Với bài báo cáo về “Vai trò của liệu pháp miễn dịch: Tăng cường điều hòa miễn dịch”, PGS.TS Nguyễn Văn Trí - Chủ tịch LCH Lão khoa TPHCM cho biết: “Người cao tuổi thường gặp ảnh hưởng nhiều vấn đề, trong đó có suy giảm miễn dịch, mắc nhiều bệnh mãn tính”.

Miễn dịch có 2 loại là miễn dịch bẩm sinh và miễn dịch thích ứng (dị ứng thuộc về miễn dịch thích ứng). Đối với người cao tuổi, 2 loại miễn dịch này có thể được tạo ra bình thường nhưng chức năng bị suy yếu. Gần đây, Tây y bắt đầu phối hợp với Đông y để tăng khả năng của miễn dịch bẩm sinh và đề kháng của miễn dịch thích ứng.

Tăng cường điều hòa miễn dịch là một chiến lược cải thiện hoạt động của hệ miễn dịch, giúp cơ thể duy trì sự cân bằng và phản ứng hiệu quả trước các tác nhân gây bệnh. Tăng cường miễn dịch không chỉ liên quan đến việc kích hoạt hệ miễn dịch mà còn đảm bảo rằng hệ miễn dịch không phản ứng quá mức, tránh gây ra các bệnh tự miễn hoặc viêm mạn tính.

Theo PGS.TS Nguyễn Văn Trí, từ lâu trong Y học cổ truyền đã có các loại thảo dược như nhân sâm, echinacea, nấm linh chi,… có tác dụng tăng cường miễn dịch.

Gần đây, trong Tây y đã có Broncho-Vaxom (OM-85) là một loại thuốc điều hòa miễn dịch được chiết xuất từ các thành phần ly giải vi khuẩn. Được sử dụng rộng rãi để tăng cường hệ miễn dịch, đặc biệt trong việc dự phòng và hỗ trợ điều trị các bệnh nhiễm trùng đường hô hấp tái phát.

Các biện pháp phòng ngừa nhiễm trùng hô hấp/COPD ở người cao tuổi:

- Điều chỉnh lối sống: Không hút thuốc lá; Ăn đầy đủ các chất dinh dưỡng, vitamin, uống đủ nước; Mặc ấm vào mùa lạnh, lúc chuyển mùa; Giữ vệ sinh cơ thể, đeo khẩu trang khi đến chỗ đông người; Luyện tập thể dục đều đặn, phù hợp với tuổi tác, nhất là các bài tập thở để tăng thông khí hệ hô hấp; Vệ sinh nhà cửa thông thoáng, sạch sẽ, tránh ô nhiễm không khí.

- Tạo miễn dịch chủ động: Bằng cách tiêm ngừa vắc xin phòng bệnh cúm mùa, vắc xin phế cầu.

- Tăng cường điều hoà miễn dịch đặc hiệu và không đặc hiệu: Vi khuẩn lỵ giải (OM-85)

Cơ chế OM-85 kích hoạt tế bào miễn dịch bẩm sinh như đại thực bào và tế bào đuôi gai, bạch cầu trung tính diệt mầm bệnh giúp cơ thể nhận diện và phản ứng hiệu quả hơn với các mầm bệnh.

Kích hoạt tế bào T và tế bào B, ghi nhớ tác nhân gây bệnh phòng ngừa cho lần nhiễm sau. OM-85 có tác dụng tăng cường miễn dịch giúp phòng ngừa nhiễm khuẩn, nhiễm virus.

Ngoài ra, còn có tính giảm viêm và giảm dị ứng, hen. Thông thường, người cao tuổi có tỷ lệ tế bào viêm cao, đây là nguyên nhân gây lão hóa và làm người cao tuổi không thể sống khỏe.

Theo nghiên cứu, đối với người bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính sẽ giảm trên 30% các cơn COPD, giảm 55% tỷ lệ nằm viện, giảm 44% chi phí, tỷ lệ nằm viện do bệnh phổi hoặc phải sử dụng thuốc kháng sinh giảm 28% và những bệnh nhân có thời lượng dùng kháng sinh cũng giảm 42%.

Một nghiên cứu khác cho thấy, OM-85 làm giảm các đợt nhiễm trùng hô hấp và viêm phế quản cấp. Từ đó cho thấy, bệnh mạn tính hoặc bệnh cấp tính trên nền mạn tính nếu có sử dụng OM-85 sẽ có tỷ lệ tốt hơn ở những bệnh nhân không sử dụng, dù có tiêm vắc xin hay không.

Nghiên cứu Delphi - 2022, công nhận OM-85 là thuốc điều hòa miễn dịch được nghiên cứu nhiều nhất để dự phòng nhiễm trùng hô hấp tái diễn ở người lớn.

Hướng dẫn của Thụy Sĩ về COPD năm 2013, nêu bật lợi ích của việc kích thích hệ thống miễn dịch không đặc hiệu bằng sản phẩm chiết xuất vi khuẩn và vai trò của chúng trong việc làm giảm triệu chứng của các đợt cấp COPD được ghi nhận trong nghiên cứu tổng quan hệ thống.

Đánh giá của chuyên gia Châu Âu năm 2020, đề nghị rằng các chất điều hòa miễn dịch (bao gồm OM- 85) có thể làm giảm vừa phải tình trạng trầm trọng của tình trạng hô hấp mạn tính trong một số trường hợp và có hồ sơ an toàn tốt, chúng có thể được sử dụng như một liệu pháp bổ sung tiềm năng.

Hiệp hội Lao và bệnh phổi Cộng hòa Czech năm 2020 tuyên bố rằng các chất kích thích miễn dịch, như OM-85, làm giảm tỷ lệ đợt cấp ở bệnh COPD.

PGS.TS Nguyễn Văn Trí nhấn mạnh: “Điều hòa miễn dịch, đặc biệt là OM-85 là một bước tiến trong quản lý bệnh lý hô hấp, giúp cải thiện sức khỏe và giảm gánh nặng bệnh tật. Điều này làm mạnh thêm sức mạnh của miễn dịch bẩm sinh và miễn dịch thích ứng, thích hợp cho người cao”.

>>> LCH Đông - Tây y kết hợp TPHCM tổ chức đại hội lần thứ hai, nhiệm kỳ 2024 - 2029

>>> Y học cổ truyền là hướng điều trị mới trong bệnh lý miễn dịch dị ứng lâm sàng