Mở đầu báo cáo “Phòng ngừa và điều trị xơ vữa động mạch vành: Phương pháp tích hợp”, PGS.TS Nguyễn Văn Trí nêu bật 5 kiểu hình cao tuổi khỏe mạnh được các chuyên gia lão khoa tổng kết, gồm: tâm lý, hoạt động xã hội, thể chất (đặc biệt là hệ tim mạch, hệ hô hấp, hệ chuyển hóa và hệ cơ xương khớp khỏe mạnh), thể lực và nhận thức.

PGS.TS Nguyễn Văn Trí cho biết, xơ vữa thật ra đã xuất hiện từ sớm nhưng thường bị bỏ qua. Các hướng dẫn phòng ngừa chỉ nhắc đến “thay đổi lối sống” một cách đại khái, rất khó để ghi nhớ và thực hiện.

Điều trị bằng thuốc thường ở giai đoạn muộn và có nguy cơ bệnh mạch vành cao. “Tuy nhiên, tích hợp việc dự phòng sớm bằng lối sống và thuốc sẽ đem lại hiệu quả tốt hơn” - chuyên gia khẳng định.

Về cơ chế, xơ vữa hình thành từ sự tăng LDL (cholesterol xấu) - rối loạn chuyển hóa mỡ và tổn thương lớp nội mạc. Ở người lớn tuổi, xơ vữa thường song hành với xơ cứng.

Theo PGS.TS Nguyễn Văn Trí, cách tốt nhất để dự phòng xơ vữa mạch là tích hợp lối sống và thuốc - can thiệp. Tránh thuốc lá, giảm cân, vận động, dinh dưỡng và kiểm soát căng thẳng có vai trò quan trọng không kém thuốc.

Chủ tịch LCH Lão khoa TPHCM đặc biệt nhấn mạnh: “Một lối sống lành mạnh là chìa khóa để dự phòng xơ vữa mạch máu. Trong đó, chúng ta cần lưu ý đến những dược chất trong thực phẩm có thể hạn chế nguy cơ bệnh tật”.

Trích tinh những dược chất trong thực phẩm không phải hóa chất, gần như vô hại với cơ thể. Dược phẩm trong dược phẩm dinh dưỡng gồm:

- Vitamin và khoáng chất: Nguồn cung cấp vitamin D, canxi và các vitamin tổng hợp

- Sản phẩm được chiết xuất từ các loại thảo dược như nhân sâm, tỏi, hoa cúc tím (Echinacea)

- Thực phẩm chức năng bổ sung dưỡng chất như ngũ cốc tăng cường, sữa bổ sung vitamin D, nước cam bổ sung canxi

- Lợi khuẩn đường ruột có trong sữa chua và các thực phẩm lên men khác.

Hướng dẫn ESC 2019 đã chỉ ra 6 chất trong thực phẩm có khả năng giảm cholesterol máu, gồm: phytosterol; monacolin và men gạo đỏ; chất xơ; đậu nành; policosanol và berberine; axit béo không bão hòa n-3.

Một nghiên cứu năm 2023 chỉ ra, men gạo đỏ có cơ chế tương tự statins nhưng không có tác hại, đồng thời có khả năng khiến LDL chuyển thành HDL (cholesterol tốt).

PGS.TS Nguyễn Văn Trí nhấn mạnh: “Một người có sống khỏe, sống lâu hay không đều phụ thuộc vào hệ thống tuần hoàn. Trong mạch có mảng xơ vữa sẽ ảnh hưởng rất lớn đến sức khỏe. Tích hợp điều trị là cực kỳ quan trọng, trong đó lưu ý đến các chế tiết những thực phẩm có lợi cho cholesterol máu”.

PGS.TS Nguyễn Văn Trí kết luận, điều chỉnh lối sống không bao giờ muộn. Dinh dưỡng tốt, tăng cường vận động, ngủ nghỉ điều độ, hạn chế stress và tiêm vaccine đầy đủ, kiểm tra sức khỏe định kỳ tưởng chừng đơn giản nhưng đòi hỏi phải có sự kiên trì, nhận thức và ý chí rất lớn.

>>> Hội nghị Khoa học Xơ vữa động mạch Việt Nam: Diễn đàn cho các nhà khoa học trẻ lĩnh hội kiến thức và giới thiệu các kết quả nghiên cứu mới

>>> Hội nghị Khoa học Xơ vữa động mạch Việt Nam: Mốc son trong đại lộ hội nhập quốc tế