TS Trần Nhật Thăng, Trưởng đơn vị Chẩn đoán trước sinh, Khoa Phụ sản BV Đại học Y Dược TPHCM, cho biết đái tháo đường thai kỳ là bệnh lý thường gặp trong quá trình mang thai. Theo thống kê của Hiệp hội Sản phụ khoa thế giới (FIGO) năm 2015, tỷ lệ mắc đái tháo đường thai kỳ ngày càng gia tăng, chiếm khoảng 16% trên tổng số thai phụ. Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, bệnh có thể gây nguy hiểm cho cả người mẹ và em bé.

Thai phụ nên tầm soát bệnh đái tháo đường để đảm bảo một thai kỳ khỏe mạnh. Ảnh: TT

Theo TS Thăng, nguyên nhân gây bệnh đái tháo đường ở người bình thường là do tuyến tụy không sản xuất, hoặc sản xuất không đủ insulin. Còn đái tháo đường thai kỳ là bệnh lý thoáng qua ở phụ nữ có thai, do tác động của các hormone kích thích được sản xuất ra từ bánh nhau trong giai đoạn hình thành bào thai. Những hormone này chính là tín hiệu kích thích chất dinh dưỡng từ cơ thể mẹ truyền sang thai nhi, đồng thời làm cho bà bầu thèm ăn thực phẩm chứa nhiều đường. Vì lý do này mà nhiều phụ nữ có lối sống lành mạnh và ăn uống hợp lý trước khi mang thai, nhưng đến khi bước vào thai kỳ lại muốn ăn nhiều đồ ngọt hoặc các thực phẩm không có lợi cho sức khỏe.

"Nếu thai phụ không kiểm soát được cảm giác thèm ngọt trong giai đoạn này, cũng như không nhận được sự tư vấn, hướng dẫn về chế độ dinh dưỡng thai kỳ phù hợp từ các bác sĩ thì nguy cơ mắc đái tháo đường thai kỳ rất cao", BS Thăng chia sẻ.

Bệnh lý đái tháo đường thai kỳ không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe bà mẹ, mà còn để lại nhiều hậu quả trên thai nhi, thậm chí kéo dài đến khi đứa bé trưởng thành. Bà bầu bị đái tháo đường thai kỳ dễ bị đa ối, sảy thai, sinh non, cao huyết áp, tiền sản giật, sản giật, nhiễm trùng thận, quá trình chuyển dạ kéo dài, sinh khó, sang chấn và băng huyết sau sinh, rối loạn đường huyết dẫn tới hôn mê. Bệnh còn làm gia tăng tỷ lệ dị tật thai, rối loạn tăng trưởng (thai quá to hoặc quá nhỏ). Thai quá to có thể gặp phải các sang chấn lúc sinh như trật khớp vai, gãy xương đòn, liệt đám rối thần kinh cánh tay. Thậm chí thai có thể chết lưu đột ngột do đường huyết tăng quá cao mà không có dấu hiệu báo trước.

Sau khi chào đời, trẻ sơ sinh có mẹ bị đái tháo đường thai kỳ dễ bị suy hô hấp, hạ đường huyết, hạ canxi, vàng da. Các bé này có nguy cơ cao mắc bệnh béo phì, cao huyết áp, tim mạch khi trưởng thành.

Theo BS Thăng, 1.000 ngày đầu tiên của cuộc đời là quãng thời gian quan trọng, có yếu tố quyết định chất lượng sức khỏe của mỗi đứa trẻ. Quãng thời gian này được tính ngay từ lúc mầm sống đầu tiên được hình thành trong bụng mẹ, bao gồm cả giai đoạn mang thai. Vì vậy, khi có bất kỳ bất thường nào về sức khỏe xảy ra với thai phụ trong thai kỳ đều có thể trở thành những nguy cơ đối với thai nhi và để lại những hệ lụy lâu dài.

Để phòng tránh các nguy cơ trên, bác sĩ khuyên tất cả phụ nữ có thai nên thực hiện nghiệm pháp dung nạp đường huyết (OGTT) uống 75 g glucose để tầm soát, phát hiện và điều trị đái tháo đường thai kỳ kịp thời. Bà bàu cần có chế độ dinh dưỡng hợp lý bao gồm thịt, cá, trứng, sữa, rau quả tươi. Hạn chế ăn nhiều đường, tinh bột, chất béo để giảm nguy cơ mắc bị tiểu đường.