Câu hỏi

Thưa bác sĩ, Mẹ em năm nay 56 tuổi, sức khỏe yếu, nặng 44kg, chiều cao 1,52m. Hiện nay em có mua sữa cho mẹ uống để bổ sung chất dinh dưỡng. Mẹ em chỉ dùng được các loại sữa cho người già, các sữa khác khi uống vào hay bị đi ngoài. Bên cạnh đó mẹ em còn bị bướu cổ, em nghe nói nấu rong biển và gạo tẻ ăn hàng ngày có tác dụng hỗ trợ điều trị bướu cổ. Xin bác sĩ cho em lời khuyên để nâng cao sức khỏe của mẹ em cũng như phương thuốc hỗ trợ trị bệnh bướu cổ và hướng dẫn cách chế biến rong biển. Cảm ơn BS! (Tươi - Q.7, TPHCM)

Trả lời

Tươi thân mến,

Theo sinh lý bình thường, khi càng lớn tuổi các bộ phận cơ thể sẽ lão hóa theo thời gian và các chức năng của nó sẽ ngày càng kém đi, ảnh hưởng ít nhiều đến sức khỏe.

Bắt đầu từ tuổi 50, chức năng của các giác quan sẽ không còn như lúc trẻ: tai nghe kém đi , mắt nhìn không còn rõ, cảm nhận mùi vị kém nhạy, răng có thể bị hư hay lung lay nên ăn không ngon miệng như trước, miệng hay bị khô, dịch vị dạ dày giảm, nhu động ruột và dạ dày kém, khiến cho sự tiêu hóa thức ăn giảm.

Tất cả những điều này làm cho người cao tuổi (NCT) ăn uống kém hơn và dễ bị suy dinh dưỡng..

Mặc dù nhu cầu về năng lượng của NCT có giảm đi so với lúc còn trẻ, nhưng nhu cầu về các chất dinh dưỡng như: chất đạm, canxi, các vitamin vẫn không thay đổi. Do đó, thực phẩm cho NCT phải là thực phẩm ít chất béo nhưng giàu các chất dinh dưỡng.

Bổ sung cho những thiếu hụt dinh dưỡng do các cụ ăn không được nhiều trong các bữa ăn chính, thì loại thực phẩm lỏng là sữa là phù hợp và tốt nhất.  

Em chọn mua loại sữa dành cho người già cho mẹ uống để bổ sung chất dinh dưỡng là hoàn toàn hợp lý. Sữa đặc biệt dành cho người già là loại sữa không béo có thể đáp ứng được yêu cầu cung cấp ít năng lượng, nhưng nhiều đạm có giá trị sinh học cao (chứa các acid amin thiết yếu mà cơ thể chúng ta không tổng hợp được) và nhiều canxi.

Còn những loại sữa khác, thường có lượng chất béo cao, dễ gây ra những tác dụng khó chịu như đau bụng, tiêu chảy do ở độ tuổi này có sự tiết giảm các men tiêu hóa nên cơ thể không dung nạp được.

Do giá trị của chất đạm trong 1/2 lít sữa = 100g thịt = 100g cá = 2 quả trứng = 18 - 20g đạm, nên em cho bác uống mỗi ngày 2 ly sữa là đã cung cấp đủ về nhu cầu về acid amin thiết yếu, 73% nhu cầu về canxi và photpho hằng ngày cho bác rồi đó, em ạ!

Ngoài sữa đã đủ cung cấp đạm , bác cần:

- Giảm sử dụng mỡ, đường để giảm lượng calo sử dụng chung và giúp phòng chống xơ vữa động mạch, bệnh tim mạch, đái tháo đường, đau khớp...

- Nên chế biến thành các món ăn dễ nhai, dễ tiêu (cháo, món hầm…) để phù hợp với bộ máy tiêu hóa ở độ tuổi này, tránh ăn các thức ăn khó tiêu như: đồ chiên xào (rán), thịt mỡ, sụn, gân, da...

- Nên ăn làm nhiều bữa trong ngày, có thể là 4 hoặc 5 bữa.

- Ăn thức ăn chứa nhiều loại vitamin , các chất khoáng và chất xơ như ăn nhiều trái cây, rau và ngũ cốc. Chất xơ không những có tác dụng phòng ngừa bệnh táo bón ở tuổi già mà còn có tác dụng làm giảm mức độ cholesterol trong máu..

- Uống đủ nước 1,5- 2 lít/ngày, thói quen này sẽ giúp cho quá trình tiêu hóa thức ăn tốt hơn, và phòng ngừa chứng táo bón.

Ngoài ra, bác cần kết hợp với việc rèn luyện thể lực như thể dục dưỡng sinh hay với các bài tập rèn sức bền như mỗi ngày ít nhất là 30 phút đi bộ, nếu khỏe hơn thì chạy bước nhỏ, bơi, đạp xe đạp, lựa chọn những bài tập vừa sức, cùng với việc luôn giữ cho tâm hồn thanh thản, cuộc sống tinh thần thoải mái, thì AloBacsi tin rằng mẹ em sẽ có một cuộc sống mạnh khỏe và hạnh phúc.

Qua thư của em, AloBacsi chỉ biết mẹ của em có bướu cổ nhưng em không cho biết bướu cổ loại nào, có thể là bướu cổ đơn thuần hoặc các bệnh khác như nhân giáp, ung thư tuyến giáp, basedow, viêm tuyến giáp nên khó tư vấn cho em.

Do vậy để có chẩn đoán chính xác cần có những xét nghiệm cần thiết như định lượng hormon tuyến giáp: FT3, FT4, TSH, siêu âm tuyến giáp, chọc hút tế bào, chụp CT Scanner, chụp cộng hưởng từ...

Trong bệnh lý tuyến giáp, bướu cổ đơn thuần chiếm đa số. Bướu cổ đơn thuần là sự phì đại tuyến giáp nhưng chức năng tuyến giáp vẫn bình thường. Nguyên nhân là do thiếu hụt iốt trong nước và thức ăn, hằng ngày, cơ thể cần 150-200 mcg iốt nguồn gốc từ thức ăn, nước uống.

Trường hợp của bác, nếu bướu giáp to lên nhiều và mệt, khó thở cháu nên đưa bác đi khám chuyên khoa Nội tiết, làm thêm xét nghiệm và điều trị sớm cho bác nhé.

Còn về tác dụng hỗ trợ điều trị bướu cổ của rong biển và gạo tẻ, theo Lương y Vũ Quốc Trung thì cách chế biến như sau:

“Rong biển khô 50 g, gạo tẻ 100 g; rong biển ngâm nước, rửa sạch, thái nhỏ, cho vào nồi cùng với gạo đã vo sạch và một lít nước. Đun to lửa, sau đó bớt lửa, nấu thành cháo loãng, cho thêm muối vừa ăn. Mỗi ngày ăn 2 lần vào buổi sáng và tối”.

Câu hỏi liên quan

• Bị chó cắn sau tiêm phòng dại 3 mũi, có cần tiêm lần nữa?
• Tại sao tắm xong bị nổi chấm đỏ li ti khắp người?
• Bệnh nhân bị phù mạch bạch huyết muốn được BS.CK2 Nguyễn Cao Viễn điều trị bằng mổ vi phẫu, liên hệ ở đâu?