Xét nghiệm HIV được thực hiện để xác định sự hiện diện của virus HIV trong máu người được xét nghiệm. Virus HIV gây bệnh AIDS (bệnh suy giảm miễn dịch vô cùng nguy hiểm, gây tử vong cao và chưa có thuốc đặc trị). Xét nghiệm này sẽ cho biết người đó có bị nhiễm HIV hay không.

Bác sĩ sẽ lấy một ít máu của bạn và tìm kháng thể kháng HIV. Đây là chất mà cơ thể tạo ra để chống lại HIV và giúp chúng ta phát hiện cá nhân nào đó có nhiễm HIV hay không.

Các xét nghiệm máu phát hiện HIV hiện nay thường qua 2 bậc. Xét nghiệm bậc 1 thường là test nhanh và được tiến hành hai lần để giảm bớt sai lệch do kỹ thuật viên hoặc thiết bị gây ra. Nếu xét nghiệm bậc 1 cho kết quả dương tính, lúc đó một loạt các xét nghiệm bậc 2 được thực hiện nhằm khẳng định kết quả ở bậc 1. Tính từ ngày virus HIV xâm nhập cơ thể, sau 2 - 3 tháng trở đi là giai đoạn xét nghiệm tìm HIV cho kết quả khá chính xác.

- Kết quả âm tính: Máu không có kháng thể HIV. Kết quả này có thể là do hai khả năng: hoặc không nhiễm HIV, hoặc có HIV nhưng đang trong “thời kỳ cửa sổ”. Trong 3 tháng đầu tính từ khi có hành vi nguy cơ, lượng kháng thể sinh ra còn quá ít, do đó xét nghiệm chưa thể thấy được. Điều này sẽ khiến kết quả không chính xác.

- Kết quả dương tính: Máu có kháng thể kháng HIV, cũng có nghĩa người được xét nghiệm đã mắc HIV. Với trường hợp trẻ sơ sinh sẽ có phần khác biệt: Dù cơ thể em bé không có virus HIV nhưng lại có kháng thể từ cơ thể mẹ truyền sang. Trường hợp này cần đợi thời gian từ 6-12 tháng sau khi sinh và làm xét nghiệm lại mới có thể kết luận chính xác em bé có bị nhiễm bệnh hay không.

– Kết quả không xác định: có thể người được xét nghiệm đang trong “thời kỳ cửa sổ” của bệnh (phơi nhiễm). Ngoài ra, có thể do người được xét nghiệm sử dụng một số loại thuốc có tác động đến khả năng nhận diện kháng thể. Cơ thể phản ứng với các thuốc này dẫn tới kết quả xét nghiệm không rõ ràng.