Ép tim liên tục gần 2 giờ sau ngừng tuần hoàn khi đang ăn sáng, bệnh nhân hồi phục hoàn toàn không di chứng thần kinh

Bệnh nhân có tiền sử tăng huyết áp, phình động mạch chủ bụng và rối loạn mỡ máu. Sáng cùng ngày, khi đang ăn sáng tại một quán ăn ở Thanh Hóa, người bệnh đột ngột mất ý thức, ngã gục và rơi vào tình trạng ngừng tuần hoàn. Nhận thấy dấu hiệu nguy kịch, chủ quán ăn đã lập tức tiến hành ép tim ngoài lồng ngực tại chỗ, đồng thời duy trì liên tục thao tác hồi sinh tim phổi trong suốt quá trình vận chuyển bệnh nhân đến Bệnh viện Đa khoa tỉnh Thanh Hóa. Thời gian ép tim kéo dài gần 1 giờ đồng hồ, đóng vai trò đặc biệt quan trọng trong việc duy trì tưới máu tối thiểu cho não và các cơ quan sống còn.

Tại bệnh viện tuyến tỉnh, bệnh nhân tiếp tục được hồi sinh tim phổi nâng cao, bao gồm ép tim, kiểm soát đường thở và sốc điện nhiều lần. Tổng thời gian từ khi người bệnh ngừng tuần hoàn cho đến khi có nhịp tim trở lại kéo dài gần 2 giờ đồng hồ - vượt xa “thời gian vàng” thường được nhắc đến trong cấp cứu ngừng tuần hoàn ngoài bệnh viện, đồng thời đi kèm nguy cơ rất cao về tử vong và tổn thương não không hồi phục.

Sau khi có tuần hoàn tự phát trở lại, bệnh nhân được chuyển tuyến khẩn cấp đến Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 trong tình trạng hôn mê sâu, thở máy, huyết động không ổn định và phải sử dụng đồng thời ba thuốc vận mạch liều cao. Người bệnh được tiếp nhận và điều trị tại Khoa Hồi sức Tim mạch.

Các thăm dò lâm sàng và cận lâm sàng cho thấy nhồi máu cơ tim cấp là nguyên nhân gây rối loạn nhịp dẫn đến ngừng tuần hoàn. Ekip điều trị đã chỉ định chụp và can thiệp mạch vành cấp cứu, kết hợp đánh giá tổn thương bằng siêu âm trong lòng mạch (IVUS) nhằm xác định chính xác đặc điểm tổn thương và tối ưu chiến lược tái thông. Can thiệp đặt stent được tiến hành ngay sau đó.

Sau can thiệp, tình trạng huyết động của bệnh nhân cải thiện dần, liều thuốc vận mạch được giảm và ngừng theo diễn tiến lâm sàng. Bệnh nhân được chỉ định lọc máu liên tục cấp cứu, rút ống nội khí quản sớm. Sau 7 ngày điều trị tích cực, người bệnh tỉnh táo hoàn toàn, không ghi nhận di chứng thần kinh và tiếp tục được theo dõi trước khi xuất viện sau 2 tuần.

Theo các thống kê quốc tế, tỷ lệ sống sót sau ngừng tuần hoàn ngoài bệnh viện hiện chỉ dao động khoảng 8-12%, trong đó tỷ lệ bệnh nhân sống không để lại di chứng thần kinh nặng chỉ khoảng 3-5%. Mỗi phút không có tuần hoàn hiệu quả đều làm tăng nguy cơ tử vong và tổn thương não không hồi phục. Do đó, những trường hợp ngừng tuần hoàn kéo dài nhưng vẫn hồi phục hoàn toàn được đánh giá là rất hiếm, ngay cả tại các quốc gia có hệ thống cấp cứu tiền viện phát triển.

Trao đổi về trường hợp này, PGS.TS.BS Đỗ Văn Chiến, Phó Chủ nhiệm Khoa Hồi sức Tim mạch, cho biết thành công của ca bệnh là kết quả của chuỗi cấp cứu liên tục, không gián đoạn, bắt đầu từ ép tim sớm tại cộng đồng, hồi sinh tim phổi kéo dài tại tuyến tỉnh, đến hồi sức tim mạch chuyên sâu và can thiệp mạch vành kịp thời tại tuyến cuối.

Các chuyên gia cho rằng, chất lượng cấp cứu ngừng tuần hoàn phụ thuộc rất lớn vào thời điểm can thiệp sớm và kỹ năng của người thực hiện. Việc duy trì ép tim liên tục ngay từ cộng đồng giúp kéo dài “thời gian sống còn” cho não, tạo điều kiện để các biện pháp hồi sức chuyên sâu ở tuyến sau phát huy hiệu quả.