Đừng xem nhẹ tiếng thở khò khè của con

1. Khò khè là gì?

“Khò khè” là tiếng thở nghe ran rít, rè rè, như tiếng sáo hay tiếng gió luồn qua ống nhỏ, thường nghe rõ khi bé thở ra. Tiếng này là do đường thở bên trong phổi bị hẹp lại, có thể vì: Sưng viêm; có nhiều đàm nhớt hoặc bị co thắt lại.

Hiểu đơn giản là thay vì không khí ra vào nhẹ nhàng, thì lúc này phải “rít” qua đoạn đường thở bị hẹp, tạo ra tiếng “khò khè”.

2. Tại sao con lại bị khò khè?

Có nhiều nguyên nhân làm trẻ bị khò khè. Tùy theo độ tuổi, cơ địa và hoàn cảnh cụ thể mà bác sĩ sẽ nghĩ đến những nguyên nhân khác nhau.

Ở trẻ nhỏ dưới 2 tuổi (nhũ nhi)

Viêm tiểu phế quản do siêu vi (đặc biệt là RSV): Là nguyên nhân hay gặp nhất ở bé dưới 2 tuổi. Bé thường ho, sổ mũi, sốt nhẹ, sau đó bắt đầu thở khò khè, mệt hơn, bú kém.

Mềm sụn thanh quản: Là bất thường bẩm sinh nhẹ, khiến đường thở trên hơi yếu, khi bé hít vào sẽ nghe tiếng khò khè liên tục, đặc biệt là lúc khóc hoặc nằm ngửa. Thường tự hết khi bé lớn lên.

Trào ngược dạ dày thực quản: Bé bị trào ngược lên mũi họng, kích thích ho, có thể gây viêm đường thở lặp đi lặp lại, tạo tiếng khò khè.

Hen phế quản khởi phát sớm: Nếu bé có cơ địa dị ứng, tiền sử gia đình có người bị hen, hoặc khò khè tái đi tái lại nhiều lần, bác sĩ sẽ theo dõi hướng này.

Hít phải dị vật: Đột ngột ho sặc, tím tái, khò khè chỉ 1 bên phổi, cần đi cấp cứu ngay.

Ở trẻ lớn hơn (trên 2 tuổi)

Hen phế quản: Thường gặp ở trẻ có cơ địa dị ứng. Bé hay ho nhiều về đêm, khi chơi chạy nhiều thì thở mệt, khò khè tái đi tái lại. Cần được chẩn đoán và theo dõi kỹ, không nên tự ý dùng thuốc xịt.

Viêm phế quản co thắt do siêu vi: Sau cảm, cúm, trẻ bị viêm đường thở dưới, co thắt gây khò khè thoáng qua.

Viêm mũi dị ứng, viêm xoang: Dịch chảy xuống cổ họng, làm bé ho, đàm nhớt, gây khò khè nhẹ, dai dẳng.

Ô nhiễm môi trường, khói thuốc lá, hóa chất trong nhà: Những yếu tố này có thể làm kích ứng đường thở, gây khò khè kéo dài.

3. Khi nào khò khè là đáng lo?

Ba mẹ có thể yên tâm nếu: Bé vẫn bú/ăn chơi bình thường; chỉ khò khè nhẹ sau đợt cảm siêu vi, không kéo dài

Nhưng nên đưa bé đi khám nếu: Bé thở mệt, thở nhanh, rút lõm ngực; bé bỏ bú, bú kém, quấy nhiều; bé khò khè kéo dài nhiều ngày, tái phát thường xuyên; có tiền sử dị ứng, hen trong gia đình; ba mẹ nghi ngờ bé hít dị vật (ví dụ: hạt, đồ chơi nhỏ).

4. Ba mẹ nên làm gì khi bé khò khè nhẹ?

Khi bé xuất hiện tình trạng khò khè nhẹ, ba mẹ cần cho bé nghỉ ngơi, giữ ấm, tránh gió lạnh; dùng nước muối sinh lý nhỏ mũi - hút mũi nhẹ nhàng; cho bé bú sữa hoặc uống nước nhiều hơn nếu có thể; không tự ý mua thuốc xịt hen hoặc kháng sinh khi chưa có chỉ định bác sĩ.

Lời kết - Mỗi bé là một câu chuyện riêng

Khò khè là một triệu chứng phổ biến ở trẻ nhỏ, và không phải lúc nào cũng là bệnh nặng. Tuy nhiên, nếu ba mẹ thấy bé có dấu hiệu bất thường hoặc khò khè tái đi tái lại, hãy đưa bé đến bác sĩ Hô hấp Nhi để được khám và theo dõi đúng cách.