Bài tập vận động sau phẫu thuật liệt tay

Câu hỏi

Nhờ BS hướng dẫn bài tập vận động sau phẫu thuật cho người bị liệt tay?

Trả lời

Ban biên tập AloBacsi

Ảnh minh họa - Nguồn AloBacsi tổng hợp

Chào bạn,

Không có một bài tập chung cho tất cả các trường hợp liệt tay, mà tùy vào việc ghép nối thần kinh từ nơi cho của cơ nào chuyển đến thần kinh nơi nhận cho cơ nào mà bệnh nhân sẽ được hướng dẫn bài tập phù hợp.

Ví dụ:

- Khi lấy thần kinh 11 phục hồi dang vai thì đầu tiên bệnh nhân phải nâng vai lên và trong đầu phải nghĩ mình dang tay ra. Mặc dù tay vẫn chưa dang lên được nhưng phải suy nghĩ đến việc dang tay. Sau này khi thần kinh cơ hồi phục thì bệnh nhân chỉ cần suy nghĩ mình dang tay lên, bệnh nhân sẽ làm được. Bởi mình đã thay đổi chức năng đó ngay trên bộ não.

- Nếu chuyển thần kinh hoành vào thần kinh trên vai để phục hồi cho dang vai, việc đầu tiên bạn tập không phải nâng vai nữa mà tập hít thì mới nâng vai được. Bạn phải hít và nghĩ mình phải dang tay ra, dang vai ra. Sau một thời gian thần kinh vận động phục hồi thì bạn chỉ cần suy nghĩ việc dang vai ra.

- Nếu chuyển thần kinh liên sườn vào thần kinh cơ nhị đầu phục hồi gấp khuỷu, việc đầu tiên bạn cũng phải hít thở và suy nghĩ gấp khuỷu tay lại. Khi thần kinh hồi phục chạy qua qua cơ nhị đầu thì bạn chỉ cần suy nghĩ gập lại và khuỷu tay có thể gấp lại mà không cần phải hít thở. Nếu không tập khi hít thở và suy nghĩ để gập thì sau khi hồi phục, muốn gấp khuỷu người bệnh phải hít thở mới gấp được.

- Nếu lấy thần kinh C7 đối bên chuyển vào thân nhất trên hoặc bó ngoài của đám rối, việc đầu tiên muốn hồi phục là phải tập duỗi khuỷu tay và suy nghĩ những động tác của cơ đích thì mới hồi phục và vân động theo ý muốn được.

Tập luyện là tập động tác của cơ quan cho nhưng phải suy nghĩ nơi cơ quan nhận tập, động tác bình thường của nơi nhận thì mới đạt được kết quả tốt. Nếu tập mà không suy nghĩ thì sau này muốn làm động tác đó theo ý muốn sẽ rất khó.

Ngoài ra, còn một bài tập vật lý trị liệu chung là bạn phải xoa bóp cơ, kích thích điện để tránh trường hợp dính cơ và tránh thoái biến cơ, tránh co cứng khớp trong thời gian đợi thần kinh hồi phục. Điều này cũng rất quan trọng để khi hồi phục cơ các khớp hoạt động được.

Thân mến.

Mời tham khảo thêm:

>> Phẫu thuật đám rối thần kinh cánh tay dựa vào yếu tố nào?

>> Liệt tay do tổn thương dây thần kinh có khái niệm "thời gian vàng" không?

Thần kinh là một tổ chức cao cấp và đặc thù, khó có thể có một mô nào thay thế. Nó hoạt động trên nguyên tắc điện xung và dẫn truyền. Trong khi đó, đa phần các mô khác lại không hoạt động theo nguyên tắc này nên khó có sự tương đồng.

Thần kinh lại là tổ chức ít được nuôi dưỡng trực tiếp từ các mạch máu tuần hoàn, cho nên khả năng liền của một vết khâu nối thần kinh là rất mong manh. Dinh dưỡng cơ bản và nhiều nhất vẫn là mạch máu. Không có mạch máu hay sự hạn chế tuần hoàn là một cản trở lớn tới sự thành công của khâu nối.

Thần kinh lại là một tổ chức tinh vi và có một hướng phát triển duy nhất. Nói là tinh vi vì phải có một thời gian nhất định thần kinh mới phân bố đầy đủ và toàn vẹn vào mô để thực hiện chức năng cảm giác, vận động. Nó có xu hướng phát triển duy nhất là chỉ phát triển từ trung tâm ra ngoại vi. Thế nên, nhìn bên ngoài có thể chúng ta có một vết khâu nối thần kinh đẹp và quy chuẩn nhưng kết quả thu được lại không đáng kể.

Hầu như những trường hợp phải khâu nối thần kinh đều phục hồi kém, đặc biệt là về cảm giác. Các dị cảm xuất hiện, tê bì, kiến bò, cảm giác không thật và không thể phân biệt được cảm giác sâu và cảm giác không gian. Nhưng tệ hại hơn là sự phát triển cục bộ do tạo thành những u thần kinh từ những đầu thần kinh quấn lại mà không đi đúng đường dẫn tới mô cần thiết. Do đó mà nhiều bệnh nhân sau phẫu thuật thần kinh bị chứng đau kiểu u thần kinh tác động.

BS.CK1 Nguyễn Cao Viễn
Bệnh viện Nhân Dân 115

Câu hỏi liên quan