Người bệnh tim mạch có nên tiêm vắc xin COVID-19, cần lưu ý gì khi chủng ngừa?

Câu hỏi

Những người có bệnh tim mạch có nên tiêm phòng COVID -19 hay không? Hay chỉ một số bệnh mới cần chống chỉ định tuyệt đối? Nếu được tiêm ngừa thì cần lưu ý những gì? Xin cảm ơn. (Phạm Thiên Nam - nampham.76.hd...@gmail.com)

Trả lời

Ban biên tập AloBacsi

Người bệnh tim mạch vẫn có thể tiêm ngừa COVID-19 (Ảnh minh họa)

Bạn thân mến,

Theo BS Nguyễn Dũng - Khoa Nội Tim mạch, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108, những người có bệnh tim mạch (bao gồm rung nhĩ, đau thắt ngực do bệnh động mạch vành, bệnh cơ tim, bệnh tim bẩm sinh, đái tháo đường, suy tim, ghép tim, thuyên tắc phổi, bệnh mạch máu ngoại vi, đột quỵ hoặc cơn thiếu máu não cục bộ thoáng qua, sa sút trí tuệ...) đều nên tiêm vắc xin phòng COVID-19. Điều này giúp làm giảm nguy cơ mắc bệnh, giảm nguy cơ phải nhập viện do nhiễm bệnh và giảm nguy cơ tử vong một khi mắc bệnh.

“Nếu không tiêm phòng, khi mắc COVID-19 tình trạng bệnh tim mạch dễ bị nặng hơn thông qua nhiều cơ chế, bao gồm cả tình trạng tổn thương viêm trực tiếp ở tim. Vì vậy, tiêm vắc xin cho bệnh nhân tim mạch là điều hết sức quan trọng. Hiện tại không có bằng chứng nào cho thấy bệnh tim mạch có chống chỉ định đối với vắc xin ngừa COVID-19” - BS Nguyễn Dũng cho biết,

Bác sĩ Dũng cho biết thêm, các nghiên cứu hiện nay về vắc xin ngừa COVID-19 trên nhiều đối tượng, trong đó có bệnh nhân tim mạch, không thấy bất kỳ ảnh hưởng nghiêm trọng nào. Những khó chịu có thể gặp gồm: đau tại chỗ tiêm, mệt mỏi, nhức đầu, đau cơ hoặc ớn lạnh, có thể có sốt tương tự như bị cúm. Cánh tay nơi tiêm có thể cứng và đau nhức.

Tình trạng này có thể tồn tại trong thời gian ngắn, kéo dài khoảng 24 - 48 giờ và có thể xử lý bằng giảm đau, hạ sốt thông thường, kết hợp với uống nhiều nước. Có tỷ lệ khoảng 1 trong 2 triệu người có thể bị phản ứng dị ứng nghiêm trọng làm tăng nặng bệnh tim. Tuy nhiên, rủi ro này là cực kỳ hiếm. Lợi ích của việc tiêm vắc xin lớn hơn nhiều so với nguy cơ bị phản ứng dị ứng nghiêm trọng và do đó mọi người vẫn nên tiêm.

BS Dũng cũng khẳng định không có báo cáo về tương tác giữa vắc xin và thuốc điều trị bệnh tim mạch. Vì vậy bệnh nhân không được bỏ thuốc điều trị tim mạch trước hoặc sau khi tiêm vắc xin. Kể cả các thuốc phải thường xuyên, thuốc chống đông máu như như thuốc kháng vitamin K (warfarin, sintrom…) hoặc thuốc chống đông máu đường uống trực tiếp (rivaroxaban, dabigatran), hoặc thuốc kháng kết tập tiểu cầu (aspirin, clopidogrel, ticagrelor hoặc prasugrel) cũng không nên dừng.

Một số bệnh nhân đang sử dụng thuốc chống đông, kháng kết tập tiểu cầu, khi tiêm có thể bị đau, sưng và bầm tím xung quanh vết tiêm. Để khắc phục, theo BS Dũng nhân viên y tế nên sử dụng kim nhỏ để tiêm, sau đó ấn mạnh vào vết thương chứ không day xoa trong ít nhất hai phút.

Với bệnh nhân ghép tim đang sử dụng thuốc ức chế miễn dịch vẫn nên tiêm vắc xin. Các vắc xin hiện nay đều không chứa virus sống, do đó không có nguy cơ gây nhiễm bệnh cho những bệnh nhân có hệ miễn dịch kém, kể cả những bệnh nhân đang dùng thuốc ức chế miễn dịch. Tuy nhiên, một số bệnh nhân có thể không đáp ứng tốt với vắc xin và sẽ phải tiếp tục thực hiện các biện pháp phòng ngừa bổ sung ngay cả khi đã được tiêm.

BS Dũng nhấn mạnh, cần lưu ý chống chỉ định một số trường hợp bệnh nặng, cấp tính, tuổi cao, nhiều bệnh kết hợp… Theo Hướng dẫn của Bộ Y tế, 9 đối tượng trì hoãn tiêm chủng (đối với vắc xin của hãng AstraZeneca) gồm: Người đang mắc bệnh cấp tính; phụ nữ mang thai, phụ nữ đang nuôi con bằng sữa mẹ; những người bị suy giảm khả năng đáp ứng miễn dịch, ung thư giai đoạn cuối, xơ gan mất bù; người trong vòng 14 ngày trước có điều trị corticoid liều cao hoặc điều trị hóa trị, xạ trị; người trong vòng 90 ngày trước có điều trị immunoglobulin hoặc điều trị huyết tương của người bệnh COVID-19; tiêm vắc xin khác trong vòng 14 ngày trước; người đã mắc COVID-19 trong vòng 6 tháng; người trên 65 tuổi; người bị giảm tiểu cầu hoặc rối loạn đông máu.

Ngoài ra, có 4 đối tượng cần thận trọng tiêm chủng: Người có tiền sử dị ứng với các dị nguyên khác; người có bệnh nền nặng, bệnh mạn tính chưa được điều trị ổn định; người mất tri giác, mất năng lực hành vi; người có bệnh mạn tính có phát hiện thấy bất thường dấu hiệu sống (mạch dưới 60 lần/phút hoặc trên 100 lần/phút; huyết áp tăng hoặc giảm, nhịp thở trên 25 lần/phút…) phải được khám sàng lọc kỹ và tiêm chủng trong bệnh viện. Đặc biệt, chống chỉ định với người có tiền sử phản vệ từ độ 2 trở lên tại lần tiêm trước hoặc với bất cứ thành phần nào của vắc-xin.

Những người đã có phản ứng nghiêm trọng với các chất khác (không liên quan đến vắc xin), ví dụ: thuốc uống hoặc động vật có vỏ… vẫn có thể tiêm vắc xin nhưng sẽ cần được theo dõi tại phòng khám trong tối đa 30 phút sau đó. Bệnh nhân nên tránh tiêm vắc xin trong thời gian bị sốt.

Cuối cùng, BS Dũng còn cho rằng, sau khi tiêm vắc xin COVID-19 thì vẫn rất cần thực hiện các biện pháp phòng dịch khác như đeo khẩu trang, giữa khoảng cách và sát khuẩn tay như Bộ Y tế đã khuyến cáo.

“Tất cả các loại vắc xin hiện tại khi tiêm đủ 2 liều chỉ có khả năng bảo vệ cho người bệnh là 75-95% và chưa có bất cứ loại vắc xin nào bảo vệ 100% cho chúng ta và nó cũng chỉ làm giảm tính trầm trọng của bệnh nếu có bị nhiễm virus. Và một khi người đã tiêm vắc xin rồi vẫn có nguy cơ lây vi rút cho người khác mặc dù điều này chưa được khẳng định hoàn toàn vì chúng ta còn chưa có đủ thời gian để trả lời, vì vậy chúng ta vẫn phải thực hiện đúng nguyên tắc phòng bệnh theo khuyến cáo 5K của Bộ Y tế” - BS Dũng cho biết.

Câu hỏi liên quan