Cụ thể, bà N.T.H. (59 tuổi, Đồng Tháp) có sỏi thận hai bên phức tạp và từng phải can thiệp mổ mở nhiều lần do sỏi thận kéo dài hơn 20 năm nay.

Bà H. cho biết, cả năm nay bà liên tục bị các cơn đau ở cả hai bên hông lưng rất khó chịu. Do từng bị sỏi thận lâu năm và trải qua 2 lần mổ mở lấy sỏi thận tại địa phương, bà H. nghi ngờ các cơn đau là do sỏi thận tái phát. 

Một tháng trước, bà H. có tình trạng đau ngày càng tăng đến mức dữ dội, bệnh viện tuyến địa phương chẩn đoán bà H. có sỏi thận hai bên, cả hai thận ứ nước độ 1. Sau đó, bà H. quyết định đến thăm khám tại Bệnh viện Bình Dân.

Tại đây, kết quả siêu âm ghi nhận thận phải của bệnh nhân ứ nước độ 1, hai thận có sỏi phức tạp. Mỗi bên thận có khoảng 4 -5 viên sỏi, kích thước sỏi lớn nhất khoảng 14x20x20mm. Người bệnh có tiền căn tăng huyết áp, đái tháo đường và từng trải qua 5 lần phẫu thuật vùng bụng để điều trị nhiều bệnh lý khác nhau.

Đánh giá đây là một trường hợp sỏi phức tạp, việc lấy sạch sỏi rất khó vì tình trạng sẹo vùng hông lưng dây dính sau nhiều lần can thiệp phẫu thuật trước đó, các bác sĩ khoa Niệu B đã hội chẩn nhằm tìm phương pháp phẫu thuật tốt nhất cho người bệnh.

Sau khi nghiên cứu ca bệnh, nhóm phẫu thuật do PGS.TS.BS. Nguyễn Phúc Cẩm Hoàng - Phó Giám đốc Bệnh viện Bình Dân quyết định thực hiện tán sỏi thận bên phải phối hợp qua hai ngả nội soi ngược chiều và nội soi qua da. Đây là phương pháp đang được ứng dụng rộng rãi tại nhiều nước tiên tiến trên thế giới. Phương pháp này được báo cáo có tỷ lệ sạch sỏi chỉ sau một lần phẫu thuật, cao hơn khi so với các kỹ thuật nội soi qua da hoặc ngược chiều tán sỏi đơn lẻ. 

Đặc biệt, phương pháp này giảm nguy cơ tai biến, biến chứng trước, trong và sau phẫu thuật nhờ giảm thiểu tối đa số đường hầm qua da vào thận, bác sĩ phẫu thuật chỉ cần tạo một đường hầm qua da duy nhất để tán sỏi. Sau 3 giờ phút phẫu thuật, người bệnh đã được lấy sạch sỏi thận.

PGS.TS.BS. Nguyễn Phúc Cẩm Hoàng cho biết, ca phẫu thuật của bà H. là một trong những ca ứng dụng tán sỏi thận phối hợp qua hai ngả nội soi ngược chiều và nội soi qua da đầu tiên trong cả nước.

Sau phẫu thuật, bệnh nhân H. đã tự đi lại được vào ngày hậu phẫu thứ hai và xuất viện vào ngày hậu phẫu thứ tư. Đây là lần đầu tiên sau hơn 20 năm, bà không còn cảm nhận tình trạng đau tức do sỏi thận gây ra, cơ thể nhẹ nhàng hẳn. 

Bà H. chia sẻ, nhờ được phẫu thuật nội soi ít xâm lấn với chỉ một đường rạch nhỏ trên da khoảng 0,5cm, mức độ đau ít hơn hẳn và thời gian hồi phục nhanh hơn so với các lần mổ mở lấy sỏi thận trước đây.

Tỷ lệ sạch sỏi của phương pháp ECIRS trên 80%

Thông tin thêm về điều trị sỏi thận phức tạp tại Việt Nam hiện nay, PGS.TS.BS. Nguyễn Phúc Cẩm Hoàng, Phó Giám đốc Bệnh viện Bình Dân, Phó chủ tịch Hội tiết Niệu - Thận học TPHCM (HUNA) cho biết, hiện nay, tại các trung tâm lớn về tiết niệu, có nhiều phương pháp phẫu thuật điều trị sỏi thận phức tạp. Tuy nhiên, tỷ lệ sạch sỏi sau một lần phẫu thuật trên những trường hợp sỏi khó vẫn còn là một thử thách. Nếu sỏi còn sót lại, người bệnh có nguy cơ tái phát sỏi, nếu không điều trị sẽ hình thành sỏi lớn hơn. Để tăng tỷ lệ sạch sỏi chỉ trong một lần điều trị, có thể thực hiện tán sỏi thận qua da với nhiều đường hầm. Nhưng cách này có nhược điểm là tăng nguy cơ chảy máu, nguy cơ tai biến khi số lượng đường hầm can thiệp nhiều. 

Kỹ thuật mới ECIRS tán sỏi thận kết hợp hai ngả nội soi ngược chiều và qua da là phương pháp vừa giúp mang lại hiệu quả sạch sỏi cao vừa giảm nguy cơ tai biến và biến chứng. Trước đây, kỹ thuật phẫu thuật này chưa được thực hiện tại nước ta vì đòi hỏi bác sĩ phẫu thuật phải thuần thục về phẫu thuật nội soi (bao gồm nội soi tán sỏi qua da, nội soi tán sỏi ngược chiều) và bệnh viện được trang bị đầy đủ phương tiện để thực hiện các kỹ thuật chuyên sâu trong tiết niệu này.

Theo một báo cáo tổng quan vừa được công bố năm 2020, tỷ lệ sạch sỏi của phương pháp ECIRS tính chung trên 80%, dao động từ 61 - 97%. Tỷ lệ sạch sỏi cao nhất được ghi nhận trên người bệnh có kích thước sỏi nhỏ. Đặc biệt, phương pháp ECIRS được thế giới ghi nhận giúp giảm nguy cơ tai biến, biến chứng trước-trong-sau phẫu thuật nhờ giảm thiểu tối đa số đường hầm qua da vào thận, bác sĩ phẫu thuật chỉ cần tạo một đường hầm qua da duy nhất để tán sỏi.