Hút thuốc lá 20 năm, đi khám sức khỏe phát hiện nốt phổi và vôi hóa động mạch vành

Một bệnh nhân có tiền căn hút thuốc lá nhiều năm đến Phòng khám Đa khoa Ngọc Minh khám sức khỏe định kỳ. Qua kết quả chẩn đoán hình ảnh, các bác sĩ phát hiện người bệnh có nốt phổi nhỏ và vôi hóa động mạch vành nhánh LAD.

Bệnh nhân T.H.C.K (43 tuổi) có tiền căn hút thuốc lá 1 gói/ngày trong 20 năm. Ngày 27/8/2024, bệnh nhân đến Phòng khám Đa khoa Ngọc Minh khám sức khỏe định kỳ với gói khám tổng quát tầm soát ung thư và đột quỵ. Kết quả chụp CT phổi liều thấp (LDCT = Low Dose CT scan) phát hiện nốt phổi nhỏ khoảng 5mm ở phân thùy S4 phải (LUNG RADS 2) và vôi hóa động mạch vành nhánh LAD.

Nhận kết quả, bệnh nhân vô cùng hoang mang và lo lắng nhưng đã được TS.BS Hoàng Thị Triều Nghi - Trưởng đơn vị Chẩn Đoán Hình ảnh cùng với các chuyên gia hô hấp của phòng khám đã giải thích rõ nguyên nhân, nguy cơ ác tính và hướng xử trí một cách rõ ràng.

Kết quả LDCT: Nốt nhỏ phân thùy S4 phổi (P) (LUNG RADS 2) - Ảnh: PKCC

Theo TS.BS Hoàng Thị Triều Nghi, có nhiều nguyên nhân lành tính và ác tính gây ra nốt phổi, gồm các nguyên nhân lành tính như u xơ, u mỡ…, bất thường mạch máu phổi, bệnh tự miễn hoặc viêm hạt do nhiễm lao, nhiễm nấm, nhiễm ký sinh trùng… Các nguyên nhân ác tính có thể kể đến như ung thư phổi nguyên phát hoặc thứ phát.

Nốt phổi kích thước 5mm, Lung rads 2 không có nguy cơ ác tính. Bệnh nhân chỉ cần theo dõi, chụp kiểm tra CT phổi liều thấp sau 1 năm, chưa cần phải can thiệp chẩn đoán hay điều trị.

Đối với vôi hoá động mạch vành, bệnh nhân cần khám tim mạch đánh giá nguy cơ mạch vành và xem xét chỉ định chup CT động mạch vành.

Đánh giá sàng lọc nguy cơ ung thư phổi theo phân độ Lung-RADS và cách xử trí (ACR v2022):

Lung-RADS 0 (Không đầy đủ): so sánh với hình ảnh lần chụp trước đây trước (nếu có) khi phân loại Lung-RADS; trường hợp không đánh giá được một phần hoặc toàn bộ phổi thì cần chụp CT tầm soát ung thư phổi bổ sung; trong trường hợp phát hiện gợi ý quá trình viêm hoặc nhiễm trùng, lập lại LDCT sau 1-3 tháng.

Lung-RADS 1 (âm tính, < 1% nguy cơ ác tính): tiếp tục sàng lọc hàng năm với LDCT

Lung-RADS 2 (biểu hiện hoặc thay đổi lành tính, <1% nguy cơ ác tính): tiếp tục sàng lọc hàng năm với LDCT

LungRADS-3 (có thể lành tính, 1-2% nguy cơ ác tính): theo dõi 6 tháng với LDCT

Lung-RADS 4A (nghi ngờ, 5-15% nguy cơ ác tính): Có thể theo dõi sau 3 tháng với LDCT hoặc PET-CT nếu có thành phần đặc ≥ 8 mm

Lung-RADS 4B và 4X (rất nghi ngờ, > 15% nguy cơ ác tính):

- CT ngực có hoặc CT có thuốc cản quang nếu được

- PET-CT và/hoặc sinh thiết tùy thuộc vào xác suất bệnh ác tính và bệnh đồng mắc (PET-CT nếu thành phần đặc ≥ 8 mm)

- Đối với các nốt lớn mới xuất hiện trên CT sàng lọc lặp lại hàng năm, nên kiểm tra LDCT sau 1 tháng để loại trừ các tình trạng nhiễm trùng hoặc viêm tiềm ẩn.

S: có thể bổ sung “S” vào các phân loại Lung-RADS 0-4 cho những biểu hiện có ý nghĩa lâm sàng hoặc có khả năng có ý nghĩa lâm sàng không liên quan đến ung thư phổi. Xử trí phù hợp với từng trường hợp biểu hiện cụ thể.

Phòng khám Đa khoa Ngọc Minh sử dụng các công nghệ cắt lớp vi tính với hiệu chỉnh theo cơ thể của từng người bệnh cho mục đích tầm soát, giảm thiểu tối đa nguy cơ gây ra các tác hại do nhiễm tia X theo tiêu chuẩn mới nhất của tổ chức Hình ảnh học lồng ngực Châu Âu ESTI, lựa chọn công nghệ “tự động kiểm soát phơi nhiễm liều tia theo kV” và hiệu chỉnh dòng điện theo đặc điểm cơ thế của bệnh nhân, tái tạo lại các lát mỏng ≤ 1 mm cho phép đạt độ phân giải cao với xuất liều thấp nhất có thể (ALARA).

Kỹ thuật chụp CT phổi liều thấp tại Phòng khám Đa khoa Ngọc Minh cung cấp hình ảnh đủ chất lượng chẩn đoán, không những nốt phổi mà cả các bệnh lý nhu mô phổi (bệnh phổi kẽ) cũng như tình trạng loãng xương, thoái hoá cột sống ngực và vôi hóa của động mạch vành… với gíá trị liều trung bình chỉ vào dưới 50 mGy.cm cho hầu hết các kích cỡ người Việt Nam, liều này thấp hơn rất nhiều (nghĩa là bệnh nhân ít nhiễm tia X hơn) so với tiêu chuẩn LDCT kinh điển của Hoa Kỳ (liều dưới 150 mGy.cm).