Năng lực chuyên môn một bệnh viện phụ thuộc vào nhiều yếu tố. Tìm hiểu kỹ thông tin khi đi chữa bệnh, bệnh nhân sẽ giảm được nguy cơ tai biến. Trong ảnh: khoa lọc thận chất lượng cao BV Nguyễn Tri Phương TPHCM (ảnh có tính chất minh họa)

Vừa qua tại Hà Nội một nữ bệnh nhân đã bị tai biến nghiêm trọng sau khi chữa phụ khoa ở một phòng khám Trung Quốc.

Vụ việc đang chờ kết luận cuối cùng của nhà quản lý. Nhưng dù gì, đây cũng là lời cảnh tỉnh cho nhiều người trong việc chọn lựa cơ sở điều trị bệnh.

Tại bệnh viện tệ, nguy cơ tử vong tăng 3 lần

Vụ việc ở Hà Nội không phải cá biệt, nó từng xảy ra ở nước ta những năm qua và không chỉ liên quan đến các cơ sở y tế có yếu tố nước ngoài, tư nhân, mà ở cả các cơ sở y tế công lập.

Cuối năm qua, bà H., 65 tuổi, ngụ tại quận 5 xem như bị “chết oan” sau khi điều trị ở một bệnh viện công ở TPHCM.

A., cháu bà H., bác sĩ làm việc trong một bệnh viện công lập, nói: “Bà tôi bị đau bao tử được điều trị và theo dõi hàng tháng ở bệnh viện N. Hôm đó bà đau bụng, tưởng mắc bệnh bao tử nên gia đình chở vào bệnh viện khám lại. Ở đây bác sĩ theo dõi một ngày mới biết bà bị sỏi túi mật và đề nghị mổ. Bà được mổ cắt túi mật, nhưng sau 5 ngày thì tử vong vì nhiễm trùng hậu phẫu”.

“Tôi biết bệnh viện N. không giỏi về ngoại khoa, muốn đưa bà sang bệnh viện khác, nhưng bác sĩ không cho. Phải chi lúc đó gia đình kiên quyết thì bà tôi không chết oan”, A. nói tiếp.

Là bệnh viện, nhưng mỗi nơi có thế mạnh khác nhau như tay nghề bác sĩ và điều dưỡng,
khả năng quản lý bệnh viện và thậm chí là “ý chí” của người đứng đầu, từ đó trình độ chuyên môn các khoa cũng không đồng đều.

Một bệnh viện lớn ở TPHCM từng là một trong những bệnh viện hàng đầu về tim mạch bởi giám đốc là một giáo sư tim mạch tên tuổi, nên ông nhất quyết đầu tư mạnh vào lĩnh vực này. Nhưng khi giám đốc này nghỉ việc, khoa tim mạch bị “bỏ rơi” và chất lượng cũng rơi. Như thế, nếu dựa vào thành tích quá khứ để đến bệnh viện này chữa bệnh tim, bệnh nhân coi chừng đánh cược tính mạng.

Đây không chỉ là chuyện ở các nước đang phát triển. Cuối năm qua, một nghiên cứu tại Mỹ công bố trên tạp chí khoa học PLOS One cho thấy các bệnh viện của nước này cũng không tương đồng nhau về chất lượng chuyên môn.

Theo cam kết trước đó, tên các bệnh viện đều được nhà nghiên cứu giữ kín, và qua phân tích, người ta nhận thấy có bệnh viện đạt điểm rất tốt về chữa bệnh tim mạch nhưng lại rất tệ về chữa bệnh tiểu đường. Cũng có tình trạng “tiền nào không phải của nấy” khi bệnh viện lấy giá viện phí rất cao nhưng chất lượng lại rất thấp.

Nhưng những phát hiện trên không ấn tượng bằng một kết luận của nghiên cứu này: “Bệnh nhân đi chữa bệnh ở một bệnh viện tệ nhất có nguy cơ tử vong gấp 3 lần và bị tai biến y khoa gấp 13 lần so với chữa bệnh ở một bệnh viện tốt nhất”.

Thiếu thông tin, bệnh nhân thiệt thòi

Về cơ bản, nhiều người vẫn cho rằng trong một bệnh viện mọi chuyên khoa giỏi như nhau. Nhưng điều này có thể không đúng. Một bệnh viện mạnh về lão khoa nhưng không mạnh về chấn thương chỉnh hình, nếu vào chữa bệnh, bệnh nhân hoàn toàn có thể lãnh tai biến. Một thanh niên tử vong ở một bệnh viện lớn của TPHCM trong năm qua là thí dụ điển hình.

Thông thường mỗi khi gặp sự cố sức khỏe, người ta cũng hay chọn bệnh viện gần nhất để cấp cứu cho nhanh. Nhưng theo nghiên cứu tại Mỹ nói trên, người ta nhận thấy với một người bị nhồi máu cơ tim, nếu vào bệnh viện gần nhất tỷ lệ tử vong của bệnh nhân là 16% trong khi nếu chọn bệnh viện xa hơn một chút, tỷ lệ này chỉ còn 4%. Sự khác biệt ở đây chính là chuyên môn của hai bệnh viện khác nhau.

Những năm qua, tại nước ta rộ lên phong trào bệnh viện PR bằng những ca chữa trị thành công ngoạn mục. Điều này giúp người dân có thêm thông tin, biết được cơ sở y tế nào có thể chữa trị tốt một bệnh lý nào đó để từ đó họ sẽ tìm đến trực tiếp khi có nhu cầu. Nhưng như thế cũng không nói được khả năng chuyên môn của bệnh viện này cao hơn bệnh viện khác.

Một bác sĩ ngoại khoa chia sẻ: “Năng lực chuyên môn dựa vào kết quả điều trị nhiều năm một loại bệnh nào đó về số bệnh nhân lành bệnh, số ca tai biến (tử vong, nhiễm trùng vết mổ…), số bệnh nhân xuất viện nhưng có sự cố phải quay lại điều trị, chứ không chỉ dựa vào một hai ca thành công đơn thuần quảng cáo trên truyền thông”.

Nhưng có một góc khuất đàng sau những ca quảng cáo “điều trị thành công” cũng cần nói đến, đó là không ít ca bệnh không phải được thực hiện bởi nhân sự của bệnh viện đó, mà từ sự hỗ trợ của chuyên gia nước ngoài hoặc của bác sĩ từ tuyến trên. Khi đội ngũ này rút đi, bệnh viện không thể điều trị tiếp, hoặc có điều trị được thì tỷ lệ tai biến cũng ở mức cao.

Vài năm gần đây, hàng năm các bệnh viện ở nước ta đều được đánh giá chất lượng, nhưng theo nhận xét của nhiều nhà chuyên môn, sự đánh giá này chỉ mới chạm đến bề mặt, chưa chạm được đến bản chất câu chuyện bằng cách thông qua những thông số quan trọng như số ca chữa bệnh thành công, số ca thất bại.

Một bác sĩ từng làm giám đốc một bệnh viện công lập nói: “Khi nào những thông số quan trọng chưa đươc phân tích, hoặc nếu có phân tích nhưng không cung cấp cho người dân biết thì chất lượng bệnh viện khó được nâng lên và người dân cũng “đầy may rủi” khi đi chữa bệnh”.

“Không phải mọi bệnh viện đều có chuyên môn như nhau, sự khác biệt về chất lượng chuyên môn có thể là vấn đề sinh tử của bệnh nhân”, nghiên cứu của Mỹ đưa ra nhận xét này. Đó cũng là điều mà mọi bệnh nhân cần lưu ý.