Phục hồi bầu ngực sau ung thư: Sức khỏe, thẩm mỹ và tâm lý cùng được chữa lành

1. Phục hồi bầu ngực - Bước không thể thiếu trong điều trị toàn diện ung thư vú

Thưa BS, vì sao việc phục hồi bầu ngực sau mổ ung thư vú lại được xem là bước quan trọng trong quá trình điều trị toàn diện?

BS.CK2 Nguyễn Triệu Vũ - Trưởng khoa Tuyến vú, Bệnh viện Đại học Y Dược TPHCM trả lời:

Bộ ngực được xem là biểu tượng của nữ tính và sự quyến rũ. Khi buộc phải cắt bỏ do ung thư vú, người phụ nữ không chỉ mất đi một phần cơ thể mà còn chịu tổn thương về tâm lý và tinh thần.

Những người được tái tạo lại bầu ngực thường lạc quan, tự tin hơn, từ đó cải thiện chất lượng sống, đời sống vợ chồng và đặc biệt là tăng khả năng tuân thủ điều trị.

2. Các kỹ thuật tái tạo vú hiện đang được triển khai tại Bệnh viện Đại học Y Dược TPHCM

Tại Bệnh viện Đại học Y Dược TPHCM hiện đang có những kỹ thuật tái tạo vú nào, thưa BS?

BS.CK2 Nguyễn Triệu Vũ trả lời:

Hiện tại, Bệnh viện Đại học Y Dược đã thực hiện được hầu hết các kỹ thuật tái tạo cho bệnh nhân ung thư vú. Cơ bản, có các nhóm chính:

1. Sử dụng túi độn (Implant): Sau khi cắt bỏ vú, bác sĩ sẽ đặt túi implant để tái tạo lại bầu ngực.

2. Sử dụng cơ tự thân (Cơ của cơ thể): Dùng chính cơ thể người bệnh, thường là cơ ở bụng hay cơ lưng, để tái tạo lại bầu ngực.

3. Phối hợp cả hai: Kết hợp implant và cơ tự thân.

Mỗi phương pháp đều có ưu và nhược điểm riêng:

Đặc biệt, khi lấy cơ ở bụng lên, bác sĩ có thể kết hợp vừa tái tạo vú vừa tạo hình vùng bụng, giúp eo thon gọn hơn, có thể nói là “một công đôi việc”.

Việc lựa chọn kỹ thuật nào phù hợp nhất sẽ được bác sĩ tư vấn, tùy theo thể trạng, sở thích và điều kiện của từng người bệnh.

3. Nên tái tạo vú ngay sau mổ hay đợi điều trị ổn định?

Việc tái tạo vú được thực hiện khi nào - ngay sau phẫu thuật cắt vú hay đợi điều trị ổn định rồi mới làm?

BS.CK2 Nguyễn Triệu Vũ trả lời:

Về thời điểm tái tạo vú có 2 thời điểm chính.

- Tái tạo tức thì: Là thực hiện tái tạo ngay trong cùng cuộc mổ cắt vú. Phương pháp này thường được áp dụng cho những bệnh nhân phát hiện sớm. Ưu điểm là giữ được khuôn ngực tự nhiên, chỉ cần một lần phẫu thuật, giảm chi phí và thời gian hồi phục.

- Tái tạo trì hoãn (thì hai): Là tái tạo sau mổ một thời gian, có thể sau 1 - 3 năm. Phương pháp này phù hợp với các trường hợp bệnh giai đoạn muộn, khi ưu tiên vẫn là điều trị ung thư.

Hiện nay, phần lớn bệnh nhân được chẩn đoán sớm nên đa số có thể thực hiện tái tạo tức thì. Tái tạo tức thì thường sẽ đẹp hơn vì giữ được khuôn ngực.

Tuy nhiên, vẫn có những trường hợp phải trì hoãn vì lý do chuyên môn hoặc cá nhân, chẳng hạn sau khi hoàn tất điều trị, bệnh nhân có kế hoạch lập gia đình. Tùy từng người bệnh, bác sĩ sẽ tư vấn phương án phù hợp nhất.

4. Bầu ngực sau tái tạo có tự nhiên như trước?

Sau khi tái tạo, bầu ngực có thể đạt được độ tự nhiên như trước không, về hình dáng và cảm giác? Với những phụ nữ chỉ cắt một bên vú, BS làm thế nào để hai bên cân đối và hài hòa?

BS.CK2 Nguyễn Triệu Vũ trả lời:

Tái tạo nghĩa là làm lại, nên chắc chắn không thể tự nhiên 100% như mô vú ban đầu. Bầu ngực sau tái tạo có thể phục hồi được về hình dạng, thể tích và độ nhô, tuy nhiên không thể phục hồi hoàn toàn cảm giác như vú tự nhiên. Với những phụ nữ trẻ, mô vú tái tạo cũng không có khả năng tiết sữa hay cho con bú.

Trong những trường hợp chỉ cắt và tái tạo một bên vú, bác sĩ có thể kết hợp chỉnh sửa vú đối bên để hai bên được hài hòa. Tùy vào từng trường hợp, bác sĩ sẽ nâng ngực hoặc thu gọn vú đối bên, giúp hai bên cân đối và đạt thẩm mỹ tốt hơn.

Có thể hiểu là trong quá trình tái tạo vú bên này thì đồng thời chỉnh sửa vú đối bên sao cho nó khớp với nhau để đạt độ thẩm mỹ cao hơn. Điều này cũng tùy thuộc vào ý thích của bệnh nhân và khả năng kỹ thuật của cơ sở y tế đó.

5. Không phải ai cũng phù hợp để tái tạo vú

Có phải bệnh nhân nào cũng có thể thực hiện tái tạo vú không, thưa BS?

BS.CK2 Nguyễn Triệu Vũ trả lời:

Phần lớn bệnh nhân nếu có mong muốn đều có thể thực hiện tái tạo vú, dù là tái tạo tức thì (ngay sau phẫu thuật cắt vú) hay tái tạo trì hoãn (thực hiện sau một thời gian).

Tuy nhiên, không phải trường hợp nào cũng phù hợp. Có hai nhóm bệnh nhân không nên thực hiện phẫu thuật tái tạo, đó là:

- Người bệnh lớn tuổi, có nhiều bệnh lý nền đi kèm như tim mạch, tiểu đường, huyết áp... khiến không chịu đựng được cuộc phẫu thuật kéo dài.

- Ung thư giai đoạn muộn, khi mục tiêu điều trị chính vẫn là kiểm soát và kéo dài sự sống, không nên ưu tiên can thiệp thẩm mỹ.

Tái tạo vú là phẫu thuật tạo hình mang tính thẩm mỹ. Với bệnh nhân sức khỏe yếu, rủi ro có thể cao hơn lợi ích, nên cần cân nhắc kỹ.

6. Chăm sóc và phục hồi sau tái tạo vú

Sau khi tái tạo, bệnh nhân cần chăm sóc và tập phục hồi chức năng như thế nào để bầu ngực mềm mại và không co rút?

BS.CK2 Nguyễn Triệu Vũ trả lời:

Cách chăm sóc tùy vào kỹ thuật tái tạo. Bác sĩ, điều dưỡng và kỹ thuật viên vật lý trị liệu sẽ là người hướng dẫn cụ thể cho từng trường hợp.

- Nếu tái tạo bằng túi độn (implant), bệnh nhân cần hạn chế cử động mạnh vùng ngực, mặc áo định hình để cố định vị trí túi trong giai đoạn đầu.

- Nếu tái tạo bằng vạt cơ tự thân (vạt bụng hoặc vạt lưng), người bệnh cần tập phục hồi cơ bụng, cơ lưng từ từ, tránh gắng sức quá sớm để mô ghép ổn định.

Sau tái tạo, bệnh nhân nên duy trì vận động nhẹ, tập thể dục đơn giản để tránh cứng cơ và giúp lưu thông máu. Các bài tập chuyên sâu hơn sẽ được kỹ thuật viên vật lý trị liệu hướng dẫn. Tuân thủ đúng giúp bầu ngực mềm mại, tự nhiên và đạt kết quả thẩm mỹ tối ưu.

7. Bệnh nhân tái tạo vú tại BV ĐHYD TPHCM: “Tự tin hơn, sống vui hơn”

BS có thể chia sẻ một số ca tái tạo thành công đáng nhớ mà BS đã thực hiện tại BV Đại học Y Dược?

BS.CK2 Nguyễn Triệu Vũ trả lời:

Phần lớn các bệnh nhân chọn tái tạo là những phụ nữ trẻ, có công việc cần giao tiếp nhiều hoặc quan tâm đến ngoại hình, mong muốn lấy lại sự tự tin sau phẫu thuật. Họ thực hiện tái tạo không chỉ vì yếu tố thẩm mỹ mà còn để tìm lại cảm giác toàn vẹn của bản thân.

Tại Bệnh viện Đại học Y Dược, hầu hết các ca tái tạo đều đạt kết quả tốt, người bệnh hài lòng, tinh thần tích cực và lạc quan hơn. Điều đó cũng góp phần giúp họ tuân thủ điều trị và hòa nhập cuộc sống tốt hơn.