Ai có nguy cơ ung thư gan, khi nào cần tầm soát?

1. Ung thư gan có những loại nào?

BS.CK2 Nguyễn Đức Nhật Minh trả lời: Ung thư gan có 2 loại chính: ung thư từ gan (ung thư nguyên phát) và ung thư di căn đến gan (ung thư thứ phát, ví dụ như trường hợp ung thư phổi, ung thư vú, ung thư ruột già, ung thư dạ dày, ung thư đại tràng có thể di căn đến gan).

Trong ung thư nguyên phát lại chia thành các nhóm khác nhau, nhiều nhất là ung thư biểu mô tế bào gan chiếm đến 80% các loại ung thư gan. Ngoài ra còn có ung thư biểu mô của đường mật hay ung thư nguyên bào gan (thường gặp ở trẻ em); hay một số loại hiếm gặp hơn như Sarcoma của mạch máu, Sarcoma cơ trơn của gan.

2. Những nguyên nhân nào gây ung thư gan?

BS.CK2 Nguyễn Đức Nhật Minh trả lời: Nguyên nhân thường gặp nhất của ung thư gan là xơ gan (do rượu), ngoài ra còn có viêm gan do siêu vi (viêm gan siêu vi B, viêm gan siêu vi C).

BS.CK2 Nguyễn Đức Nhật Minh - Phó khoa Ngoại Ngực bụng - Bệnh viện Ung Bướu TPHCM giải đáp nhiều thông tin hữu ích về ung thư gan, từ cách nhận diện các triệu chứng, điều trị đến tầm soát

3. Những dấu hiệu nào cảnh báo ung thư gan?

BS.CK2 Nguyễn Đức Nhật Minh trả lời: Các triệu chứng ung thư gan tương đối âm thầm. Một số trường hợp bệnh nhân phát hiện ung thư gan khi tình cờ khám sức khỏe định kỳ. Đến khi bệnh nhân xuất hiện các triệu chứng khác như vàng mắt, vàng da, sờ thấy khối u ở hạ sườn (vùng hông bên phải, vị trí của gan) thường đã ở giai đoạn trễ.

4. Có những phương pháp nào dùng để chẩn đoán ung thư gan?

BS.CK2 Nguyễn Đức Nhật Minh trả lời: Để chẩn đoán xác định ung thư gan cần dựa vào giải phẫu bệnh, kiểm tra dưới kính hiển vi mẫu mô bướu để xác định chắc chắn đó là ung thư gan và ung thư gan loại nào. Ngoài ra còn có thể chẩn đoán dựa vào chẩn đoán hình ảnh như CT-Scan (chụp cắt lớp điện toán) hay chụp MRI (cộng hưởng từ) kèm với thử máu. Nếu có hình ảnh đặc hiệu của ung thư gan kèm với thử máu có chỉ số AFP tăng cao thì cũng có thể chẩn đoán ung thư gan.

5. Các phương pháp điều trị ung thư gan? Ghép gan có phải là giải pháp triệt để nhất?

BS.CK2 Nguyễn Đức Nhật Minh trả lời: Để điều trị ung thư biểu mô tế bào gan (loại ung thư gan thường gặp nhất) có thể phẫu thuật cắt bỏ phần gan có bướu, tuy nhiên nhiều trường hợp không thể thực hiện được vì đến trong giai đoạn trễ hoặc chức năng của tế bào gan bị suy giảm nhiều, xơ gan. Vì vậy, việc phẫu thuật chỉ áp dụng được trên một phần nhỏ bệnh nhân đến sớm.

Ngoài ra, còn có nhiều giải pháp khác để điều trị ung thư gan. Ví dụ, điều trị khối bướu tại chỗ như đâm kim để đốt khối bướu gan bằng sóng cao tần (RFA); hoặc thuyên tắc mạch máu đến gan kèm theo hóa chất để triệt tiêu mạch máu nuôi tế bào bướu.

Bên cạnh đó, chúng ta còn có ghép gan, tuy nhiên giải pháp này thường chỉ áp dụng được ở cơ sở y tế có trình độ kỹ thuật cao, cũng như nhu cầu cao trong khi gan ghép không có nhiều. Do đó, việc ghép gan cũng chỉ được thực hiện trên một phần nhỏ, ưu tiên dành cho những trường hợp có bệnh gan không phải do ung thư.

6. Ai có nguy cơ cao bị ung thư gan?

BS.CK2 Nguyễn Đức Nhật Minh trả lời: Những bệnh nhân có nguy cơ rất cao bị ung thư gan bao gồm: xơ gan do viêm gan siêu vi B, viêm gan siêu vi C. Và những bệnh nhân có nguy cơ cao bị ung thư gan bao gồm xơ gan do nguyên nhân khác như rượu; viêm gan siêu vi B; viêm gan siêu vi C. Với những bệnh nhân nguy cơ cao và rất cao cần phải tầm soát ung thư gan.

7. Ung thư gan có di truyền?

BS.CK2 Nguyễn Đức Nhật Minh trả lời: Ung thư gan không di truyền. Tuy nhiên, có thể lây truyền do virus viêm gan B, viêm gan C - yếu tố nguyên nhân hàng đầu trong bệnh lý ung thư gan. Virus gây bệnh viêm gan B lây truyền qua đường máu, đường tình dục và từ mẹ sang con. Chúng ta có thể phòng ngừa được bằng cách tiêm ngừa viêm gan.

8. Tầm soát ung thư gan, khi nào nên thực hiện?

BS.CK2 Nguyễn Đức Nhật Minh trả lời: Việc tầm soát ung thư gan dành cho người có yếu tố nguy cơ cao và nguy cơ rất cao. Những người khác thì nên tầm soát kiểm tra viêm gan.

9. U gan lành tính có đáng lo?

BS.CK2 Nguyễn Đức Nhật Minh trả lời: Bệnh nhân nếu tình cờ phát hiện bướu lành ở gan thì nên đi khám bác sĩ chuyên khoa để tư vấn (khối u lành hay ác tính; nếu khối u lành tính liệu có nguy cơ nào khác không; liệu có nguy cơ chuyển thành ung thư về sau…).

Trong trường hợp khối u gan có nguy cơ chuyển thành ung thư sau này thì bác sĩ sẽ định hướng điều trị ngay lúc đó. Trong trường hợp khối u gan lành tính không có nguy cơ (kích thước nhỏ; không dọa vỡ; không có khả năng chuyển thành ác tính về sau) thì người bệnh có thể “chung sống hòa bình”, chẳng hạn như với trường hợp bướu mạch máu nhỏ nằm trong nhu mô gan.