1. Nước khoáng kiềm thiên nhiên và nước kiềm nhân tạo, loại nào tốt?

Nước khoáng kiềm thiên nhiên và nước kiềm nhân tạo, nên sử dụng loại nào thưa BS? Việc uống nhiều và thường xuyên nước khoáng kiềm liệu có bị sạn thận? (Khán giả Nguyễn Thuý Vy - ở địa chỉ email: vy.nt...@gmail.com)

BS.CK2 Đỗ Thị Ngọc Diệp trả lời:

Thúy Vy thân mến,

Hiện nay chưa có nghiên cứu khoa học cũng như công bố nào về việc sử dụng nước khoáng kiềm thiên nhiên gây ra tình trạng sỏi thận.

Về vấn đề nên sử dụng nước khoáng kiềm thiên nhiên hay nước kiềm nhân tạo còn tùy thuộc vào điều kiện của gia đình bạn. Nếu có điều kiện dùng nước khoáng kiềm thiên nhiên thì nên sử dụng. Nếu bạn không có điều kiện sử dụng vì một lý do nào đó thì cũng có thể lựa chọn nước kiềm nhân tạo.

Tuy nhiên, chúng ta cần lưu ý không phải loại nước kiềm nhân tạo nào cũng đạt chuẩn. Ví dụ, nếu nguồn nước không sạch thì sẽ không có nguồn nước kiềm nhân tạo tốt. Hơn nữa, còn phải tùy thuộc vào điều kiện đường nước cấp, việc lắp đặt liên quan đến kỹ thuật…

Vì vậy, lời khuyên từ BS là bạn nên tìm hiểu ở các đơn vị cung cấp dịch vụ này để xem có phù hợp với kế hoạch, điều kiện sống, môi trường sống của bạn hay không.

2. Nước khoáng kiềm thiên nhiên có “bỏ lọt” chất cặn bã, gây hại sức khỏe?

Tôi được biết, nước khoáng kiềm thiên nhiên là được đóng bình ngay tại nguồn mỏ khoáng mà không qua công nghệ xử lý nào cả. Nếu vậy liệu có bỏ lọt các chất cặn bã, gây hại cho sức khỏe? Khi lựa chọn sử dụng, cần dựa vào các tiêu chí nào để biết nước đó có an toàn, thưa BS? (Đặng Đình Thoại - thoaidinh11...@gmail.com

BS.CK2 Đỗ Thị Ngọc Diệp trả lời:

Chào bạn Đình Thoại,

Nếu bạn lựa chọn nước khoáng kiềm thiên nhiên cần dựa trên các tiêu chí:

- Dựa trên thương hiệu của nhà sản xuất.

- Đánh giá thông qua các dịch vụ hậu mãi.

- Đạt tiêu chí của các cơ quan quản lý nhà nước đã quy định.

Đây là về mặt cảm quan. Khi lựa chọn sản phẩm dựa trên những tiêu chí này bạn sẽ yên tâm sử dụng.

Nhiều người lo ngại, nước khoáng kiềm thiên nhiên đóng bình, đóng chai tại nguồn sẽ tồn tại hoặc bỏ lọt các chất cặn bã hãy vi khuẩn cho sức khỏe vì được khoan sâu dưới lòng đất. Song, để đạt chuẩn về chất lượng, loại nước này cũng có những tiêu chí kỹ thuật quan trọng:

- Yếu tố môi trường: Vùng khai thác nước ngầm phải cách xa vùng nước ô nhiễm, bao gồm cả phía trên và phía dưới mặt đất. Thông thường, nhà sản xuất phải làm rất nhiều khảo sát, thí nghiệm để đảm bảo nguồn khai thác phải đạt tiêu chuẩn về an toàn vệ sinh thực phẩm theo quy định của các cơ quan quản lý.

- Yếu tố công nghệ: Quy trình công nghệ phải tiêu diệt vi khuẩn, loại bỏ được tạp chất (nếu có), nhưng không được can thiệp để thay đổi các thành phần tự nhiên, các tổ hợp chất khoáng cũng như điện giải, chẳng hạn như bicarbonate, pH có sẵn trong nước khoáng kiềm thiên nhiên.

Khi một nhà sản xuất đã có uy tín trên thương trường, đương nhiên họ sẽ phải đăng ký và kiểm soát chất lượng của mình. Đây là những tiêu chí quan trọng giúp bạn lựa chọn nước khoáng kiềm thiên nhiên an toàn, chất lượng.

3. Nước khoáng kiềm thiên nhiên có giúp áp chế tác hại của đồ ăn cay nóng?

Em thích đồ ăn cay nóng, thỉnh thoảng có rượu bia vì giao tiếp, có hút thuốc. Em tìm hiểu thì thấy đây đều là những thực phẩm làm gia tăng tính acid và đúng là khi ăn vào thì em có cảm giác khó chịu dạ dày.

- Liệu em bổ sung thêm các thực phẩm giàu tính kiềm thì có lấp đi tác hại của acid không ạ?

- Nếu trong bữa dùng nhiều đồ ăn cay nóng và sau đó uống nước khoáng kiềm thì có hiệu quả, hay phải dùng thường xuyên như nước lọc thông thường ạ? (Bảo Tiến - quachtien...@gmail.com)

BS.CK2 Đỗ Thị Ngọc Diệp trả lời:

Chào bạn Bảo Tiến,

Phòng bệnh hơn chữa bệnh. Bạn ăn đồ cay nóng, uống rượu bia, hút thuốc lá và hiện tại đã xuất hiện các triệu chứng của đường tiêu hóa. Như vậy, bạn đã biết rõ các nguyên nhân gây ra tình trạng này thì phải thay đổi ngay từ bây giờ bằng cách:

- Giảm ăn đồ cay nóng. Vì khi bạn ăn đồ cay nóng sẽ kích thích tiết ra nhiều axit hơn bình thường, ức chế việc tiết ra chất nhầy, nên không bảo vệ được niêm mạc dạ dày. Các thực phẩm bạn ăn vào sẽ chà xát vào niêm mạc dạ dày và gây hại, như tình trạng của bạn đã xuất hiện các triệu chứng lâm sàng. Ban đầu, bạn có thể giảm 50% và sau đó tiếp tục giảm dần.

- Bỏ thuốc lá là điều cần thiết. Bởi thuốc lá không chỉ gây hại phổi mà còn làm tổn thương nhiều cơ quan khác, đặc biệt là dạ dày. Trong thuốc lá có rất nhiều chất độc. Những chất này sẽ đi vào trong cơ thể theo hệ thống tuần hoàn đến dạ dày, làm tăng tiết dịch vị trong dạ dày, ảnh hưởng đến tế bào niêm mạc dạ dày và gây viêm.

- Ngoài ra, bạn cũng hoàn toàn có thể giảm dần lượng rượu bia khi tiếp khách.

Bạn không thể dùng các thực phẩm giàu tính kiềm để lấp đi tác hại của axit. Dạ dày của bạn đã quá tải mà còn bổ sung thêm các thực phẩm để “đè” lên axit là không nên. Dạ dày không phải là một cái túi, đổ axit và kiềm vào để trung hòa. Khi bạn ăn các thực phẩm kiềm, cơ thể vẫn phải chuyển hóa, dạ dày lại bị quá tải. Vì vậy, bạn cần giảm thiểu các thực phẩm có tính axit và thay thế bằng các thực phẩm có tính kiềm.

Đây là phòng bệnh và nên thực hành để giúp chữa lành các tổn thương ở dạ dày. Hiện tại, biện pháp cấp thời, bạn có thể sử dụng nước khoáng kiềm thiên nhiên, vì dạ dày của bạn đang có vấn đề nên khả năng chuyển hóa, hấp thu các chất dinh dưỡng cũng bị ảnh hưởng tương đối nhiều.

Những người có tình trạng dạ dày như vậy sẽ đối diện với các nguy cơ như thiếu vitamin, nhất là vitamin nhóm B (đặc biệt là B12), thiếu amino axit và khá nhiều chất khoáng vốn dĩ cần thiết cho niêm mạc dạ dày hoạt động hiệu quả như canxi - tham gia vào quá trình chuyển hóa tế bào, kali, magie và mangan.

Vì vậy, việc dùng nước khoáng kiềm thiên nhiên sẽ cung cấp thêm cho bạn một số chất điện giải, đồng thời pH kiềm cũng hỗ trợ phần nào. Bạn có thể uống nước khoáng kiềm thiên nhiên thay cho nước uống thông thường hằng ngày. Nhưng cần nhấn mạnh đây không phải là giải pháp điều trị, không phải giải pháp căn cơ mà là hỗ trợ.

4. Quy tắc uống nước khoáng kiềm thiên nhiên?

Thưa BS, có quy tắc nào cho việc uống nước khoáng kiềm không, nên uống lúc nào, và uống bao nhiêu là đủ ạ? (Phạm Anh Tuấn)

BS.CK2 Đỗ Thị Ngọc Diệp trả lời:

Anh Tuấn thân mến,

Dường như bạn đang hiểu nhầm nước khoáng kiềm thiên nhiên là thuốc chữa bệnh nên mới đặt ra câu hỏi liều lượng, thời điểm uống tốt nhất.

So với nước uống thông thường thì nước khoáng kiềm thiên nhiên có những tác dụng tốt đối với sức khỏe, đặc biệt hỗ trợ cho người có bệnh lý dạ dày tá tràng. Vì vậy, bạn có thể uống như thông thường. Nguyên tắc là uống nước thường xuyên, uống vào ban ngày, hạn chế uống nước trước khi đi ngủ, vì như vậy cơ thể sẽ phải lọc, tạo ra nước tiểu và khiến cho giấc ngủ của bạn bị ảnh hưởng.

Theo khuyến nghị, mỗi ngày chúng ta nên uống 2-3 lít nước. Mỗi lần uống cách nhau 1 - 2 tiếng là tốt nhất, không nên để thời gian uống giữa 2 lần cách nhau quá xa, chẳng hạn như sau 3 giờ. Ngoài ra, nên hạn chế uống nước trong bữa ăn, khi đó chúng ta đã có một phần nước từ thực phẩm. Nếu uống nước trong bữa ăn sẽ làm pha loãng dịch vị, ảnh hưởng đến quá trình tiêu hóa.

5. Có nên dùng nước khoáng kiềm pha sữa, bột, nấu cháo cho trẻ?

Bé nhà em đang tập ăn dặm, bình thường em vẫn lấy nước khoáng kiềm này để đun lên pha bột, nấu cháo cho bé, như vậy có được không ạ? Trẻ em có thể dùng được nước khoáng kiềm không ạ? Em cảm ơn BS. (Đinh Ngọc - TPHCM)

BS.CK2 Đỗ Thị Ngọc Diệp trả lời:

Bạn có thể dùng nước khoáng kiềm để nấu cháo, pha bột. Đối với pha sữa có thể dùng nước thông thường đun sôi, để nguội còn khoảng 40 độ C thì sẽ tốt nhất và phù hợp nhất. Tuy là nước đóng chai nhưng bạn cũng nên đun sôi. Lý do là vì thời gian để lâu hoặc do sơ suất của mình trong quá trình bảo quản (đã mở, hoặc lọt khí) khiến cho nước không sạch nữa, đối với trẻ em thì cần đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm, do đó tốt nhất là nên đun sôi nước.

6. Huấn luyện viên thể hình, uống bao nhiêu nước là đủ?

Em là huấn luyện viên thể hình. BS cho em hỏi, em cần uống bao nhiêu nước là đủ với đặc thù công việc như vậy? Vì em tham khảo nhiều nơi, mỗi nơi nói mỗi kiểu nên hoang mang quá. Em muốn đổi qua nước khoáng kiềm thiên nhiên để sử dụng, như vậy có được không ạ? Loại nước này có giúp ích gì cho những người tập luyện thể thao cường độ cao như em? (Võ Hoàng Hiệp - Lâm Đồng)

BS.CK2 Đỗ Thị Ngọc Diệp trả lời:

Hoàng Hiệp thân mến,

Với những người hoạt động thể lực nhiều, mạnh thì cần phải tăng lượng nước. Ở người bình thường, chúng ta sẽ uống khoảng 2-3 lít nước, tùy theo từng cá nhân. Nếu tính theo cân nặng, chúng ta sẽ uống 40-50ml/ kg. Đó là với người hoạt động thể lực với cường độ nhẹ, sinh hoạt trong điều kiện môi trường và nhiệt độ thông thường.

Trong trường hợp của bạn, hoạt động thể lực ở mức độ nặng thì cần tăng thêm lượng nước tùy thuộc vào mức độ hoạt động thể lực của mình. Lượng nước có thể tăng thêm khoảng 30% so với mức thông thường. Ngoài ra, lượng nước cung cấp vào phải tương thích với lượng mồ hôi mất đi, tương tích với lượng nước mất qua hơi thở. Bởi khi bạn hoạt động thể lực mạnh hơn hơi thở sẽ tăng lên, nên sẽ mất nước qua hơi thở, vì vậy việc cung cấp nước bù lại là điều cần thiết.

Biểu hiện để bạn nhận thấy đã uống đủ nước đó là nước tiểu màu vàng nhạt, trong như bình thường. Còn trong trường hợp nước tiểu ít, đậm màu, thấy khát nước, trong người không được thoải mái, da khô… thì đó là những dấu hiệu cho thấy bạn chưa bù đủ nước.

Bạn có thể sử dụng nước khoáng kiềm thiên nhiên như câu hỏi đề cập. Với những người tập luyện thể hình, vận động mạnh sẽ tiêu hao nhiều năng lượng hơn, cần nhiều chất khoáng, vitamin, điện giải hơn. Thông qua mồ hôi, bạn sẽ mất khá nhiều chất điện giải, ví dụ như natri, chất khoáng khác. Vì vậy, bạn có thể bù lại bằng nước khoáng để giúp cơ thể được bồi phụ thêm chất khoáng cũng như điện giải, điều này cũng sẽ tốt cho cơ.

Bạn có thể thấy, một trong những kinh nghiệm của người lao động thể lực nặng hoặc hoạt động phải tiêu hao nhiều năng lượng, khi uống nước muối đường sẽ thấy dễ chịu hơn việc chỉ uống nước đường không.

Ngoài ra, huấn luyện viên thể hình sẽ phải vận cơ rất nhiều, khi đó sẽ sản sinh các gốc tự do, đây là môi trường có tính axit. Do đó, khi sử dụng nước có pH kiềm sẽ tốt hơn, giúp các cơ của chúng ta mau phục hồi, trung hòa bớt các gốc tự do, đồng thời uống nhiều nước để thải chất độc trong quá trình chuyển hóa và vận động cơ thể nặng.

7. Vì sao uống nước lại có cảm giác nặng nề, khó chịu trong dạ dày?

BS tư vấn giúp em với, em không hiểu sao mỗi lần uống nước là lại có cảm giác nặng nề, khó chịu trong dạ dày. Có phải là do em uống nước chưa đúng cách không ạ? Nhờ BS chỉ ra giúp em những sai lầm thường gặp khi chúng ta uống nước là gì để em tránh ạ? (Lê Xuân Dũng - TPHCM)

BS.CK2 Đỗ Thị Ngọc Diệp trả lời:

Chào bạn Xuân Dũng,

Nếu bạn uống nước và có cảm giác nặng nề, khó chịu trong dạ dày thì đúng là cần phải xem lại thói quen của mình có mắc phải những sai lầm dưới đây không nhé:

- Sai lầm thứ nhất là lúc nào khát mới uống và khi khát thì uống cho đã khát mới thôi. Cách uống nước đúng là phải uống thường xuyên. Mỗi 1-2 tiếng đồng hồ phải uống nước 1 lần, kể cả có cảm giác khát hay không. Bởi vì cảm giác khát này còn tùy thuộc vào sự nhận diện mỗi người, có người thì rất nhạy, chỉ cần hơi khát là cảm giác ngay. Nhưng có người không nhạy như vậy, đó là người cao tuổi, trẻ em, người uống thuốc có tác dụng phụ ức chế thần kinh trung ương…

- Sai lầm thứ hai là uống quá nhiều nước một lúc. Về lượng nước, mỗi lần chúng ta uống khoảng 100-200ml. Nếu chúng ta uống nhiều hơn, đưa một lượng nước đột ngột sẽ làm căng dạ dày, kích thích thần kinh phế vị, lúc này sẽ tạo ra phản xạ khó chịu như mệt, cảm giác như ngợp tim, hơi ngộp thở… Tình trạng dạ dày căng đột ngột còn làm đẩy lên cơ hoành, làm cho bạn có cảm giác căng cứng phần trên bụng.

- Sai lầm thứ ba là uống các loại nước có gas, nước ngọt khi khát.

- Sai lầm thứ tư là uống nước ngay lập tức sau khi đi ngoài nắng về hoặc lao động thể lực nặng. Lúc này, không chỉ uống một lượng nước lớn mà còn sử dụng nước đá rất lạnh. Điều này cũng làm rối loạn dây thần kinh phế vị, tạo ra sự khó chịu như đã nói trên. Vì vậy, chúng ta cần chú ý rằng, cần uống nước từ từ, uống nước nguội - tức là nước ở nhiệt độ môi trường, không nên uống nước nóng hoặc lạnh, và càng không nên uống nước ngọt, nước có gas. Bạn hoàn toàn có thể dùng nước khoáng, nước lọc bình thường, thêm một chút muối sẽ làm bạn dễ chịu hơn.

8. Dấu hiệu cảnh báo cơ thể đang dư axit?

Dấu hiệu nào cho thấy cơ thể mình đang dư axit thưa BS? Gần đây, em rất thèm nước, kiểu cảm giác miệng khô, mặt nổi mụn nữa. Bạn em bảo có thể do em thừa acid nên bị thế. Em cần làm gì để đưa cơ thể về mức cân bằng thưa BS? Trong chế độ dinh dưỡng cần lưu ý gì, mong BS hướng dẫn giùm em. (Nguyễn Thị Hoa - hoanguyen34…@gmail.com)

BS.CK2 Đỗ Thị Ngọc Diệp trả lời:

Xin chào bạn Hoa,

Thực tế chúng ta rất khó để nhận biết dấu hiệu thừa axit, bởi vì nó rất mơ hồ. Còn những triệu nhận ra ngay như toan máu thì thường sẽ khiến chúng ta đến bệnh viện một cách nhanh chóng. Vì vậy, nếu cơ thể có những dấu hiệu báo động thì chắc chắn là cần phải đi khám và phải làm một số xét nghiệm thì mới chẩn đoán được có dư thừa axit, hay mất cân bằng axit bazơ trong cơ thể hay không. Thường, bác sĩ sẽ cho bạn thử pH máu.

Như trường hợp của bạn có triệu chứng thèm nước, miệng khô thì tốt nhất là nên đi khám với bác sĩ để được chỉ định các xét nghiệm. Một trong những xét nghiệm quan trọng là xét nghiệm đường huyết. Nếu một người lúc nào cũng có cảm giác khát dù đã uống đủ nước thì chắc chắn phải kiểm tra xem có bị rối loạn đường huyết không.

Hiện nay, bạn còn tình trạng nổi nhiều mụn và cũng hay khát nước thì cần xem lại đã thực sự uống đủ nước, đúng loại nước hay uống nước đúng cách chưa, có tương thích với nhu cầu nước của cơ thể hay chưa. Nếu thiếu thì phải uống bổ sung.

Mặt khác, mụn còn do rất nhiều nguyên nhân. Thứ nhất là do các bệnh lý ở da. Thứ hai là do chúng ta sử dụng các loại hóa mỹ phẩm. Thứ ba là do chế độ dinh dưỡng không cân đối, hợp lý. Thông thường những người tiêu thụ quá nhiều chất béo, bao gồm ăn nhiều đồ chiên xào, ăn nhiều thực phẩm chế biến sẵn, công nghiệp, ăn quá nhiều chất đạm có nguồn gốc từ động vật, ăn quá nhiều đường, muối, ăn ít rau… thường sẽ bị nổi nhiều mụn.

Vì vậy, cần phải điều chỉnh lại chế độ ăn uống. Nếu bạn hay nổi mụn thì nên chọn các thực phẩm có tính kiềm như rau và trái cây. Trong đó các loại rau có màu xanh, vàng, cam, tím… đều tốt bởi có chứa nhiều Beta-carotene - tiền vitamin A đóng vai trò quan trọng đối với các tế bào biểu mô ở da, đồng thời còn chứa các chất chống oxy hóa. Chẳng hạn, nếu ăn rau củ có màu tím thì bạn sẽ được cung cấp rất nhiều các chất chống oxy hóa anthocyanins giúp bảo vệ các tế bào, trong đó có da, giúp cải thiện tình trạng tăng tiết bã nhờn và tạo mụn nhiều.

Trái cây thì nên lựa chọn loại trung tính, ít ngọt, cần có vitamin C nên ưu tiên chọn mận, ổi, cam, bưởi và cũng có thể uống nước chanh ít đường. Tuyệt đối không nên uống nước giải khát, nước ngọt, hạn chế cà phê… Như vậy sẽ góp phần giải quyết tình trạng mụn. Bên cạnh đó, bạn hoàn toàn có thể sử dụng nước khoáng kiềm.

9. Bảo quản nước trong tủ lạnh có làm mất các dưỡng chất?

Bảo quản nước trong tủ lạnh có làm mất đi các dưỡng chất có trong nước không ạ? Tôi thì rất thích uống nước mát nên hay để trong tủ lạnh. Nhưng chồng tôi nói, về lâu dài sẽ làm mất đi các khoáng chất mà nước có. (Châu Thị Quý - quychau56…@gmail.com)

BS.CK2 Đỗ Thị Ngọc Diệp trả lời:

Nước đã đóng chai, bảo quản lạnh sẽ giúp nhiệt độ của nước thấp hơn một chút, vì vậy nếu bạn có sở thích uống nước mát thì hoàn toàn có thể sử dụng. Ngoài ra, nếu bạn đã “lỡ” mở nắp chai nước rồi thì việc bảo quản nước lạnh sẽ làm cho vi khuẩn không phát triển nhanh như môi trường bên ngoài. Nếu chai vẫn còn nguyên và bảo quản trong tủ lạnh thì điều này không ảnh hưởng đến chất lượng của nước.

Nếu bạn dùng nước có pH kiềm, bổ sung thêm một số chất khoáng, điều này cũng không ảnh hưởng gì đến nhiệt độ bảo quản nước cả. Vì vậy, bạn có thể yên tâm sử dụng.

[DAP]

Nước có vai trò đặc biệt quan trọng đối với sức khỏe con người. Đây là dung môi để các phản ứng hóa học trong cơ thể diễn ra hoàn hảo, giúp cân bằng nội môi, duy trì các chức năng của cơ thể. Nước cũng là dung môi để giúp phản ứng chuyển hóa các chất dinh dưỡng được trơn tru.

Nước cũng cung cấp cho chúng ta điều kiện thuận lợi nhất để bảo vệ các tế bào, ngoài ra còn giúp điều hòa thân nhiệt, duy trì các chức năng hô hấp, thông qua việc cung cấp lớp màng bao phim giúp cho phổi hoạt động hiệu quả, đồng thời giúp cho màng tim, màng khớp làm việc tốt hơn.

Theo khuyến nghị, nhu cầu nước của chúng ta hằng ngày cần được đáp ứng tính theo kilogam cân nặng là 40-50ml/kg với người trưởng thành. Như vậy, thông thường sẽ cần 2-3 lít nước mỗi ngày. Chúng ta nên uống nước thường xuyên, mỗi 1-2 tiếng cần uống 1 lần. Mỗi lần uống từ 100-200ml nước.

Việc lựa chọn nước an toàn, vệ sinh, có thêm các chất khoáng, nếu được thì việc khai thác nguồn tự nhiên là rất tốt đối với sức khỏe. Với những người có bệnh lý liên quan đến đường tiêu hóa, nếu đã được chẩn đoán, điều trị tốt thì nên ưu tiên lựa chọn các loại nước có pH kiềm, có chất khoáng tự nhiên để hỗ trợ quá trình điều trị tốt hơn. Chắc chắn, mỗi người chúng ta đều cần đảm bảo an toàn vệ sinh khi lựa chọn các loại nước để cung cấp cho cơ thể hằng ngày.

BS.CK2 Đỗ Thị Ngọc Diệp - Phó Chủ tịch Hội dinh dưỡng Việt Nam, Chủ tịch Hội Dinh dưỡng Thực phẩm TPHCM

[/DAP]

Cảm ơn Nước khoáng kiềm thiên nhiên Vikoda đã đồng hành cùng AloBacsi trong chương trình này.