Bị thoái hóa khớp gối lưu ý gì trong ăn uống, sinh hoạt hàng ngày?

Câu hỏi

Chào bác sĩ. Bị thoái hóa khớp gối nên đi khám chuyên khoa khớp hay BV quận được không bác sĩ? Nên tập luyện và ăn gì tốt cho khớp, thuốc loại nào uống lâu dài bổ khớp? Cảm ơn bác sĩ nhiều ạ.

Trả lời

Chào bạn,

Khớp gối tạo thành bởi đầu dưới của xương đùi, đầu trên của xương chày và xương bánh chè, được che phủ bởi sụn khớp. Khi vận động, các xương trượt lên nhau trên bề mặt sụn khớp. Đây là khớp rất quan trọng, chịu lực tác động của toàn bộ cơ thể và là khớp vận động nhiều nhất so với các khớp khác. Chính vì vậy khi hoạt động quá tải, khớp gối có thể bị thoái hóa. Nguyên nhân thoái hóa khớp gối chủ yếu do lão hóa bởi tuổi tác, nhất là những người có tiền sử lao động chân tay nặng nhọc, mang vác nhiều, đứng lâu hoặc công việc và béo phì.

Để điều trị bệnh này, bạn cần đến khám tại chuyên khoa cơ xương khớp là phù hợp nhất.

Chúng ta có thể phòng ngừa bệnh thoái hóa khớp gối từ sớm với các biện pháp đơn giản:

- Tập thể dục đều đặn và đúng cách, tập luyện các môn thể thao như bơi lội, đi bộ, đạp xe đạp, tránh những động tác quá mạnh, đột ngột.

- Xây dựng chế độ ăn uống khoa học, giàu canxi và khoáng chất, tránh ăn nhiều chất béo, tránh dùng rượu bia và các chất kích thích thần kinh gây co cứng cơ.
 Kiểm soát cân nặng tốt, tránh thừa cân, béo phì.

- Giới văn phòng sau 1 – 2 giờ ngồi làm việc cần nghỉ giải lao, thay đổi tư thế sau mỗi 20 phút để tránh cơ và khớp bị mỏi.

- Xoa bóp khớp gối đều đặn mỗi ngày, vào buổi sáng và chiều, việc massage giúp cơ bắp thư giãn, lưu thông máu.

- Kiểm tra sức khỏe định kỳ, nên chủ động tìm hiểu kiến thức về bệnh lý xương khớp.

Người bị thoái hóa khớp gối nên ăn:

- Các loại cá nước lạnh: Cá hồi, cá thu, cá ngừ, cá trích là những thực phẩm có chứa nhiều acid béo omega-3 – một loại chất kháng viêm hiệu quả, người bệnh nên ăn ít nhất 3 bữa cá 1 tuần.

- Nước hầm từ xương ống hay sụn sườn bò, bê cung cấp rất nhiều chonroitin và glucosamin, là những hợp chất tự nhiên cấu thành sụn. Ngoài ra, những món ăn này còn bổ sung cho cơ thể lượng canxi dồi dào, tốt cho hệ xương khớp.

- Các loại thịt heo, thịt gia cầm được nuôi hữu cơ: Luân phiên trong khẩu phần ăn để chế độ dinh dưỡng thêm đa dạng

- Thực vật: Các loại ngũ cốc, đậu nành, rau xanh vào bữa ăn hằng ngày là những loại thực phẩm giúp tăng cường miễn dịch, chống oxy hóa rất tốt.

- Trái cây: Đu đủ, dứa, chanh, cam chứa nhiều men kháng viêm và vitamin C giúp kháng viêm hiệu quả cũng như tăng cường độ dẻo dai cho các khớp.

- Các chất béo lành mạnh như bơ thực vật, dầu dừa, dầu ôliu nguyên chất, các loại hạt. Các chất có trong bơ và đậu nành có khả năng kích thích tế bào sụn sinh sưởng collagen – một thành phần protein chính trong sụn, gân, xương.

Người bị thoái hóa khớp gối nên kiêng:

- Thịt đỏ (thịt bò, thịt cừu, thịt lợn, thịt dê...) khi vào cơ thể tiêu hóa sẽ sản xuất ra axit. Những axit này cần một lượng lớn canxi để trung hòa. Nếu không cung cấp đầy đủ canxi, cơ thể sẽ rút canxi từ hệ xương. Như vậy đối với người bệnh, quá trình thoái hóa khớp gối diễn ra với tốc độ nhanh chóng.

- Thực phẩm chế biến sẵn chứa chất béo công nghiệp: Đồ chiên rán, nướng, khoai tây...là các loại thực phẩm làm gia tăng tình trạng viêm khớp, đặc biệt là gây tăng cân (trọng lượng cơ thể càng tăng càng gây áp lực cho sụn khớp, bề mặt sụn khớp bị hư tổn nhanh hơn).

- Thực phẩm chứa nhiều đường và carbohydrate (bánh quy, bánh ngọt, chè...) làm cản trở việc hấp thu canxi, gây tổn thương các protein trong cơ thể, gây viêm khiến hệ cơ xương khớp yếu đi.

- Ăn mặn sẽ khiến xương giòn và dễ gãy, đồng thời làm tăng tình trạng viêm, dẫn đến đau đớn hơn.

- Rượu, bia, cà phê và các loại nước ngọt có ga gây hại cho những người bị viêm khớp, thoái hóa khớp gối hoặc bệnh gout. Nếu tiêu thụ chúng trong một thời gian dài càng khiến triệu chứng đau thêm trầm trọng, việc điều trị cũng trở nên phức tạp.

Các lưu ý giúp kiểm soát triệu chứng thoái hóa khớp gối

- Giảm cân nếu bạn thừa cân: Khi tăng cân, áp lực đè lên khớp gối càng lớn càng khiến bộ phận này trở nên thoái hóa. Ngoài ra, cơ thể của những người béo phì chứa một lượng mỡ khá lớn, có các chất gây viêm xương khớp, làm tăng quá trình thoái hóa sụn khớp.

- Ăn cơm ở nhà thay vì ở ngoài: Không phải thức ăn mua bên ngoài nào cũng an toàn vệ sinh. Đặc biệt với những món được chế biến sẵn chứa nhiều muối, nhiều chất béo không tốt cho cân nặng và xương khớp. Việc khuyến khích nấu và ăn cơm ở nhà giúp chúng ta chủ động hơn trong việc nêm nếm, lựa chọn thực phẩm tốt cho sụn khớp, đảm bảo cân bằng dinh dưỡng, hữu ích cho sức khỏe.

- Dùng thực phẩm chức năng bổ sung: Glucosamine (giúp kích thích tế bào sụn, hỗ trợ ức chế các enzyme phá hủy sụn khớp, tăng sản sinh chất nhầy ở dịch khớp), Chondroitin (ức chế enzyme gây thoái hóa sụn), MSM (hỗ trợ giảm đau, kháng viêm, kết hợp cùng Glucosamine tạo nên collagen, giúp duy trì tính đàn hồi của khớp).

Câu hỏi liên quan

• Mổ đục thủy tinh thể 1 tuần vẫn chưa thấy rõ: Bình thường hay bất thường?
• Bé 6 tháng tuổi ngủ xuyên đêm không tiểu, có đáng lo?
• Trẻ bị rách da mặt do té ngã, nên làm gì để không bị sẹo?