Lần đầu tại Việt Nam: Ghép tủy từ mẹ ruột cứu trẻ Thalassemia, dù bất đồng nhóm máu

Chiều 8/9/2025, Bệnh viện Trung ương Huế tổ chức lễ ra viện cho bệnh nhi 6 tuổi, ngụ Bắc Ninh, sau ca ghép tủy thành công đặc biệt - lần đầu tiên ở Việt Nam sử dụng nguồn tủy từ mẹ ruột, trong bối cảnh mẹ và con bất đồng nhóm máu.

Bệnh nhi được chẩn đoán Beta-Thalassemia từ 6 tháng tuổi, phải truyền máu định kỳ hàng tháng và dùng thuốc thải sắt từ năm 3 tuổi. Sau khi nghe thông tin về các ca ghép tủy thành công tại Huế, gia đình đã đưa bé vào bệnh viện để tiến hành ghép. Kết quả kiểm tra HLA cho thấy sự phù hợp 11/12 với mẹ. Ban giám đốc bệnh viện đã họp hội chẩn với các khoa chuyên môn và chuyên gia Ý, thống nhất thực hiện ghép ngày 11/8/2025.

Ca ghép đặc biệt ở hai điểm: nguồn tủy lấy từ mẹ ruột và bất đồng nhóm máu (bé nhóm A, mẹ nhóm AB). Thay vì gạn tách hồng cầu như thường quy, Bệnh viện Trung ương Huế áp dụng kỹ thuật dung nạp miễn dịch bằng cách truyền nhóm máu của người cho vào cơ thể người nhận với thể tích tăng dần trong 4 ngày, kết hợp thuốc chống dị ứng và theo dõi kháng thể. Phương pháp này giúp bảo tồn số lượng tế bào gốc, giảm chi phí và nâng cao hiệu quả ghép.

Ekip bác sĩ tiến hành lấy tủy từ người hiến trong ca ghép tủy đồng loại.

Các bác sĩ xử lý và chuẩn bị túi tế bào gốc tủy xương để truyền cho bệnh nhi.

Trong quá trình ghép, bệnh nhi gặp biến chứng nhiễm trùng, xuất huyết bàng quang và GVHD nhẹ ở da, nhưng nhờ sự theo dõi sát sao của đội ngũ y bác sĩ, tình trạng đã cải thiện. Các dòng tiểu cầu và bạch cầu hạt lần lượt phục hồi vào ngày thứ 20 và 24. Đến ngày thứ 28 sau ghép, bé được xuất viện trong tình trạng ổn định.

Theo các bác sĩ Bệnh viện Trung ương Huế, thalassemia là bệnh lý huyết học di truyền phổ biến, mỗi năm có 2.000-2.500 trẻ tại Việt Nam mắc thể nặng, phải điều trị suốt đời bằng truyền máu và thải sắt, gây nhiều biến chứng tim, gan, thận, nội tiết và ảnh hưởng phát triển thể chất, tinh thần. Ghép tế bào gốc được coi là phương pháp duy nhất có khả năng điều trị triệt để.

Bệnh nhi Thalassemia trong quá trình điều trị và theo dõi sau ghép tủy tại Bệnh viện Trung ương Huế.

Từ tháng 9/2024, Bệnh viện Trung ương Huế đã triển khai kỹ thuật ghép tế bào gốc điều trị bệnh Thalassemia ở trẻ em. Đến nay, bệnh viện đã thực hiện 61 ca ghép, trong đó có 11 ca ghép đồng loại cho bệnh nhi tan máu bẩm sinh. Ghi nhận tại đơn vị cho thấy, chỉ trong vòng 1 năm, số ca ghép đồng loại đạt 11 trường hợp - một con số đáng chú ý trong điều trị bệnh lý này tại Việt Nam.

Bệnh viện Trung ương Huế tổ chức lễ ra viện cho bệnh nhi 6 tuổi, ngụ Bắc Ninh, sau ca ghép tủy thành công đặc biệt

Nhằm đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng, Bệnh viện Trung ương Huế đã mở rộng thêm 2 phòng ghép mới, nâng công suất có thể thực hiện ghép cho 4 bệnh nhi cùng lúc. Trong thời gian tới, đơn vị dự kiến triển khai ghép nửa thuận hợp, mở rộng cơ hội điều trị cho những trẻ Thalassemia không có sự tương thích hoàn toàn HLA với người thân.