Cấp cứu 16 trường hợp viêm tụy cấp do rượu bia tại BV Bình Dân trong 1 tháng

Thống kê năm 2024, Bệnh viện Bình Dân đã điều trị 504 ca viêm tụy. Trong đó, có 22 trường hợp viêm tụy cấp do rượu.

Đáng lưu ý, hầu hết người bệnh viêm tụy do rượu nhập viện cấp cứu trong tình trạng đau dữ dội vùng bụng trên, vã mồ hôi, mạch nhanh tăng huyết áp, bụng chướng căng, sốt cao… sau nhiều ngày uống rượu mừng năm mới.

Do nhầm lẫn với nhiều bệnh lý đường tiêu hóa như viêm dạ dày, viêm đại tràng, nhiều bệnh nhân tự điều trị tại nhà, khiến bệnh diễn tiến nặng mới đến bệnh viện.

Điển hình là trường hợp của anh B.Q.B. (39 tuổi, quê Phú Yên) nhập viện cấp cứu vì đau bụng dữ dội từ vùng thượng vị lan sang 2 bên hông lưng, khiến bệnh nhân cảm giác như "chết đi sống lại".

Anh B. cho biết, trước đó đã nhậu liên tục 4 ngày với bạn bè. Đến mùng 5 Tết, anh thấy đau bụng ngày một tăng, nhưng nghĩ mình bị viêm đại tràng nên chủ quan không đi khám.

Một ngày sau đó, khi thấy bệnh không giảm, anh đến một phòng khám tại địa phương và được chẩn đoán viêm dạ dày. Bệnh nhân được chích thuốc giảm đau nhưng tình trạng bệnh không cải thiện.

Đến mùng 9 Tết (06/02/2025), người bệnh đau dữ dội không chịu nổi nên nhập cấp cứu Bệnh viện Bình Dân. Tại đây, anh B. được thực hiện xét nghiệm máu và chụp CT scan bụng. Kết quả chẩn đoán hình ảnh gợi ý viêm tụy cấp thể hoại tử đuôi tụy, chỉ số CTSI 8 điểm biểu hiện tình trạng viêm tụy nặng, có dịch hạ vị, dịch màng phổi hai bên và bụng chướng nhiều hơi.

Xét nghiệm máu ghi nhận tình trạng cô đặc máu với Hct 50%, bạch cầu 20.000/ml, chỉ số phản ứng viêm (CRP) trong cơ thể là 340mg/dL, tăng rất cao so với bình thường là 0.3mg/dL.

BS.CK1 Trương Thị Ngọc Như - Khoa Nội tổng hợp, Bệnh viện Bình Dân cho biết, đánh giá đây là một trường hợp viêm tụy nặng cần theo dõi sát, anh B. được chuyển ngay vào khoa Hồi sức Tích cực và Chống độc (ICU) để điều trị.

Sau 2 ngày điều trị, tình trạng bệnh cải thiện, anh B. được chuyển đến khoa Nội Tổng hợp để tiếp tục chăm sóc. Hiện tại, tình trạng lâm sàng của anh B. đã cải thiện tốt, giảm đau bụng, bạch cầu trong máu và các chỉ số khác đồng loạt giảm, tình trạng viêm tụy cấp cũng cải thiện so với lúc nhập viện.

Anh B. cho biết trước đó chưa từng nghe tới căn bệnh viêm tụy. Ban đầu anh còn nghĩ chỉ cần đến khám cấp cứu và về uống thuốc sẽ bớt, không biết bệnh có thể nguy hiểm tính mạng.

Viêm tụy cấp nguy hiểm ra sao?

BS.CK1 Trương Thị Ngọc Như cho biết, tình trạng viêm tụy xảy ra khi các men tụy tự hoạt hóa gây tổn thương mô tụy và nhiều cơ quan trong cơ thể, thậm chí đe dọa tính mạng.

Viêm tụy cấp là bệnh lý đòi hỏi cần được điều trị kịp thời để tránh "cơn bão cytokine" khi dịch tụy tăng tiết quá mức gây hoại tử nhu mô tụy, suy đa cơ quan, nhiễm trùng huyết... Một khi viêm tụy cấp hoại tử xảy ra, người bệnh thường có tiên lượng xấu, tỷ lệ tử vong cao.

Triệu chứng của bệnh viêm tụy thường gặp là đau bụng, chướng bụng, buồn nôn, khó xì hơi, khó đi cầu. Các triệu chứng này có thể gây nhầm lẫn với các bệnh thông thường như viêm dạ dày, viêm đại tràng, rối loạn tiêu hóa làm bệnh nhân chủ quan không đi khám và điều trị sớm, dẫn đến xuất hiện các biến chứng.

Các biến chứng của viêm tụy cấp:

- Hạ huyết áp, sốc, suy đa tạng: Đây là biến chứng viêm tụy cấp sớm và cực kỳ nguy hiểm của bệnh, có thể do nhiễm khuẩn nặng hoặc xuất huyết.

- Xuất huyết: Có thể xảy ra ở tuyến tụy, trong xoang bụng, hoặc trong ống tiêu hóa và các cơ quan khác, gây tổn thương các mạch máu.

- Nhiễm trùng tại tuyến tụy: Thường gặp vào cuối tuần đầu hoặc đầu tuần thứ hai của bệnh, dẫn đến hình thành các ổ áp xe và viêm phúc mạc toàn thể, hoại tử mô.

- Suy hô hấp cấp: Biến chứng viêm tuỵ cấp này thường có tiên lượng nặng.

- Nang giả tụy: do quá trình đóng kén các tổn thương tại nhu mô tụy. Nang giả có thể chứa các enzyme tuyến tụy, dịch và mảnh vỡ của nhu mô. Nang này có thể tự dẫn lưu vào đường tụy và tự động biến mất sau khoảng từ 4 đến 6 tuần , nhưng nếu kéo dài có thể dẫn đến bội nhiễm hoặc tụ mủ. 

Trong hầu hết các trường hợp, nguyên nhân gây viêm tụy là do sỏi đường mật hoặc do uống rượu bia. Lạm dụng rượu bia là nguyên nhân của 70% trường hợp viêm tụy mạn tính.

Suy gan, xơ gan do rượu là điều mọi người thường hay nhắc đến, nhưng viêm tụy cấp do rượu mới là tình trạng gây tử vong nhanh chóng nếu diễn tiến nặng.

Cách dự phòng của viêm tụy cấp do rượu bia là hạn chế sử dụng rượu bia quá mức. Người thường uống rượu bia hoặc có tiền sử viêm tụy cần biết về bệnh lý này.

Khi có dấu hiệu như đau bụng dữ dội, bí trung đại tiện, nôn ói, chướng bụng sau bữa ăn thịnh soạn hoặc uống rượu bia kéo dài, cần khám bệnh để tìm nguyên nhân vì có nguy cơ viêm tụy cấp.