Ngày 6/4/2024, Bệnh viện Bình Dân (TPHCM) tổ chức Hội thảo khoa học chủ đề “Cập nhật điều trị ngoại khoa bệnh trào ngược dạ dày - thực quản (GERD)”. Hội thảo cập nhật thông tin về: Một là “Tổng quan về bệnh lý trào ngược dạ dày - thực quản (GERD)” do GS Lê Quang Nghĩa trình bày; Hai là “Quản lý GERD theo y học chứng cứ” của BS.CK2 Nguyễn Phúc Minh và phương pháp “Tạo hình van chống trào ngược dạ dày - thực quản theo kỹ thuật Omega 300 AP” của GS Ninh Nguyễn.

10% dân số Việt Nam mắc bệnh trào ngược dạ dày thực quản

Theo GS Lê Quang Nghĩa - Nguyên Phó Giám đốc Bệnh viện Bình Dân, trào ngược dạ dày - thực quản (GERD) là tình trạng trào ngược dịch và thức ăn từ dạ dày gây triệu chứng hoặc biến chứng. Bệnh xuất hiện do những biến đổi tại van dạ dày - thực quản khiến van này không thể đóng kín, làm dịch từ dạ dày, bao gồm cả axit và dịch mật trào ngược từ dạ dày lên thực quản. Căn bệnh này chiếm hàng đầu trên thế giới về rối loạn tiêu hóa và đứng đầu về số lần khám.

BS.CK2 Nguyễn Phúc Minh - Trưởng khoa Ngoại tiêu hóa, Bệnh viện Bình Dân cho biết: “Ước tính trên cả nước hiện có khoảng 10 triệu người (khoảng 10% dân số) bị bệnh trào ngược dạ dày. Trong đó khoảng 60% người bệnh không điều trị kịp thời dẫn đến biến chứng nguy hiểm như hẹp thực quản, ung thư thực quản… Tuy nhiên, hiện nay các tiêu chuẩn chẩn đoán càng lúc càng mở rộng nên số lượng thực tế người mắc bệnh trào ngược dạ dày trong cộng đồng có thể cao hơn’.

Ít vận động, tăng cân là nguyên nhân của trào ngược dạ dày thực quản

Trào ngược dạ dày thực quản gây nhiều khó chịu cho người bệnh như viêm họng, ợ chua, hôi miệng, nuốt vướng, nuốt khó, nôn thức ăn hoặc chất lỏng chua, đau ngực hoặc đau vùng thượng vị, viêm thanh quản, ho dai dẳng kéo dài, khó thở, tức ngực. Các triệu chứng này có thể tương tự như trong nhiều bệnh tiêu hóa hoặc tai mũi họng. Vì vậy, dẫn đến nhiều người bệnh có biểu hiện ho đã tự ý mua kháng sinh về sử dụng.

Do đó, BS Nguyễn Phúc Minh cảnh báo, ho có nhiều nguyên nhân, trong đó có nguyên nhân từ trào ngược (biểu hiện ngoài thực quản). Nếu dùng kháng sinh sẽ không hiệu quả và gia tăng đề kháng kháng sinh vì sử dụng không đúng chỉ định.

Các yếu tố nguy cơ gây ra bệnh lý trào ngược dạ dày thực quản bao gồm: do cuộc sống, áp lực sinh hoạt ngày càng gia tăng; sau khi ăn làm việc ngay hoặc nằm ngay, không có thời gian nghỉ ngơi. Bên cạnh đó, còn do lối sống ít vận động, tăng cân, tăng áp lực ổ bụng, dẫn đến tăng áp lực lên dạ dày và trào ngược.

Trào ngược dạ dày thực quản nếu không điều trị sẽ gây ra nhiều biến chứng

Nếu không được điều trị hiệu quả bệnh nhân sẽ bị nhiễm trùng, ho kinh niên, mòn chân răng, rối loạn tâm thần, rối loạn tình dục, gây mòn răng. Những trường hợp nặng có thể dẫn tới viêm thực quản, teo hẹp thực quản, hóa ác tính dẫn tới ung thư thực quản, ung thư dạ dày.

GS Lê Quang Nghĩa thông tin thêm: “Về điều trị, thông thường người bệnh sẽ được chỉ định dùng thuốc (nội khoa) trong khoảng 8 tuần với thuốc ức chế bơm proton (PPI) sau đó đánh giá lại để đưa ra quyết định tiếp tục dùng thuốc hoặc điều trị bằng phẫu thuật (ngoại khoa). Người bệnh cần được thăm khám chuyên sâu để đánh giá đánh giá bất thường nếp van dạ dày - thực quản, đo áp lực nhu động thực quản và pH thực quản để chẩn đoán trước khi quyết định phẫu thuật”.

BS.CK2 Nguyễn Phúc Minh khuyến cáo, để phòng ngừa bệnh lý trào ngược dạ dày thực quản nên tránh các thực phẩm tăng tính axit trong dạ dày, chất sinh hơi, dịch nhiều; không nên nằm thấp, nằm ngang, mà nên kê cao đầu và nằm nghiêng trái; tránh vận động ngay sau khi ăn.

Ngoài ra, tại hội thảo GS Ninh Nguyễn - Trưởng khoa Phẫu thuật, Bệnh viện Đại học Irvine, thuộc Đại học California tại Irvine (Hoa Kỳ) đã tham gia báo cáo và phối hợp phẫu thuật thị phạm trên 2 bệnh nhân bị trào ngược dạ dày - thực quản dai dẳng kèm theo thoát vị khe hoành thực quản, thường xuyên ợ chua, khó chịu và điều trị bằng thuốc không đáp ứng. Cuộc phẫu thuật được tường thuật trực tiếp tại hội trường để chuyển giao kỹ thuật cho các bác sĩ Việt Nam. Tạo hình van chống trào ngược dạ dày - thực quản theo kỹ thuật Omega 300 AP, là phương pháp hiện nay đang được áp dụng tại Hoa Kỳ.