Phép mầu phẫu thuật

Như là nhà điêu khắc, "tác phẩm" của những BS chỉnh hình chính là con người với những đường nét cơ thể dần toàn vẹn để một cuộc đời mới bắt đầu hồi sinh.

Lặn lội từ Phnom Penh (Campuchia) sang, anh O.C (30 tuổi) lết vào Bệnh viện (BV) Nhân dân 115 TPHCM với một khối u rất to bên đùi trái, kéo dài đến tận giữa cẳng chân khiến anh đau nhức dữ dội. O.C khi đó hoàn toàn suy kiệt, cao 1,64 m nhưng chỉ nặng 42 kg, tính cả khối u nặng hơn chục ký. Sau vài lần điều trị trong nước không thành, anh sang nhiều nước trong khu vực nhưng chỗ thì chi phí quá cao, nơi thì từ chối vì khối u quá lớn, phẫu thuật sẽ rất nguy hiểm.

Thách thức cân não

Cuộc phẫu thuật phải đối mặt với 3 nguy cơ lớn: Khối u đã ăn sâu vào cơ thể nên nếu bóc tách hết sẽ không còn cơ để tái tạo; nặng nề hơn là phải tháo bỏ khớp háng, mất hẳn một chân; tình huống xấu nhất là tử vong. Vì thế, nhiều BV đã từ chối phẫu thuật. "Nhưng O.C nài nỉ: "Tôi đồng ý mổ dù có phải tháo chân cũng được, chỉ mong các bác sĩ (BS) cố gắng giữ lấy mạng sống của tôi". Nghe vậy, chúng tôi tự nhủ phải nỗ lực hết sức bởi bao năm qua, bệnh nhân đã khổ sở và đau đớn lắm rồi…" - TS-BS Nguyễn Đình Phú, Phó Giám đốc BV Nhân dân 115 kiêm Trưởng Khoa Chấn thương Chỉnh hình, người chủ trì ca phẫu thuật, kể lại.

Anh O.C. sau khi được phẫu thuật bóc tách khối u. (Ảnh do BV Nhân dân 115 cung cấp)

Các bác sĩ của Bệnh viện Nhân dân 115 thực hiện ca phẫu thuật khối u khổng lồ cho anh O.C

Sau khi kiểm tra và hội chẩn với BV Chấn thương Chỉnh hình TPHCM, BV Ung Bướu TPHCM, các BS BV Nhân dân 115 tiến hành phẫu thuật. Mục tiêu đề ra không chỉ là giúp O.C thoát khỏi khối u mỡ liposarcoma ác tính mà còn tái tạo phần chân trái giúp anh có thể đi lại như trước.

BS Vũ Minh Đức, Khoa Chấn thương Chỉnh hình, thành viên ê kíp phẫu thuật, kể: "Chúng tôi có nhiều điều lo lắng như liệu thể trạng bệnh nhân chịu đựng nổi cuộc phẫu thuật hay không, mạch máu ở đùi tăng sinh nhiều, bệnh nhân mất lượng máu lớn, việc tái tạo khó khăn khi mà phần cơ còn lại sẽ chẳng bao nhiêu, da có sống hay không khi khâu lại…".

Các BS mất nhiều thời gian để tìm hiểu, dự trù tình huống, thậm chí chuẩn bị đến 6 lít máu để truyền. "Phải thật rành giải phẫu học vì khối u to thế này cấu trúc giải phẫu đảo lộn hầu như hoàn toàn, không nhạy bén là phạm dao, ngoài ra còn phải dành dụm cơ cho phần tái tạo. Phẫu thuật viên chưa "ôn bài" là không được vào phòng mổ" - BS Phú hóm hỉnh.

Sau khi bóc tách khối u 12,5 kg, phần đùi trước của bệnh nhân hầu như không còn cơ, lộ rõ cả xương trắng. Các bác sĩ phải lấy cơ vùng sau đùi chuyển lên phía trước để tái tạo, đồng thời cố gắng bảo tồn toàn bộ máu và thần kinh… Phép mầu đã đến với O.C sau gần 10 năm đau đớn. Hai tuần sau phẫu thuật, anh bắt đầu tập đi và xuất viện với đôi chân bình thường.

Trả lại cuộc sống bình thường

BS chuyên khoa II Nguyễn Quốc Trị, Trưởng Khoa Chi dưới - BV Chấn thương Chỉnh hình TPHCM, không bao giờ quên trường hợp một bệnh nhân nam bị viêm dính cột sống, viêm dính khớp háng, khớp gối và hai vai. Trước thời gian nhập viện khoảng 4-5 năm, bệnh nhân bắt đầu cảm nhận cơ thể có sự thay đổi. Sau đó, cột sống, khớp háng và khớp gối hai bên dần cứng gập, hai cánh tay dang ra không thể khép lại được do khớp vai cũng dính cứng. Vì nhà nghèo, bệnh nhân âm thầm chịu đựng cơn đau cho đến khi kiệt sức mới đến BV.

Trên bàn mổ, các phẫu thuật viên lúng túng, không biết phải đặt bệnh nhân nằm ở tư thế nào để phẫu thuật. Bệnh nhân không thể nằm ngửa với cái lưng cong gập, cũng chẳng thể nằm nghiêng khi hai cánh tay cứ dang ra do khớp vai dính cứng và xương bị loãng, chỉ cần tì nhẹ là có thể bị gãy.

BS gây mê hồi sức cũng vất vả tìm phương án "chiến đấu" với cột sống cổ cứng ngắc, cong gập, đặt nội khí quản để gây mê bởi phương pháp gây tê tủy sống không dùng được do cột sống thắt lưng dính cong cứng.

Sau một hồi tìm cách kê, đỡ bệnh nhân bằng nhiều dụng cụ khác nhau, ca phẫu thuật bắt đầu và diễn ra khá suôn sẻ. Lần đầu tiên sau nhiều năm, người thanh niên ấy có thể đứng thẳng, ngồi hoặc nằm, thậm chí đi lại và sống tiếp cuộc đời của một người bình thường.

Sáng tạo để cứu người

Suốt mấy năm trời ròng rã điều trị ở nhiều BV tại TPHCM, ông N.X, một cảnh sát đã về hưu của Campuchia, gần như tuyệt vọng. Ông bị đạn bắn vào đùi, để lại một hốc to viêm đau mãi không lành nên cùng gia đình đến TPHCM "vái tứ phương". Cuối cùng, ông tìm đến BV Chỉnh hình và Phục hồi chức năng TPHCM, được chính BS chuyên khoa II Đỗ Trọng Ánh, Giám đốc BV, trực tiếp điều trị. "Bệnh nhân từng được phẫu thuật ghép xương xốp nhưng không thành công. Phần lỗ hổng to như quả cam nên việc ghép rất khó khăn.

Theo y văn, phương pháp này tỉ lệ thành công cao nhất là 30%. Tôi tham khảo ý kiến vài chuyên gia người Mỹ thì họ khuyên nên dùng xi măng y tế lấp đầy. Nhưng nếu làm vậy mà vẫn không khỏi thì buộc phải đục phần xi măng ấy ra để chữa tiếp, sẽ còn phức tạp hơn…" - BS Ánh nhớ lại. Cuối cùng, BS Ánh lại chọn một phương án rất... Việt Nam, học hỏi từ GS-BS Nguyễn Quang Long - một bậc thầy trong ngành phẫu thuật chỉnh hình. Đó là dùng những miếng gạc tẩm dầu mù u, đưa vào hốc xương thật cẩn thận, bảo đảm vô trùng, hằng ngày lại thay gạc mới… Hơn một tháng sau, xương đùi của bệnh nhân đã tự tái tạo, lấp đầy lỗ trống; vết thương hồi phục hoàn toàn.

Kỳ tới: Quý từng nếp da, thớ thịt

AloBacsi.vn

Theo Người lao động