Hotline 24/7
08983-08983

Cứu sống bệnh nhân mấp mé cửa tử vì huyết khối xoang tĩnh mạch dọc trên

Lần đầu tiên tại miền Tây, một bệnh nhân bị huyết khối làm tắc xoang tĩnh mạch dọc trên - một vị trí rất hiểm hóc, khả năng tử vong cao đã được can thiệp nội mạch thành công, trở lại cuộc sống thường nhật.

Nữ bệnh nhân 45 tuổi, chị N.P.U. không ngờ cơn xây xẩm của mình xuất phát từ nguyên nhân nghiêm trọng đến vậy.

Ngày 13/4, chị sửa soạn đi bán hàng như thường lệ, mới ra khỏi cửa thì chóng mặt, trở vào nhà nằm nghỉ. Được một lúc, chị vào nhà vệ sinh thì lịm dần. Chồng chị thấy vợ lâu trở ra bèn vào xem sao, đỡ chị ra giường, rồi mời y sĩ đến nhà truyền một chai nước biển.

Sau khi truyền nước biển, chị U. vẫn thấy trong người uể oải, tính nhờ người đến massage. Liền đó, mẹ chị chạy hơn 10km đến thăm, thấy con gái mệt nặng nên hối đưa đi bệnh viện gần nhà. Đêm đó, những cơn đau đầu kéo đến hành hạ chị. Hôm sau, chị được chụp MRI, bác sĩ cho biết tĩnh mạch trong não bệnh nhân bị tắc, tình trạng rất nguy hiểm, khuyên gia đình đưa chị đến Bệnh viện Đa khoa Quốc tế S.I.S Cần Thơ (Bệnh viện Đột quỵ Tim mạch Cần Thơ) càng sớm càng tốt.

Bệnh nhân nhập viện trong tình trạng đau đầu dữ dội, lơ mơ, yếu nửa người phải, được chẩn đoán xuất huyết não đỉnh trái do huyết khối gần toàn bộ xoang tĩnh mạch dọc trên.

Kết quả MRI tại Bệnh viện S.I.S cho thấy chị U. có huyết khối làm tắc hoàn toàn xoang tĩnh mạch dọc trên và được can thiệp DSA để hút huyết khối ra. Sau can thiệp, bệnh nhân tỉnh táo hoàn toàn, đi đứng bình thường, nói chuyện rành mạch.

Dù trước đó mấp mé cửa tử nhưng chị N.P.U. đã đi đứng, nói năng bình thường trong ngày xuất viện

Xoang tĩnh mạch dọc trên là đường thoát của hệ tĩnh mạch não. Bình thường để nuôi một cơ quan, máu đi vào đường động mạch và đi ra đường tĩnh mạch, tuần hoàn não cũng vậy, đòi hỏi có sự lưu thông của động mạch đi vào và tĩnh mạch đi ra. Nếu máu từ động mạch đi vào được mà không đi ra được thì bệnh nhân sẽ bị phù não, xuất huyết não, không cấp cứu và điều trị kịp thời thì khả năng tử vong gần như 100%.

Vị trí xoang tĩnh mạch dọc trên

TS.BS Trần Chí Cường - Giám đốc Bệnh viện Đa khoa Quốc tế S.I.S Cần Thơ giải thích: “Chúng ta thường nghe nói đến đột quỵ nhồi máu não là mạch máu bị tắc nghẽn, nguồn máu đi vào không có, làm cho phần não chết đi. Còn trường hợp huyết khối xoang tĩnh mạch dọc trên thì ngược lại, máu đi vào đầy đủ bình thường, nhưng máu đi ra bị tắc nghẽn.

Tương tự như một cánh đồng, nếu nước không vào được thì ruộng khô héo, nhưng nước không thoát được sẽ làm ruộng ngập úng.

Nếu xoang dọc trên chỉ bị huyết khối bít/tắc một phần nhỏ thì có thể điều trị thành công bằng những phương pháp thông thường, đó là dùng thuốc chống đông máu, ngăn không cho cục máu đông hình thành.

Tuy nhiên nếu huyết khối bít/tắc 2/3 hoặc hoàn toàn xoang dọc trên thì bệnh nhân có thể diễn tiến nặng và tử vong bất cứ lúc nào. Phương pháp điều trị tối ưu nhất là khai thông mạch máu bị tắc, đòi hỏi phải có trang thiết bị hiện đại (máy chụp DSA) và bác sĩ can thiệp thần kinh giàu kinh nghiệm, bởi vì giải phẫu xoang tĩnh mạch có rất nhiều biến đổi, nếu không nắm rõ giải phẫu và thiếu kỹ năng có thể gây biến chứng cho bệnh nhân.

Hình ảnh khối xuất huyết não của bệnh nhân N.P.U.

Trước can thiệp

Sau can thiệp

Trước đây, kể cả những bệnh viện lớn ở Việt Nam, với trường hợp huyết khối hoàn toàn xoang tĩnh mạch dọc trên, gần như chưa có phương pháp nào điều trị, hầu hết bệnh nhân diễn tiến nặng, cầm chắc tử vong. Ngày nay, với công nghệ hiện đại, chúng ta đã cứu sống nhiều trường hợp bị huyết khối ở những vị trí hiểm hóc bằng phương pháp can thiệp nội mạch, sử dụng máy DSA”.

Trường hợp bệnh nhân N.P.U. rất hiếm gặp và Bệnh viện S.I.S đã cấp cứu thành công, sau khi hút huyết khối thì xoang dọc trên đã tái thông lại bình thường. Rất nhiều cục máu đông được hút ra (có thể nhiều gấp 2-3 lần huyết khối động mạch), do đường kính của tĩnh mạch lớn hơn động mạch.

Bệnh nhân U. cũng không cần can thiệp đến tình trạng xuất huyết vì khi dòng chảy vào - ra lưu thông tốt thì máu sẽ tự giải tán, không cần phẫu thuật để dẫn lưu phần máu tụ này.

Rất nhiều cục máu đông đã được ekip bác sĩ thực hiện ca can thiệp nội mạch lấy ra

Về yếu tố nguy cơ, BS Cường cho biết: rất nhiều trường hợp huyết khối xoang dọc trên liên quan tới bệnh nhiễm trùng vùng hệ thần kinh trung ương (VD: viêm tai xương chũm, huyết khối liên quan đến bệnh nhiễm trùng, nhiễm trùng huyết…), uống thuốc ngừa thai trong thời gian dài…

Để chẩn đoán huyết khối xoang dọc trên thì chụp cộng hưởng từ MRI sẽ cho hình ảnh khá chính xác và đòi hỏi có thuốc cản từ trong phần lớn các trường hợp.

Còn với CT scan - là phương tiện mà hầu hết các bệnh viện tỉnh đều trang bị thì có thể chẩn đoán gợi ý tình trạng này. Nếu hình ảnh CT cho thấy xuất huyết não vùng đỉnh, đặc biệt là xuất huyết não đỉnh 2 bán cầu, đây là dấu hiệu rất điển hình của tình trạng huyết khối xoang tĩnh mạch dọc trên.

TS.BS Trần Chí Cường nhấn mạnh: “Hiện nay trên thế giới cũng như ở Việt Nam, hầu hết bệnh nhân bị huyết khối xoang dọc trên đang được điều trị nội khoa với hiệu quả kém, nguy cơ tử vong rất cao.

Qua đây tôi cũng xin thông báo đến các quý đồng nghiệp: ngày nay chúng ta hoàn toàn có thể ứng dụng công nghệ can thiệp nội mạch để lấy cục huyết khối ra khỏi mạch máu cho bệnh nhân. Nếu điều trị nội khoa không hiệu quả hoặc bệnh nhân ngày càng diễn tiến xấu, hôn mê dần và xuất huyết não thì chúng ta phải nghĩ đến can thiệp nội mạch lấy huyết khối để cứu sống bệnh nhân”.

[HOI]Năm 2011, TS.BS Trần Chí Cường đã cứu bệnh nhân nữ - chị L.N.Đ, 31 tuổi ở TPHCM, hôn mê gần 1 tháng do xuất huyết não biến chứng thuyên tắc toàn bộ xoang tĩnh mạch dọc trên và phù não.

Các bác sĩ gần như bất lực bởi trải qua hai cuộc phẫu thuật mở sọ giải ép nhưng bệnh nhân vẫn không có dấu hiệu hồi sinh. Đứng giữa lằn ranh sống chết của người bệnh, bác sĩ Cường quyết định phải dùng kỹ thuật ống thông luồn từ tĩnh mạch đùi lên đầu lấy huyết khối. Kết quả bệnh nhân dần dần hồi tỉnh và hiện đã trở lại bình thường.[/HOI]

Hồng Nhung

Đối tác AloBacsi

Đăng ký nhận bản tin sức khoẻ

Để chủ động bảo vệ bản thân và gia đình

Đăng ký nhận bản tin sức khoẻ để chủ động bảo vệ bản thân và gia đình

hoàn toàn MIỄN PHÍ

Khám bệnh online

X