Mất con vì từ chối điều trị đái tháo đường thai kỳ

Mới đây, BS.CK2 Dương Minh Tuấn - BV Bạch Mai chia sẻ trên trang trang cá nhân về trường hợp thai phụ 24 tuổi, mang thai lần đầu đã được 30 tuần, tử vong thai nhi do biến chứng nhiễm toan ceton vì chủ quan từ chối điều trị đái tháo đường thai kỳ.

Trước đó, sản phụ được chẩn đoán đái tháo đường thai kỳ từ tuần 26 nhưng vì sợ tiêm insulin, chỉ tự ăn kiêng và theo dõi đường máu tại nhà. Nhiều lần đo sau ăn cho kết quả 8,2 mmol/L, thậm chí cao nhất 10,6 mmol/L, nhưng bệnh nhân cho rằng “chỉ do ăn nhiều” nên không đi khám.

Cách đây vài ngày, thai phụ mệt mỏi, buồn nôn, nôn nhiều, nghĩ là đau dạ dày nên trì hoãn đi viện. Khi nhập viện, đường máu đã lên tới 19,5 mmol/L, xét nghiệm cho thấy nhiễm toan ceton, siêu âm không còn tim thai.

Theo BS.CK2 Dương Minh Tuấn, ở phụ nữ mang thai, nhiễm toan ceton có thể xảy ra ngay cả khi đường máu chỉ 8-11 mmol/L, thấp hơn nhiều so với người không mang thai. Nguyên nhân là do nhau thai tiết nhiều hormone (hPL, progesterone, estrogen, cortisol) làm giảm nhạy cảm insulin, trong khi thai nhi liên tục tiêu thụ glucose. Nếu mẹ thiếu hụt insulin tương đối, quá trình phân giải mỡ và sinh ceton diễn ra rất nhanh, chỉ trong vài giờ có thể gây mất nước, toan máu, giảm tưới máu nhau thai, thiếu oxy cho thai, dẫn đến suy thai cấp và thai lưu.

Tỷ lệ tử vong thai trong nhiễm toan ceton ở thai phụ dao động từ 9% đến hơn 30% tùy báo cáo. Điều đáng lo ngại là nhiều sản phụ vẫn chủ quan khi thấy đường máu “không quá cao”, bỏ qua các lần vượt mục tiêu sau ăn.

Theo khuyến cáo mới nhất của Hiệp hội Đái tháo đường Hoa Kỳ (ADA) và Đại học Sản phụ khoa Hoa Kỳ (ACOG), đường máu sau ăn 1 giờ nên dưới 7,8 mmol/L, sau ăn 2 giờ dưới 6,7 mmol/L. Nếu nhiều lần vượt mục tiêu hoặc có triệu chứng như mệt, buồn nôn, khát nước, tiểu nhiều, thở nhanh sâu… cần đến bệnh viện ngay.

BS.CK2 Dương Minh Tuấn nhấn mạnh, khởi trị insulin đúng thời điểm không gây hại cho thai, mà là biện pháp an toàn nhất để bảo vệ thai nhi khỏi biến chứng của tiểu đường thai kỳ. Không nên để những con số đường máu tưởng chừng chỉ “tăng nhẹ” khiến sản phụ chủ quan, bởi sự lơ là ấy có thể phải trả giá bằng nước mắt và nỗi tiếc nuối muộn màng.