Áo phao trên thuyền: Mặc sao cho đúng để thật sự an toàn?

Áo phao là vật dụng cứu sinh bắt buộc trên các phương tiện đường thủy, nhưng không phải cứ mặc vào là an toàn tuyệt đối. Tùy vào từng không gian - mở hay kín - mà cách sử dụng áo phao cũng khác nhau. Mặc sai thời điểm, sai vị trí thậm chí có thể làm tăng nguy cơ tử vong trong tình huống khẩn cấp.

Cabin kín: Chỉ nên cầm áo phao, đừng mặc

Nhiều hành khách cho rằng mặc áo phao mọi lúc sẽ giúp tăng mức độ an toàn. Tuy nhiên, theo các chuyên gia quốc tế, điều này không hoàn toàn đúng, nhất là khi ngồi trong cabin hoặc khoang kín trên tàu.

Thực tế đã có những vụ tai nạn hàng hải nghiêm trọng, trong đó người mặc áo phao bị mắc kẹt và không thể thoát ra khỏi khoang kín khi tàu bị lật úp và ngập nước. Vụ tai nạn tàu “Cheeki Rafiki” (Anh, năm 2014) là ví dụ điển hình: thuyền viên mặc áo phao đã không thể thoát thân vì bị lực nổi đẩy ngược lên trần cabin.

Tài liệu an toàn của OSHA (Hoa Kỳ) cũng khuyến cáo: không nên mặc áo phao trong cabin kín, bởi lực nổi của áo có thể khiến người mặc bị mắc kẹt, hoảng loạn, khó chui qua lối thoát hẹp. Thay vào đó, hãy để áo phao trong tầm tay, gần ghế hoặc lối ra – sẵn sàng sử dụng khi có tín hiệu khẩn cấp.

Không gian mở: Luôn luôn phải mặc áo phao

Trái ngược với khoang kín, tại các khu vực boong mở hoặc thuyền không cabin, hành khách bắt buộc phải mặc áo phao xuyên suốt hành trình.

Theo Cục Cảnh sát Giao thông (Bộ Công an Việt Nam), đây là quy định rõ ràng trong các văn bản như Thông tư 15/2014/TT-BGTVT và Thông tư 04/2015/TT-BGTVT nhằm bảo đảm an toàn cho người đi đò, ca nô, phà, tàu nhỏ…

Lý do là vì tai nạn đường thủy xảy ra rất nhanh, người đi thuyền dễ bị ngã xuống nước do sóng lớn, va chạm hoặc trượt chân. Nếu không mặc sẵn áo phao, hành khách thường không có thời gian kịp tìm và mặc trong tình huống nguy cấp.

Tổ chức an toàn đường thủy U.S. Coast Guard từng cảnh báo: “Tai nạn xảy ra quá nhanh, không kịp mặc áo phao. Một chiếc áo phao mặc được có thể cứu sống bạn - nhưng chỉ khi bạn đã mặc nó trước đó”.

Nhiều quốc gia như Mỹ còn quy định cụ thể: trẻ em dưới 13 tuổi bắt buộc phải mặc áo phao bất kỳ khi nào ở ngoài boong, trừ khi ở trong cabin kín.

Tại Việt Nam, quy định cũng rõ ràng, ở các bến tàu, bến đò, hành khách thường được yêu cầu mặc áo phao trước khi lên phương tiện. Với tàu có khoang kín, áo phao được bố trí sẵn dưới ghế hoặc gần cửa ra vào cabin, để người đi tàu có thể chủ động lấy và sử dụng khi cần.

Với phương tiện nhỏ, thuyền hở, không cabin, hành khách phải mặc áo phao ngay từ đầu và giữ nguyên trong suốt hành trình.