Phần 1: Trò chuyện cùng chuyên gia

Phần 2: Nước khoáng kiềm thiên nhiên giúp giảm cân, thải độc cơ thể do dùng rượu bia, đồ cay nóng?

1. Vai trò quan trọng của pH trong cơ thể

Thưa BS, pH được ví von là thang đo để đánh giá tình hình sức khỏe, nhưng thực tế nhiều người vẫn chưa hiểu, vì đâu mà độ pH trong cơ thể người được đánh giá quan trọng như vậy ạ?

PGS.TS.BS Nguyễn Thị Vân Hồng trả lời: Độ pH giao động từ 1 đến 14, pH 7 là ngưỡng trung tính; pH dưới 7 là axit, pH trên 7 là mức độ kiềm. Độ pH trong cơ thể là phản ánh mức độ thăng bằng kiềm toan có ổn hay không.

Khi có rối loạn về thăng bằng kiềm toan thì sẽ ảnh hưởng đến rất nhiều hệ cơ quan. Các hệ cơ quan bị suy, không thể hoạt động như bình thường, thậm chí dẫn đến tử vong. Vì vậy, có thể nói rối loạn thăng bằng kiềm toan là một rối loạn rất khó điều trị.

Độ pH thay đổi như thế nào trên mỗi cơ quan trong cơ thể? Sự thay đổi này mang ý nghĩa như thế nào? Độ pH trong cơ thể người đạt mức bao nhiêu là lý tưởng, thưa BS?

PGS.TS.BS Nguyễn Thị Vân Hồng trả lời: Ở mỗi cơ quan trong cơ thể sẽ có độ pH khác nhau, trong nước bọt có pH từ 6,4 đến 6,8, pH trong dạ dày từ 1,5 đến 2,5, ở ruột có độ pH từ 7 đến 8. Độ pH thế nào là lý tưởng cho cơ thể thì điều này thay đổi rất nhiều tùy vào hệ cơ quan.

Ví dụ, dạ dày có độ pH axit ở ngưỡng 1,5 đến 2,5 nhưng nếu kéo dài và thêm vào một số yếu tố khác tấn công thì sẽ gây ra loét dạ dày. Khi đó, bắt buộc phải đưa pH dạ dày lên trên 4 để giúp các tổn thương lành sẹo.

Vì vậy, tóm lại pH trong các cơ quan của cơ thể không cố định, nó sẽ thay đổi theo từng giai đoạn. Mỗi cơ quan sẽ có độ pH khác nhau và giá trị sinh lý này đã được quy định.

2. Độ pH mất cân bằng ảnh hưởng thế nào đến sức khỏe?

Điều gì sẽ xảy ra nếu pH trong cơ thể mất cân bằng? Tác động ngắn hạn và lâu dài liệu có khác nhau?

PGS.TS.BS Nguyễn Thị Vân Hồng trả lời: Độ pH phản ánh sức khỏe và buộc phải duy trì ở ngưỡng hằng định là pH máu. pH các cơ quan khác có thể thay đổi nhưng riêng pH máu thì phải cố định để đảm bảo sự sống.

Độ pH máu không ổn định sẽ ảnh hưởng đến hoạt động của tất cả các hệ cơ quan, thậm chí là tử vong.

Độ pH máu sẽ từ 7,35 đến 7,45, dưới 7,35 là toan, trên 7,45 là mức độ kiềm. pH máu quá toan hay quá kiềm đều không tốt cho cơ thể, vì vậy nên phải luôn duy trì pH máu trong ngưỡng cố định.

Một khi có thay đổi các triệu chứng lâm sàng khá rầm rộ như người bệnh rất mệt mỏi, tiểu ít, thở nhanh, huyết áp thay đổi.

3. Dấu hiệu cảnh báo sự mất cân bằng pH trong cơ thể

Mất cân bằng pH có thể gây ra nhiều hệ lụy ảnh hưởng đến sức khỏe, vậy dấu hiệu nào cảnh báo điều này đang xảy ra trong cơ thể thưa BS? Để cân bằng pH trong cơ thể, chúng ta cần làm gì?

PGS.TS.BS Nguyễn Thị Vân Hồng trả lời: Khi có thể có những biểu hiện như vậy thì bệnh đã ở giai đoạn rất muộn. Do đó, chúng ta thường phải tầm soát trước về rối loạn thăng bằng kiềm toan. Tình trạng rối loạn kiềm toan thường xảy ra trên người có bệnh lý nền như bệnh lý về gan, thận, phổi, đặc biệt là bệnh nhân tiểu đường, tăng axit uric máu.

Phổi và thận là 2 cơ quan tham gia điều hòa độ pH trong cơ thể. Phổi có nhiệm vụ đào thải CO2 ra ngoài, nhờ đó giảm bớt tình trạng toan trong cơ thể. Thận đào thải ion HCO3- (ion mang tính kiềm) nên khi đi tiểu nhiều sẽ làm cho cơ thể bớt kiềm.

Khi xuất hiện các dấu hiệu sớm như thở nhanh, tiểu nhiều, xảy ra trên người có bệnh nền, bệnh nhân cần phải đến bệnh viện.

4. Làm sao để đưa độ pH về tính kiềm tự nhiên?

Tiến sĩ, bác sĩ y hoa Athur C.Guyton (Mỹ) cũng nói trong cuốn sách Sinh lý học Y khoa: Bước đầu tiên trong việc duy trì sức khỏe là kiềm hóa cơ thể”. Xin hỏi BS, đâu là cách tốt nhất để cơ thể trở về tính kiềm tự nhiên, nhất là những người thường xuyên sử dụng thực phẩm, thức uống sử dụng hàng ngày giàu tính axit như rượu, bia, đồ cay nóng?

PGS.TS.BS Nguyễn Thị Vân Hồng trả lời: Cơ thể mang tính axit nhiều là do chế độ ăn uống quá nhiều thịt, cá, sữa, phô mai. Rau quả là những thức ăn chứa tính kiềm rất tốt cho cơ thể. Tuy nhiên những loại quả chua lại có tính axit, do đó cần hạn chế ăn những loại quả này.

Nếu người bệnh cân bằng chế độ ăn không quá nhiều axit và cân bằng kiềm thì sẽ duy trì mức độ kiềm hóa trong cơ thể rất tốt.

Nghiên cứu thấy rằng nếu cơ thể ở mức độ pH hơi kiềm hơn thì sẽ giúp quá trình tiêu hóa và hấp thu thức ăn tốt hơn, tăng cường hệ thống miễn dịch và chức năng hoạt động trong cơ thể cũng sẽ tốt hơn.

Cho nên, người ta khuyến cáo rằng hãy để mức độ axit trong cơ thể thấp nhất có thể, hạn chế mức độ axit pH quá thấp, cố gắng để độ pH hướng về mức kiềm. Việc sử dụng bia rượu cũng làm gia tăng mức độ axit trong cơ thể.

Do đó, lời khuyên là sau khi uống nhiều bia rượu cần cố gắng uống thật nhiều nước kiềm để giúp đào thải nhanh lượng bia rượu đã sử dụng.

5. Nước khoáng kiềm khác gì so với nước uống khác?

Như BS vừa chia sẻ, dùng nước kiềm mỗi ngày là cách hiệu quả để kiềm hóa cơ thể. Hiện nay, xu hướng chăm sóc sức khỏe là tìm về với thiên nhiên. Đối với nước uống cũng vậy, nước khoáng kiềm thiên nhiên ngày càng được ưa chuộng. Thưa BS, nước khoáng kiềm là gì và nó khác với các loại nước uống khác như thế nào?

PGS.TS.BS Nguyễn Thị Vân Hồng trả lời: Với loại nước thông thường, độ pH khoảng 7,5; với nước khoáng kiềm sẽ có độ pH từ 7,5 đến 9,5, tùy vào mỗi nhãn hàng. Nước khoáng kiềm sẽ cung cấp ion gốc Bicacbonat (HCO3-) nhiều hơn, làm thay đổi độ pH trong cơ thể nhiều hơn nước thông thường.

Khi uống nước khoáng kiềm thiên nhiên sẽ giống như nước thông thường. Tuy nhiên do có gốc HCO3- nhiều hơn nên sẽ có cảm giác hơi có gas.

Ưu điểm của nước khoáng kiềm thiên nhiên là môi trường pH sẽ kiềm hơn so với nước kiềm khác vì độ pH gần 9. Những loại nước kiềm khác dao động khoảng 7,5 đến 8,5.

Cho nên, khi uống nước kiềm thiên nhiên sẽ giúp nhanh chóng bình ổn lại độ pH trong cơ thể, đặc biệt là pH dạ dày.

6. Nước khoáng kiềm thiên nhiên mang lại lợi ích gì cho cơ thể?

Ngoài công dụng trong việc giúp cân bằng độ pH trong cơ thể, liệu nước khoáng kiềm còn mang lại lợi ích gì cho sức khỏe?

PGS.TS.BS Nguyễn Thị Vân Hồng trả lời: Nước khoáng kiềm thiên nhiên cung cấp khá nhiều ion do được lấy từ tự nhiên, từ đó giúp vận động đường tiêu hóa tốt hơn.

7. Các khoáng chất trong nước khoáng kiềm có bị mất đi theo thời gian?

Các khoáng chất cần cho cơ thể trong nước khoáng kiềm có bị mất đi theo thời gian?

PGS.TS.BS Nguyễn Thị Vân Hồng trả lời: Nước khoáng kiềm thiên nhiên cũng là 1 loại nước uống, do đó nó vẫn sẽ bị đào thải ra bên ngoài như tất cả những loại nước uống thông thường khác. Cho nên, cơ thể vẫn cần bổ sung đều đặn hằng ngày. Lượng nước uống vào không có con số cụ thể, cứ khát là uống nước.

Việc bảo quản không có lưu ý gì đặc biệt, vẫn có thể trữ được trong tủ lạnh. Nhưng cần lưu ý, không nên để nước trong môi trường quá nóng như xe oto trong thời gian dài, sẽ làm các gốc ion bị phá hủy, thậm chí chai nhựa sẽ bị nóng chảy.

8. Nghiên cứu nào chứng minh lợi ích của nước khoáng kiềm thiên nhiên?

Không chỉ ở Việt Nam, ở các quốc gia đã sử dụng nước khoáng kiềm trong thời gian dài, cho đến nay đã có nghiên cứu nào cho thấy lợi ích của loại nước này, thưa BS?

PGS.TS.BS Nguyễn Thị Vân Hồng trả lời: Chưa ghi nhận một nghiên cứu nào về nước khoáng kiềm thiên nhiên ở Việt Nam. Tuy nhiên trên thế giới, họ đã sử dụng rất nhiều nước khoáng kiềm thiên nhiên trong cuộc sống hằng ngày.

Có rất nhiều loại nước khoáng kiềm như nước uống kiềm thông thường, nước kiềm có gas như nước giải khát soda. Những loại nước giải khát thì không thể uống nhiều như nước khoáng kiềm thiên nhiên, nước ion kiềm.

Nước khoáng kiềm thiên nhiên được lấy trực tiếp từ thiên nhiên, nước ion kiềm  được lọc thông qua máy có lõi lọc alkaline. Nhưng loại nước khoáng kiềm thiên nhiên sẽ có lượng pH kiềm hơn.

9. Uống nước khoáng kiềm thiên nhiên bao nhiêu và thời gian nào là tốt nhất?

Lượng nước kiềm bổ sung cho cơ thể mỗi ngày có khác so với nước thông thường? Uống bao nhiêu là đủ và nên uống thời điểm nào để hấp thu tốt nhất thưa BS?

PGS.TS.BS Nguyễn Thị Vân Hồng trả lời: Khi chúng ta cảm thấy mất nước thì phải uống, uống đến khi nào hết cảm giác khát. Chúng ta có thể uống nước khoáng kiềm bất kỳ thời gian nào trong ngày. Nước khoáng kiềm có độ pH cao hơn nước thông thường và có cung cấp ion HCO3-, nó không làm thay đổi quá nhiều thăng bằng kiềm toan trong cơ thể.

Nó giúp duy trì trạng thái thăng bằng ở mức độ kiềm hơn vì hằng ngày chúng ta sử dụng quá nhiều thức ăn gốc axit.

Trân trọng cảm ơn PGS.TS.BS Nguyễn Thị Vân Hồng - Nguyên phó trưởng khoa Tiêu hóa, Bệnh viện Bạch Mai đã nhận lời mời tham gia tư vấn và Nước khoáng kiềm thiên nhiên Vikoda đã đồng hành cùng AloBacsi trong chương trình này.