Hẹp động mạch cảnh dưới 50%, điều trị thế nào để giảm nguy cơ đột quỵ?

Câu hỏi

BS cho em hỏi, bị hẹp động mạch cảnh dưới 50% có thuốc gì điều trị để giảm nguy cơ đột quỵ không ạ?

Trả lời

BS.CK1 Cao Thị Lan Hương

Bác sĩ - Bệnh viện Trưng Vương

Chào bạn,

Động mạch cảnh là động mạch có kích thước khá lớn, nằm ở cổ, gồm động mạch cảnh trái và động mạch cảnh phải mà ta có thể sờ thấy được nhịp đập của chúng ở hai bên cổ. Ở mỗi bên, động mạch cảnh gồm đoạn động mạch cảnh chung, sau đó chia thành động mạch cảnh trong và động mạch cảnh ngoài. Động mạch cảnh trong đưa máu chủ yếu vào não.

Hẹp động mạch cảnh có nguyên nhân thường gặp nhất là do xơ vữa động mạch cảnh. Xơ vữa động mạch cảnh là hiện tượng tích tụ các mảng chất béo trong lòng động mạch cảnh. Các mảng bám này bao gồm cholesterol, canxi, mô sợi và các mảnh vụn tế bào khác tụ tập lại ở vị trí tổn thương trong lòng động mạch.

Các yếu tố làm tăng nguy cơ mắc bệnh xơ vữa động mạch cảnh bao gồm:

- Cao huyết áp: Việc tăng áp lực lên thành động mạch có thể làm chúng bị yếu đi và dễ bị tổn thương.

- Hút thuốc: Chất Nicotine trong thuốc có thể kích thích lớp áp trong của động mạch. Hút thuốc cũng làm tăng nhịp tim và huyết áp.

- Tiểu đường: Bệnh tiểu đường làm giảm khả năng chuyển hóa chất béo, làm bạn tăng khả năng bị tăng huyết áp và xơ vữa động mạch.

- Tăng mức mỡ máu: Tăng mức cholesterol LDL (lipoprotein nồng độ thấp) và triglyceride, một loại mỡ máu, làm tăng sự tích tụ của các mảng bám.

- Tiền căn gia đình: Nguy cơ bệnh động mạch cảnh sẽ tăng cao nếu bạn có người thân bị xơ vữa động mạch hoặc bệnh động mạch vành.

- Tuổi tác: Theo tuổi tác động mạch trở nên kém giãn nở và dễ bị tổn thương.

- Béo phì: Tăng cân làm tăng khả năng bạn bị cao huyết áp, xơ vữa động mạch và tiểu đường.

- Ngưng thở khi ngủ: Bị ngưng thở khi ngủ có thể làm tăng khả năng bạn bị đột qụy.

- Thiếu vận động: Điều này góp phần làm tổn thương động mạch, bao gồm tăng huyết áp, tiểu đường và béo phì.

Vào giai đoạn muộn, mảng xơ vữa có thể gây hẹp lòng mạch và làm hạn chế lưu lượng máu lên não gây thiếu máu não. Khi động mạch cảnh bị xơ vữa thì thường các mạch máu khác trên cơ thể như mạch vành, mạch máu não, mạch máu ngoại biên có thể cũng đã bị “chung cảnh ngộ”.

Tùy mức độ hẹp tắt động mạch cảnh và triệu chứng của bệnh nhân mà BS xem xét xem có chỉ định can thiệp mạch (nong động mạch cảnh, đặt stent) hay không. Cụ thể, những trường hợp hẹp nhẹ-trung bình, ít triệu chứng thì có thể uống thuốc tích cực, theo dõi thêm một thời gian đánh giá lại. Nhưng cũng có những trường hợp tắt hoàn toàn lòng động mạch cảnh, vôi hóa thì không thể nong hay đặt stent được, khi đó cách khắc phục tốt nhất là điều trị bảo vệ động mạch cảnh bên còn lại, bao gồm việc dùng thuốc và tái khám theo chỉ định của BS, đồng thời phải thay đổi lối sống sẽ giúp duy trì kết quả tốt.

Bạn bị hẹp động mạch cảnh dưới 50% là hẹp nhẹ, đa số là chưa có triệu chứng thiếu máu lên não. Ở mức độ hẹp này thì việc điều trị phòng ngừa đột quỵ chính là điều trị giảm kích thước mảng xơ vữa động mạch song song với các yếu tố nguy cơ gây xơ vữa động mạch (tăng huyết áp, đái tháo đường, cai thuốc lá, rối loạn lipid máu…). Việc điều trị ở giai đoạn này chủ yếu là dùng thuốc và thay đổi chế độ sống chứ chưa cần can thiệp mạch máu.

Bạn có thể khám tại chuyên khoa nội tim mạch - mạch máu để được kiểm tra tổng quát và hướng dẫn điều trị thuốc thích hợp, bạn nhé.

Câu hỏi liên quan