xin chia xẻ với bác sự lo lắng quan tâm đến tình trạng bệnh của mình - COPD kéo dài hơn 10 năm nay.

Bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (gọi tắt là COPD Chronic Obstructive Pulmonary Disease), là tình trạng viêm mạn tính đường thở - bệnh lý gây tử vong đứng hàng thứ tư trên thế giới. Tại Việt Nam, tỷ lệ COPD ngày càng tăng cao.

Nguyên nhân gây ra bệnh là do tiếp xúc các yếu tố độc hại, đứng đầu là khói thuốc lá, bụi khói, ô nhiễm môi trường.

Quá trình viêm mạn tính làm đường thở bị sưng nề, sau đó là xơ hóa, tăng tiết đàm nhớt và co thắt cơ trơn phế quản làm đường thở tắc nghẽn, thành vách phế nang bị phá hủy làm các phế nang bị căng giãn bất thường, gây nên ứ khí trong phổi.

Vì vậy, COPD là bệnh không hồi phục hoàn toàn sau khi điều trị.

Triệu chứng thường gặp ở bệnh nhân COPD là ho, khạc đàm mạn tính, khò khè, nặng ngực, khó thở khi gắng sức và ho mạn tính thường là triệu chứng đầu tiên, đàm có đặc điểm là nhầy trắng, không có mủ, không có máu và lượng đàm thường ít.

Các loại thuốc thường được sử dụng trong điều trị COPD là: thuốc làm giãn phế quản, glucocorticoid, long đàm và oxygen.

Thuốc giãn phế quản là thuốc làm thay đổi trương lực cơ trơn đường dẫn khí, được dùng khi có cơn khó thở, hoặc dùng đều đặn hàng ngày để phòng ngừa hoặc làm giảm các triệu chứng ở bệnh nhân COPD.

Các thuốc giãn phế quản có thể được sử dụng đường toàn thân hoặc tại chỗ:

- Đường toàn thân (uống hoặc tiêm): thuốc sẽ được hấp thu vào toàn cơ thể rồi sau đó sẽ đến phế quản phát huy tác dụng.

- Ðường tại chỗ: thuốc được sử dụng bằng cách hít hay phun khí dung. Thuốc sẽ trực tiếp đi vào phế quản phát huy tác dụng.

Các loại thuốc giãn phế quản được sử dụng trong COPD

- Kích thích thụ thể β2 tác dụng ngắn: kéo dài 4-6 giờ nhưng khởi phát tác dụng nhanh (trong vài phút) còn gọi là thuốc cấp cứu BN nên đem theo thuốc nhóm này bên mình để dùng khi bị khó thở

Các thuốc thuộc nhóm này là: Albuterol (Ventolin, Salbair), Terbutaline (Bricanyl), Fenoterol

- Kích thích thụ thể β2 tác dụng dài: khởi phát tác dụng thường chậm, thời gian tác dụng kéo dài từ 12 đến 24 giờ, và dùng 1 đến 2 lần/ngày.

Nhóm thuốc này được dùng đều đặn mỗi ngày vì thời gian khởi phát tác dụng thường chậm.

Các thuốc thường dùng là: Salmeterol (Serevent), Formoterol (Forandil).

- Kháng cholinergic tác dụng ngắn: khởi phát tác dụng trong 5 đến 15 phút và thời gian tác dụng kéo dài 4-6 giờ. Đây không phải là các thuốc cấp cứu

Thuốc thuộc nhóm này là: Ipratropium (Atrovent), oxitropium

- Kháng cholinergic tác dụng dài: Tiotropium (Spiriva): Chỉ dùng ngày 1 lần.

- Kết hợp kích thích thụ thể β2 và kháng cholinergic:

Thuốc thuộc nhóm này là: Ipratropium và Albuterol (Combivent), Ipratropium và Fenoterol (Berodual).

- Nhóm methylxanthine: làm giãn cơ trơn đường dẫn khí và giúp cho cử động vòm hoành được tốt hơn: theophyline…

- Kích thích thụ thể β2 tác dụng dài kết hợp glucocorticoid:

Gồm Salmeterol kết hợp Fluticasone (Seretide); Formoterol kết hợp Budesonide (Symbicort).

Các thuốc bác đang sử dụng gồm: Ventolin (kích thích thụ thể β2 tác dụng ngắn), Seretide (kích thích thụ thể β2 tác dụng dài kết hợp glucocorticoid), Berodual (kết hợp kích thích thụ thể β2 và kháng cholinergic), Theostat (nhóm methylxanthine )

Do đây là bệnh lý tiến triển ngày càng nặng dần nên việc điều trị tuân thủ những nguyên tắc chung sau đây:

* Dùng nhiều thuốc hơn khi tình trạng bệnh xấu hơn.

* Liều điều trị hàng ngày tùy thuộc vào độ nặng của bệnh , nhưng cần được duy trì ở cùng một mức độ trong thời gian dài nếu như không có tác dụng phụ đáng kể hoặc bệnh không nặng hơn.

Bác cần chú ý khi sử dụng thuốc đường hít, vì cách dùng thuốc và kỹ thuật hít rất quan trọng.

Nếu phải dùng hơn 12 lần/ ngày loại hít cắt cơn, tức là bệnh chưa được kiểm soát tốt, hãy lập tức báo cho thầy thuốc.

Hiện tại, không có thuốc nào làm thay đổi được sự sụt giảm lâu dài trong chức năng phổi ở bệnh nhân COPD, nhưng thuốc giúp phòng ngừa và kiểm soát các triệu chứng, giảm tần suất và độ nặng của các đợt kịch phát cấp, cải thiện tình trạng sức khỏe chung và cải thiện khả năng gắng sức.

Kính chúc sức khỏe bác!

Câu hỏi liên quan

• Bị chó cắn sau tiêm phòng dại 3 mũi, có cần tiêm lần nữa?
• Tại sao tắm xong bị nổi chấm đỏ li ti khắp người?
• Bệnh nhân bị phù mạch bạch huyết muốn được BS.CK2 Nguyễn Cao Viễn điều trị bằng mổ vi phẫu, liên hệ ở đâu?