Chỉ uống thuốc huyết áp khi mệt, chóng mặt

Bà Trần Thị Hường (63 tuổi) mặt đỏ phừng khi huyết áp tăng 150/80mmHg cùng với thời tiết oi bức, nhiệt độ thực tế có khi lên đến 43 độ C và vì quên cữ thuốc vào buổi sáng. Cách đó không xa, ngay tại các bàn khám, nhiều trường hợp phải ngậm thuốc hạ áp khẩn cấp, khi các chỉ số đều ngấp nghé ngưỡng 190 - 200 mmHg.

Hành trình khám bệnh, phát thuốc của AloBacsi, Dược Hậu Giang và Daisy Media khởi động chương trình chăm sóc sức khỏe cộng đồng năm 2024 tại xã Vị Thủy với sự đồng hành của Chữ thập đỏ tỉnh Hậu Giang, Sở Y tế tỉnh Hậu Giang gặp không ít trường hợp như thế.

Tăng huyết áp là vấn đề sức khỏe được ghi nhận phổ biến trong hoạt động khám bệnh ngày 7/4 vừa qua. Bên cạnh những trường hợp mới phát hiện thông qua đo huyết áp tại điểm khám, còn lại phần lớn dù được điều trị nhiều năm nhưng vẫn chưa được kiểm soát tốt.

BS Trịnh Ngọc Bình nhìn nhận, bà con Vị Thủy tiếp cận với hệ thống y tế dễ dàng hơn, tuy vậy rào cản về thông tin sức khỏe dẫn đến các kiến thức về tăng huyết áp chưa được phổ biến rộng rãi. Điều này dẫn đến, bà con biết bệnh nhưng không uống thuốc đều đặn, “quên” hoặc “không có thời gian để uống”, chỉ dùng thuốc khi mệt mỏi quá mức, chóng mặt… Hệ quả là huyết áp thất thường, một số trường hợp phát hiện thiếu máu cơ tim. Nếu không kịp thời điều chỉnh, có thể đưa đến các biến cố bất lợi hơn.

Thói quen tự mua thuốc điều trị thay vì đến các cơ sở y tế, uống thuốc không đủ cữ, thấy giảm triệu chứng nên dừng thuốc… len lỏi đến nhiều gia đình. Tình trạng này được BS Phạm Thị Ngọc Dung đề cập, hầu hết người đến khám đều có BHYT nhưng chưa biết cách sử dụng. Chuyên gia lấy ví dụ người bệnh tăng huyết áp không biết cần tái khám để tiếp tục lãnh thuốc theo BHYT, hay có trường hợp từng bị đột quỵ, nhồi máu cơ tim cấp đặt 2 stent nhưng cũng không biết cần tuân thủ lịch khám theo hẹn để tiếp tục dùng thuốc, chỉ khi nào đau ngực mới quay lại bệnh viện.

Bệnh mạn tính thi nhau hành hạ bà con vì chuộng đồ ngọt, thích ăn mặn…

Hành trình khám bệnh, phát thuốc tại mảnh đất anh hùng trong cả thời kỳ kháng chiến lẫn trong công cuộc trở mình xây dựng nông thôn mới càng thêm ý nghĩa khi thực hiện đúng Ngày Sức khỏe thế giới với thông điệp “Sức khỏe của tôi, quyền của tôi”. Đây cũng là tinh thần được nhà báo Hồng Tâm - Trưởng Ban tổ chức, nhà sáng lập AloBacsi thực hiện xuyên suốt các chuyến khám bệnh: “Xin hãy khám cho bà con bằng tất cả tâm huyết và tình thương”.

Không chỉ đoàn bác sĩ, dược sĩ mà 3 máy siêu âm, 1 máy điện tim đều hoạt động hết năng suất, thực hiện liên tục trên 400 trường hợp. Nhờ có máy siêu âm “xịn”, hình ảnh rõ nét, công suất siêu âm vượt trội hơn hẳn. BS Bùi Thị Tường Vi - bàn tay siêu âm có tiếng tại Bệnh viện Chợ Rẫy ví von, có máy tốt "như cá gặp nước".

Với sự trợ giúp của các thiết bị chẩn đoán cùng thăm khám lâm sàng kỹ lưỡng đã kịp thời các bệnh lý cho bà con. Trên người lớn, bệnh lý được ghi nhận nhiều nhất là gan nhiễm mỡ, sỏi thận, rối loạn lipid máu, viêm khớp, thoái hóa khớp, trào ngược dạ dày thực quản, thiếu máu cơ tim cục bộ…

Đáng chú ý, đoàn bác sĩ còn phát hiện kịp thời các trường hợp có polyp túi mật, nghi ngờ xơ gan, u gan (bệnh nhân có biểu hiện đầy bụng, bụng to bất thường), đại tràng sigma nghi ung thư (bệnh nhân đau hố chậu phải, siêu âm phát hiện đại tràng dày thành bất thường, mất cấu trúc) cần được chuyển lên tuyến trên để tiếp tục có chẩn đoán và hướng xử trí phù hợp.

Trong khi đó, viêm đường hô hấp là vấn đề thường gặp nhất trên trẻ em. Cá biệt vẫn có trường hợp thấp còi, nhẹ cân hơn nhiều so với tuổi, thiếu máu, thiếu vi chất dinh dưỡng. Khu vực khám Nha khoa cũng “đắt khách” không kém với những trường hợp viêm nha chu, sâu răng, mất răng xảy ra trên cả trẻ em và người lớn.

Qua buổi khám, theo nhìn nhận của đoàn bác sĩ, thói quen sinh hoạt kém lành mạnh là những nguyên nhân quan trọng nhất dẫn đến các bệnh lý kể trên. BS Trần Thị Thành Huế - chuyên gia dinh dưỡng của đoàn nhìn nhận: “Riêng tại bàn khám của tôi ghi nhận khoảng 50% bà con có bệnh mạn tính. Hai vấn đề phổ biến và có mối liên hệ chặt chẽ có thể thấy được liên quan đến chế độ dinh dưỡng.

Một là gan nhiễm mỡ nhiều đưa đến trào ngược dạ dày thực quản và tình trạng này lại tiếp tục đưa đến vấn đề răng miệng. Hai là bệnh lý sỏi thận. Điều này bắt nguồn từ sở thích chuộng ăn ngọt, nấu nướng đậm vị, thích ăn thịt hơn ăn cá, ít uống nước và thói quen chỉ uống nước khi khát cũng như uống nước ngọt thay vì nước lọc. Trong khi đó bà con lại không tập thể dục, vì cho rằng đã lao động nặng nên không cần tập luyện nữa”.  

BS Phan Bá Ngọc - chuyên gia Nha khoa cũng có góc nhìn tương tự, khi 100 bộ dụng cụ khám, 80 bộ dụng cụ nhổ răng được hấp tiệt trùng sạch sẽ cho chuyến khám bệnh lần này được sử dụng hết sạch. “Bên cạnh dinh dưỡng không đúng cách, bà con chưa thực sự chú trọng đến việc vệ sinh răng miệng. Trẻ em ít đánh răng dẫn đến sâu răng, hư răng trước tuổi. Người lớn không biết đến khái niệm cạo vôi răng là gì, vì vậy nhiều người trẻ đã bị viêm nha chu, trong khi tình trạng này thường phổ biến ở độ tuổi 40, 50, gây ra mất răng sớm”.

Tiếp thêm năng lượng tích cực: 1 lời khuyên bằng 10 lần thuốc

Từ thực tế này, ngoài thăm khám  phát thuốc, đoàn y bác sĩ còn dành thời gian để hướng dẫn cho bà con về chế độ dinh dưỡng khoa học, sử dụng thuốc đúng cách. Hạnh phúc nhất là được bà con yêu mến, tấm tắc ngợi khen và gửi lời cảm ơn thân thương vì: "Chưa từng gặp bác sĩ nào dễ thương như vậy. Bác sĩ giải thích cặn kẽ, tận tình, còn hướng dẫn chi tiết cách ăn uống, dinh dưỡng khi có bệnh và cả các bài tập thể dục tại nhà".

“Món quà lớn” này cũng là dấu ấn đặc biệt của đoàn khám bệnh tại Vị Thủy. BS Nguyễn Thị Thanh, người được yêu mến với biệt danh “bác sĩ ngọt ngào” vừa là bác sĩ Nhi khoa giàu kinh nghiệm, vừa kiêm luôn chuyên gia tư vấn tâm lý bất đắc dĩ. Qua thăm khám, khai thác bệnh sử, chuyên gia nhận ra nhiều trường hợp có biểu hiện lo lắng quá mức, mất ngủ, rối loạn lo âu gây tác động kép lên bệnh lý. Đứng ở góc độ bác sĩ và cũng là phụ nữ, những lời khuyên của chuyên gia đã tiếp thêm ngọn lửa tích cực cho người bệnh.

Vị chuyên gia tinh tế khi thăm khám cho một trường hợp trẻ bị hen suyễn, được bà ngoại chăm sóc. Vừa dặn người bà: “Ngoại đừng nói với bé con ba mẹ bỏ đi, không cần con nữa. Hãy cho con thấy, con may mắn vì còn có Ngoại”, vừa trò chuyện với bé: “Con có hạnh phúc vì có Ngoại không, có yêu Ngoại không?”. Câu trả lời lễ phép “Dạ có” làm cả bác sĩ và Ngoại mủi lòng.

BS Nguyễn Thị Thanh chia sẻ: “Trong buổi khám dễ nhận thấy, hầu hết trẻ đều được ông bà đưa đi khám vì bố mẹ bận công việc đồng áng hoặc đi làm xa. Mặc dù được chăm sóc đầy đủ, không thiếu cái ăn cái mặc nhưng trẻ ít được chăm sóc về mặt tinh thần, dạy cách phát triển tư duy. Do vậy, 1 lời khuyên bằng 10 lần thuốc. Tuy mỗi lần khám chúng ta chỉ làm được một chút, nhưng lan tỏa sẽ được nhiều chút, từ đó mới tạo ra nền móng để trẻ phát triển toàn diện”.

Viết tiếp những mối duyên lành

Gieo duyên lành sẽ nối yêu thương. AloBacsi tin như thế. Ban đầu, do một số trục trặc, máy siêu âm chuyên chở từ TPHCM không khởi hành như dự định. Sát ngày khám, AloBacsi hữu duyên nhận được sự trợ lực từ một đơn vị tại Cần Thơ. 2 máy siêu âm chất lượng được đưa về Hậu Giang ngay trong buổi chiều để kịp thời gian khám ngày hôm sau. Tất cả đều miễn phí, từ máy móc đến vận chuyển, dù rằng chỉ kết nối qua điện thoại.

13 năm qua, AloBacsi không ngừng viết tiếp những mối duyên lành như thế. Từ xa lạ thành thân quen. Hành trình về Vị Thủy, Công ty cổ phần Dược Hậu Giang đồng hành, cung cấp toàn bộ thuốc chất lượng cho bà con. Công ty cổ phần Dược phẩm Nam Hà trao tặng thuốc cùng các sản phẩm chăm sóc sức khỏe (bao gồm Bổ trung ích khí Nam Hà, An đường Khang Nam Hà, Bổ thận Taiga Gold, Cốt vị vương Nam Hà, Napharagan) và Công ty Cổ phần Thương mại Trí Dược trao tặng sản phẩm (An khớp Trí Dược) góp thêm sự phong phú, đa dạng trong chỉ định của bác sĩ.

Bên cạnh đó, Công ty Cổ phần Sữa Việt Nam (Vinamilk) cũng trao tặng 40 thùng sữa đậu nành gấp đôi canxi Vinamilk, gửi đến các em nhỏ và bà con Vị Thủy phần dinh dưỡng ngon lành, tăng cường sức khỏe trong mùa nắng nóng.

Ngoài ra, Nhãn hàng Doppelherz - Công ty Cổ phần Mastertran trao tặng sản phẩm bổ sung vitamin và khoáng chất cho trẻ em (Kinder Optima). Tập đoàn Điện Quang gửi tặng thiết bị gia dụng thiết yếu (đèn pin, ấm đun nước siêu tốc, vợt muỗi…) cho bà con. Cùng sự chung tay của các nhà tài trợ, mạnh thường quân (chị Hằng trao tặng 50 bộ quần áo mới) và góp sức của cán bộ địa phương. Dịp này, AloBacsi và Daisy Media trao tặng 15 phần quà cùng tiền mặt cho 15 trường hợp khó khăn. Tổng giá trị chương trình khám bệnh, phát thuốc gần 300 triệu đồng.

Cùng chung lý tưởng hướng về cộng đồng từ tâm, đoàn bác sĩ - dược sĩ đồng hành mỗi lúc một đông, trân quý nhau như gia đình. AloBacsi càng đi càng tin chắc về sứ mệnh, cần phải trở thành cầu nối - nối bác sĩ và bà con - nối kiến thức sức khỏe trên mọi miền, đến mọi nơi.

Khép lại hành trình chăm sóc sức khỏe cho bà con Hậu Giang, BS Nguyễn Tấn Hùng hóa thi sĩ, biên vội những vần thơ cảm ơn vùng đất anh hùng, ấm áp tình người:

Hai mươi bốn giờ trôi qua nhanh quá!
Đến nhà rồi mà chưa ghép được một vần thơ.
Thành phố nhỏ Vị Thanh im ắng,
Bỗng xôn xao khi đoàn AloBacsi về.
Hậu Giang ơi, quê mình thân thương lắm!
Vuông dừa nghiêng mát cánh đồng xanh,
Đám lục bình vẩy sóng nước lăn tăn,
Dăm đôi cò loay hoay tìm cá.
Bà con khám xong hầu hết đều vui,
Khen đoàn bác sĩ dễ thương quá trời, quá đất.
Hình như ai cũng chưa từng được gặp,
Bác sĩ nào giải thích cặn kẽ, tận tình.
Người bệnh được hướng dẫn chi tiết khẩu phần dinh dưỡng,
Tuân thủ thuốc nào uống bụng đói, bụng no,
Những bài tập thể dục tại nhà vừa sức,
Khám sức khỏe định kỳ sớm phát hiện bệnh hiểm nguy.
Em gái Khmer mắt tròn xoe đỏ,
Dáng mỏng manh cùng vào viếng cảnh Chùa.
Phật nằm nghiêng đón hoàng hôn muộn,
Hồi chuông ngân trầm lắng vọng xa xăm.
Anh em mình đã hẹn sẽ về thăm,
Chợ Nàng Mau, Vị Thanh, Vị Thủy,
Cá nàng hai nguyên con ướp sả,
Buổi cơm nhà cá lóc kho với tộ canh cua.
Nắng cháy tháng tư chờ đón những cơn mưa,
Xuân đã hết, chào ngày Hè đang tới,
Làng quê mình sẽ thay áo mới,
Hậu Giang ơi, em vẫn đẹp tuyệt vời!

Trân trọng cảm ơn đoàn bác sĩ, dược sĩ cùng các đơn vị nhà tài trợ, mạnh thường quân và Hội Chữ thập đỏ tỉnh Hậu Giang, Sở Y tế tỉnh Hậu Giang đã đồng hành cùng AloBacsi, Daisy Media viết nên hành trình nhân văn tại xã Vị Thủy. Hẹn gặp lại!