Tuổi thơ chị Nguyễn Thị Diệp trải qua nhiều lần nằm viện. Năm 3 tuổi, cô phải phẫu thuật nối đường mật với ruột do mắc bệnh teo mật bẩm sinh. Năm 9 tuổi, bệnh tình chuyển biến xấu, Diệp buộc dừng lại việc học để lên Hà Nội điều trị.

Năm 2004, Diệp may mắn khi được chọn để thực hiện ca ghép gan tại Học viện Quân Y, với phần gan hiến từ bố ruột. Đây là ca ghép gan đầu tiên Việt Nam, gia đình cũng lưỡng lự ít nhiều. Sau 15 giờ phẫu thuật, GS.TS Lê Thế Trung - người chỉ huy ca mổ cho biết gan tách ra từ bố ghép vào con vừa khớp với nhau và có màu sắc thật hồng hào khỏe mạnh, ca mổ thành công ngoài mong đợi.

Để tiến hành ca phẫu thuật, các y bác sĩ Học viện Quân y 103 phải chuẩn bị trong 5 năm. Nhiều chuyên gia được cử đi nước ngoài học ghép gan, miễn dịch, huyết học... Bệnh viện Chợ Rẫy cử 10 bác sĩ ra theo dõi, học tập kinh nghiệm. Bệnh viện Trung ương Huế và Bệnh viện Nhi trung ương cũng cử người tới quan sát.

Năm 2020, nằm trên giường bệnh, 25 tuổi, tay dính đầy gạc và kim tiêm, toàn thân nhuốm một màu vàng, Nguyễn Thị Diệp mong tái sinh lần nữa. So với ghép gan lần một, trong lần tái ghép tới bệnh nhân sẽ phải đối mặt với những vấn đề phức tạp hơn.

Diệp đang điều trị tích cực tại phòng cấp cứu, khoa Nội tiêu hóa, Bệnh viện Quân Y 103. Sức khỏe cô yếu hơn, toàn thân và mắt nhuộm một màu vàng (ảnh: Thùy An) và hình ảnh Diệp và bố cách đây 15 năm sau ca phẫu thuật ghép gan (ảnh: nhân vật cung cấp)

Mấy tháng nay, Diệp liên tục cấp cứu tại Bệnh viện Quân y 103 vì xơ hóa toàn bộ gan, người gầy rộc chỉ còn 38 kg. Gần đây, Diệp thường xuyên lên cơn động kinh, có hôm đến 10 cơn. Mỗi ngày, để đảm bảo sức khỏe, Diệp được chỉ định truyền huyết tương, đạm, lọc máu để ổn định các chỉ số cơ thể. Các bác sĩ đã tính đến việc sẽ ghép gan song do sức khỏe chưa thể đáp ứng cho cuộc đại phẫu nên đã đưa vào danh sách chờ ghép.

PGS Bùi Văn Mạnh, Giám đốc Trung tâm Hồi sức cấp cứu và Chống độc, Bệnh viện Quân y 103, cho biết: "Đây là trường hợp ghép gan có kết quả dài nhất ở Việt Nam tính đến nay. Bệnh nhân đã sống với lá gan ghép trong 16 năm. Song, gan ghép cũng có tuổi thọ, tình trạng hiện tại của Diệp cũng là điều tất yếu".

So với ghép gan lần một, trong lần tái ghép tới bệnh nhân sẽ phải đối mặt với những vấn đề phức tạp hơn. Diệp còn mắc bệnh động kinh, hệ miễn dịch cơ thể suy giảm, việc quản lý bệnh nhân và phòng tránh các biến chứng cũng khó khăn hơn lần đầu.

"Tôi hy vọng có đủ tài chính và nguồn gan ghép để tái sinh cho Diệp lần hai", phó giáo sư Mạnh nói.

Với Diệp, thách thức lớn nhất là chưa tìm được nguồn gan để ghép, nhưng nếu tìm được, chi phí cho phẫu thuật cũng sẽ là gánh nặng.

Ghép gan là thủ thuật phức tạp chỉ mới thực hiện ở một số bệnh viện lớn như 103, Việt - Đức, Nhi Trung ương, Chợ Rẫy, BV Đại học Y dược TPHCM. Các bác sĩ sẽ cắt bỏ lá gan bệnh và thay bằng toàn bộ hoặc một phần lá gan mới từ người hiến chết não hoặc người cho còn sống.