Câu hỏi

BS cho mình hỏi. Xét nghiệm gì để nhận biết con trẻ có hút thuốc lá hay không?

Trả lời

Chào bạn,

Loại xét nghiệm để tầm soát một người có hút thuốc lá hay không là xét nghiệm kiểm tra nồng độ cotinine, xét nghiệm có thể dùng mẫu máu, nước tiểu, nước bọt.

Xét nghiệm nồng độ cotinine nhằm kiểm tra nồng độ cotinine trong máu. Từ “cotinine” thật ra là một phép đảo chữ của “nicotine”. Cotinine được hình thành khi nicotine bị chuyển hóa bởi quá trình oxy hóa. Cotinine có chu kỳ bán rã trong cơ thể khoảng 20 giờ và thường có thể phát hiện trong vài ngày đến 1 tuần sau khi hút thuốc lá. Cotinine là một chỉ số xác định phơi nhiễm khói thuốc quan trọng, kể cả đối với hút thuốc bị động, vì lượng cotinine trong máu tỉ lệ với lượng khói thuốc phơi nhiễm. Cotinine có thể được đo trong huyết thanh, nước tiểu, hoặc các dịch sinh học khác (phổ biến nhất là nước bọt). Cotinine được tìm thấy trong nước tiểu khoảng từ 2 – 4 ngày sau khi hút thuốc.

Nồng độ cotinine trong máu sẽ tăng lên bất kể sử dụng thuốc lá bằng hình thức gì (hút, nhai, nhúng, hít). Cotinine cũng sẽ tăng lên do sử dụng các sản phẩm kẹo cao su, miếng dán hoặc thuốc uống thay thế thế nicotine. Nồng độ nicotine cũng có thể được đo trong máu; tuy nhiên chu kỳ bán rã của nicotine (khoảng 2 tiếng) là quá ngắn để có thể làm dấu hiệu cho tình trạng hút thuốc. Chất chuyển hóa nicotine có thể được đo trong nước tiểu.

Nồng độ cotinine trong nước tiểu và nước bọt ít được tin cậy hơn nhưng thu thập dễ dàng và thực hiện ít tốn kém hơn. Nồng độ cotinine sẽ thay đổi tùy theo lượng thuốc lá sử dụng; dùng đầu lọc hay không; độ sâu hơi thở; và theo chiều cao, giới tính, và cân nặng của người được kiểm tra. Nồng độ cotinine có thể tăng nếu người đó là người hút bị động. Do tình trạng mất nước và chức năng thận có thể ảnh hưởng đến nồng độ cotinine nước tiểu, xét nghiệm cotinine nước tiểu tại chỗ luôn đi kèm với xét nghiệm creatinine tại chỗ.

Một số điều cần lưu ý khi thực hiện xét nghiệm này:

Các kết quả xét nghiệm dựa trên các mẫu máu, nước tiểu, nước bọt là khác nhau và không thay thế được cho nhau;

Một vài loại thuốc trừ sâu có thể có nồng độ nicotine cao. Đây có thể là một nguồn nhiễm độc nicotine khác;

Nicotine không chỉ được tìm thấy trên cây thuốc lá mà còn trên những thực vật khác cùng họ. Những cây này bao gồm khoai tây, cà chua và tiêu. Tuy nhiên, nồng độ nicotine trong những cây này là thấp hơn nhiều so với cây thuốc lá.

Ngưỡng dương tính của xét nghiệm đã được lựa chọn để phân biệt sự tăng nicotine trên một người hút thuốc lá và những nguyên nhân tăng nicotine khác.

Thuốc lá có mùi bạc hà có thể làm tăng nồng độ cotinine huyết thanh do bạc hà giữ cotinine ở lại trong máu lâu hơn.

Câu hỏi liên quan

• Tại sao về già lại mắc bệnh tim?
• Chi phí tầm soát ung thư cổ tử cung tại Bệnh viện Phụ sản TP Cần Thơ
• Giá vắc xin viêm não Nhật Bản ở Bệnh viện Từ Dũ