Bệnh viêm gan bí ẩn là gì, có đáng lo?

Theo BS Trương Hữu Khanh - Phó Chủ tịch thường trực Liên chi Hội Truyền nhiễm TPHCM cho biết: Vào những năm 1980, bệnh viêm gan cũng được coi là "bí ẩn" như bây giờ bởi thiếu các phương tiện chẩn đoán. Mãi về sau này, khi kĩ thuật đáp ứng được yêu cầu thì người ta mới tìm ra đích danh các loại siêu vi và điều trị hiệu quả.

Bệnh viêm gan bí ẩn lần này xuất hiện tại các nước tiên tiến và các nhà khoa học cũng chưa thể phát hiện ra chúng với những xét nghiệm thường quy. Có lẽ vì thế chúng được đặt với cái tên - bí ẩn. Đặc biệt, bệnh xuất hiện rải rác tại nhiều nơi trên thế giới (228 trẻ ở hơn 20 quốc gia) như: Mỹ, Châu Âu, Anh, Đông Nam Á, Châu Phi... với bệnh cảnh giống nhau. Như thế có hiểu tác nhân là do virus. Người ta cũng đi tìm các virus trong máu, phân và giải trình tự gen.

Trước câu hỏi: "Liệu viêm gan bí ẩn có xuất phát từ COVID-19 hay không?". BS Trương Hữu Khanh cho hay: Khả năng này rất thấp bởi COVID-19 gần như bao phủ khắp các nơi trên thế giới, xuất hiện ở mọi lứa tuổi... "Tuy nhiên, số ca bệnh được cho là viêm gan bí ẩn chỉ xuất hiện khá khiêm tốn, rải rác và chỉ ghi nhận ở trẻ em. Điều này tạm thời loại trừ giả thuyết bệnh xuất phát từ COVID-19. Tất nhiên, về lâu về dài và cần làm thêm nhiều xét nghiệm, nghiên cứu nữa mới có thể kết luận chính xác" - BS Khanh chia sẻ.

BS Khanh cũng phản bác một giả thuyết khác mà cho là nguyên nhân do ngộ độc, bởi đâu phải tất cả các bệnh nhân trên toàn thế giới cùng nhiễm chung một loại độc tố, rượu, thuốc... quá mức dẫn đến viêm gan. Do đó, vị chuyên gia này khẳng định đồng quan điểm với các chuyên gia trên thế giới là "tạm gán ghép" nguyên nhân do siêu vi.

Các mầm bệnh phổ biến gây viêm gan virus cấp tính như viêm gan A, B, C, D và E không được tìm thấy trong tất cả trường hợp. Điều này khiến giới chuyên gia càng khó khăn hơn khi xác định nguyên nhân gây bệnh. Những trẻ mắc bệnh cũng không đi du lịch quốc tế.

Giả thuyết ban đầu về nguyên nhân gây bệnh này được cho là virus adeno. Adenovirus 41 được biết đến là loại virus gây bệnh viêm dạ dày ruột ở trẻ em, tuy nhiên ít được cho là nguyên nhân gây bệnh viêm gan ở trẻ khỏe mạnh.

Do đó, các phụ huynh cần bình tĩnh, nhất là trong bối cảnh bệnh chưa vào Việt Nam và khả năng nguyên nhân Adenovirus là nguyên nhân - vốn dĩ ít gây biến chứng cho đa số bệnh nhân.

Khả năng viêm gan bí ẩn vào Việt Nam là rất cao

Theo BS Trương Hữu Khanh, khả năng virus gây viêm gan bí ẩn vào Việt Nam là hoàn toàn có thể, do đó cần cảnh giác, phát hiện bệnh sớm để điều trị, không nên quá hoang mang, cần giữ vệ sinh cá nhân cho trẻ sạch sẽ.

Nếu theo đúng dự đoán của các chuyên gia thì do Adenovirus bởi chúng được tìm thấy ở nhiều trẻ mắc bệnh viêm gan bí ẩn. Nhưng không phải là tất cả trẻ đều nhiễm Adenovirus. Adenovirus lây lan qua tiếp xúc trực tiếp với các giọt bắn đường hô hấp hoặc bề mặt đồ vật có dính virus.

"Khả năng virus vào Việt Nam là rất cao và khó tránh khỏi. Mà theo tôi, khả năng bệnh vào Việt Nam rồi nhưng triệu chứng chưa đặc hiệu và chưa được báo cáo đầy đủ. Do đó các bác sĩ, nhân viên y tế cần cảnh giác để phát hiện và báo cáo ca bệnh, cập nhật thông tin trên thế giới cha mẹ theo dõi triệu chứng ở trẻ, đặc biệt là vàng da vàng mắt, giữ vệ sinh cá nhân cho trẻ" - BS Trương Hữu Khanh nhận định.

Dấu hiệu trẻ bị bệnh viêm gan bí ẩn, cần đi khám ngay

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), triệu chứng của trẻ mắc bệnh viêm gan bí ẩn là đau bụng, tiêu chảy và nôn mửa kèm theo vàng da, lòng trắng mắt chuyển vàng là một trong những triệu chứng điển hình ở trẻ mắc bệnh viêm gan bí ẩn này. Các xét nghiệm cận lâm sàng cho thấy bệnh nhi còn có dấu hiệu gan bị viêm nặng, chỉ số men gan cao rõ rệt. Hầu hết trẻ không bị sốt. Trong đó, các cha mẹ đặc biệt chú ý, nếu trẻ bị vàng da và tiểu sẫm màu thì cha mẹ cần phải đưa trẻ đi cấp cứu liền.

Không tự ý uống thuốc và tránh quá liều - đây là khuyến cáo mà BS Trương Hữu Khanh đặc biệt huyến cáo. Vì không biết mầm bệnh đã tấn công gan của trẻ chưa nhưng việc sử dụng thuốc quá mức sẽ khiến cho gan của bé bị suy, ảnh hưởng trầm trọng.

Độ tuổi bị ảnh hưởng là trẻ từ một tháng tuổi đến 16 tuổi. Trong đó, đa số bệnh nhi là trẻ từ 10 tuổi trở xuống. Khoảng 10% (tương đương 18 em) cần phải ghép gan. Ít nhất 5 ca đã tử vong vì bệnh viêm gan bí ẩn này.