Phát hiện nhóm người ở Congo tự khỏi HIV mà không cần dùng thuốc

Nghiên cứu do các nhà khoa học tại Công ty dược phẩm Abbott, Đại học Protestante au Congo, Đại học Johns Hopkins, Đại học Missouri và Viện Dị ứng và Bệnh truyền nhiễm Quốc gia Mỹ thực hiện, công bố trên tạp chí eBioMedicine (đơn vị trực thuộc tạp chí y khoa The Lancet).

Nghiên cứu xem xét các mẫu bệnh phẩm lấy từ 10.457 người nhiễm HIV, giai đoạn năm 1987-2019. Họ phát hiện có tới 4% người mang virus HIV ở Cộng hòa Dân chủ Congo có thể tự ngăn chặn virus mà không cần điều trị.

Thông thường, tỷ lệ này trên thế giới chỉ dưới 1%. Chính vì thế, nghiên cứu này được kỳ vọng là chìa khóa mở ra cách điều trị, vaccine ngừa HIV/AIDS.

Nhà khoa học Mary Rodgers, đại diện dự án, cho biết, bệnh nhân HIV ở Congo có tỷ lệ người tự kiểm soát virus tốt nhất trong số các mẫu bệnh phẩm (2,7 - 4,3%). Trong khi đó, 1% người khác ở Cameroon cũng có cơ chế tự kiểm soát tốt virus HIV mà không cần dùng thuốc. Bà Rodgers đánh giá kết quả này là “chưa từng được ghi nhận”.

Các chuyên gia chưa thể lý giải vì sao “những bệnh nhân ưu tú” ở Congo có thể ngăn HIV gây ra các biến chứng và lây lan trong cơ thể.

Tiến sĩ Rodgers đặt giả thuyết điều này có thể xuất phát từ việc họ có cơ chế nào đó để duy trì tải lượng virus ở mức thấp.

Tuy nhiên, bà nhấn mạnh các nhà khoa học phải nghiên cứu sâu hơn về nhóm người này. Bởi trước đây, một số người ban đầu cho thấy khả năng chống virus tuyệt vời. Tuy nhiên, họ mất khả năng miễn dịch nhanh khi bệnh diễn biến xấu.

Liệu có chữa được HIV hay không?

Các nhà khoa học tin rằng sẽ có phương pháp chữa trị HIV vì con người đã biết nhiều thông tin về HIV không kém gì họ biết về các loại ung thư phổ biến. Tại thời điểm này, nhiều nhà khoa học đang chú trọng nghiên cứu hai phương pháp điều trị HIV/AIDS, bao gồm điều trị chức năng (functional cure) và điều trị khử khuẩn (sterilising cure).

Điều trị chức năng

Điều trị chức năng sẽ giảm thiểu lượng virus HIV đến mức chúng không còn gây bệnh dù rằng vẫn sẽ còn một lượng virus trong cơ thể. Một số người nghĩ rằng phương pháp kháng virus thực chất là một liệu pháp điều trị chức năng. Tuy nhiên, nhiều người cho rằng điều trị chức năng là phương pháp làm giảm virus mà không cần dùng đến liệu pháp kháng virus.

Điều trị khử khuẩn

Bác sĩ sử dụng phương pháp điều trị khử khuẩn để tiêu diệt hoàn toàn virus HIV, trong đó gồm cả các nơi tiềm ẩn trong cơ thể. Cho đến nay, Timothy Brown là bệnh nhân duy nhất được điều trị HIV bằng phương pháp khử khuẩn. Ông còn được gọi là “Bệnh nhân Berlin”.

Vào khoảng năm 2007 đến 2008, ông Brown được điều trị bệnh bạch cầu bằng phương pháp hóa trị liệu và cấy ghép xương tủy. Quy trình cấy ghép của bệnh nhân này xuất phát từ một người có bộ gen kháng virus HIV.

Tuy nhiên, các nhà khoa học vẫn chưa rõ vì sao ông Brown được chữa khỏi HIV hoàn toàn. Hơn nữa, cấy ghép xương tủy hết sức nguy hiểm. Đây không phải là phương pháp điều trị HIV phố biến. Tuy nhiên, quy trình này cung cấp thông tin thiết yếu cho các nhà nghiên cứu để họ có thể tiến xa hơn với một phương pháp điều trị hữu hiệu.

Các cách tiếp cận chính của phương pháp điều trị HIV mới

1. “Kích hoạt và tiêu diệt hoàn toàn” hướng đến mục tiêu loại bỏ virus ra khỏi ổ dịch trong cơ thế và tiêu diệt tế bào bị nhiễm trùng.
2. Chỉnh sửa gen hướng đến thay đổi tế bào miễn dịch để ngăn ngừa tình trạng nhiễm HIV.
3. “Chỉnh sửa miễn dịch” nhắm vào việc cải thiện cách chống HIV của hệ miễn dịch.
4. Cấy ghép tế bào gốc sẽ loại bỏ bộ phận bị nhiễm trùng của hệ thống miễn dịch và tạo ra hệ miễn dịch mạnh hơn. Đây là cách tiếp cận phức tạp và mạo hiểm nhất.

Mặc dù có một số kết quả nghiên cứu đầy hứa hẹn, thuốc chữa HIV/ADIS vẫn chưa ló dạng ở chân trời.

Vắc xin HIV

Nhiều cuộc thử nghiệm lâm sàng về vắc xin HIV đã mang lại kết quả đáng khích lệ. Cho đến nay, một vắc xin như vậy chỉ sẽ có thể bảo vệ một phần và bác sĩ phải dùng vắc xin kết hợp với các biện pháp điều trị khác.

Cần làm gì khi chờ có thuốc chữa HIV?

Hiện nay, cách tốt nhất chính là xét nghiệm HIV thường xuyên. Bạn cần sử dụng biện pháp điều trị kháng virus càng sớm càng tốt nếu mình bị nhiễm virus. Hãy tuân thủ quy tắc điều trị này theo chỉ định của bác sĩ.