Xét nghiệm nào để biết trẻ thiếu máu thiếu sắt?

BS.CK1 Vương Ngọc Thiên Thanh - giảng viên trường Đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch chia sẻ với các phụ huynh về tình trạng suy dinh dưỡng và bệnh thiếu máu thiếu sắt ở trẻ: những nguyên nhân, xét nghiệm cần làm và phương pháp điều trị...

Vào ngày 6/7/2019 vừa qua, tại Hội trường Truyền thông, Phòng khám Đa khoa trường Đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch, 461 Sư Vạn Hạnh, Phường 12, Quận 10, TPHCM đã diễn ra chương trình tư vấn và tầm soát với chuyên đề “Những điều cần biết về các bệnh lý thường gặp ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ”.

Buổi tư vấn có sự tham gia của BS.CK1 Vương Ngọc Thiên Thanh, giảng viên Bộ môn Nhi - trường Đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch, bác sĩ Khoa Sốt xuất huyết - Bệnh viện Nhi Đồng 1 về “Tình trạng suy dinh dưỡng, thiếu máu, thiếu sắt ở trẻ em”.

BS.CK1 Vương Ngọc Thiên Thanh chia sẻ với các phụ huynh về tình trạng suy dinh dưỡng và bệnh thiếu máu thiếu sắt ở trẻ hiện nay.

Với việc cung cấp protein, vitamin và khoáng chất, sữa vẫn được xem là nguồn dinh dưỡng toàn diện. Thế nhưng, giữa canxi, photpho trong sữa và sắt có sự cạnh tranh với nhau. Canxi, photpho cạnh tranh hấp thụ với sắt, khiến sắt không được hấp thụ hoặc hấp thụ không đủ.

“Ngay cả những trẻ béo phì cũng có thể bị thiếu sắt nếu trẻ uống sữa tươi quá nhiều. Nghiên cứu tại Bệnh viện Nhi Đồng 1 năm 2018 cho thấy có khoảng 82% trẻ bị thiếu máu thiếu sắt (trên 12 tháng tuổi) được ghi nhận uống hơn 600 ml sữa tươi/ ngày.”, BS Thiên Thanh cho biết.

Thiếu máu, thiếu sắt là bệnh lý thường gặp ở trẻ nhỏ. Ảnh minh họa - Nguồn: Internet.

Thiếu sắt sẽ dẫn đến thiếu máu. Căn bệnh này được gọi chung là bệnh “thiếu máu thiếu sắt”.

Theo thông tin của Viện Huyết học - Truyền máu Trung ương, thiếu máu thiếu sắt là bệnh lý rất phổ biến trên thế giới, gặp ở mọi vùng miền, tuy nhiên gặp tỷ lệ cao nhiều ở các nước nghèo. Bệnh có thể gặp ở mọi lứa tuổi và ở cả hai giới nhưng phụ nữ độ tuổi sinh đẻ và trẻ em chiếm tỷ lệ cao hơn.

BS Thiên Thanh cho biết, đối với trẻ em thì bệnh này thường xuất hiện ở trẻ em dưới 5 tuổi. Các nghiên cứu đã thực hiện cho thấy tỉ lệ thiếu máu thiếu sắt ở trẻ em Việt Nam nằm trong khoảng 9 - 19,6% tùy địa phương, nghĩa là cứ 10 trẻ thì có 1-2 trẻ bị thiếu máu thiếu sắt.

Đối với trẻ bị suy dinh dưỡng sẽ được tiến hành xét nghiệm. Có 2 phương pháp xét nghiệm, gồm: Xét nghiệm máu: công thức máu, albumin, protein, kẽm, sắt, canxi, magie, vitamin B12, acid folic… Và còi xương: vitamin D, ALP, canxi.

Nguyên nhân của thiếu máu thiếu sắt, do chế độ ăn, bao gồm: sữa (gồm loại và lượng), cách tập ăn dặm, bữa ăn phụ, ăn chay; hoặc ký sinh trùng; xuất huyết tiêu hóa.

Nhu cầu sữa của trẻ 1-3 tuổi cần 480ml/ngày (tối đa 720ml/ngày). Với sữa công thức (formula) phải dùng loại có sắt > 6,7 mg/l. Sữa bò tươi tốt nhất là dùng cho trẻ trên 2 tuổi.

Để xác định tình trạng thiếu máu thiếu sắt có thể làm các xét nghiệm sau:

1) Xét nghiệm máu:

- Công thức máu: xác định thiếu máu.

- Định lượng sắt: xác định thiếu sắt.

- Điện di máu: xác định tìm bệnh di truyền (Thalassemia).

2) Xét nghiệm phân:

- Soi tìm ký sinh trùng, xác định có máu trong phân?

3) Các xét nghiệm khác: tùy nguyên nhân hướng đến.

Các phương pháp điều trị thiếu máu thiếu sắt:

- Thuốc sắt uống (trung bình 3 tháng).

- Thay đổi chế độ ăn: Chọn thức ăn nhiều sắt, nhiều vitamin C; cách chế biến phù hợp.

- Sữa đúng loại – đúng lượng.

- Xổ giun.

- Điều trị khác: tùy nguyên nhân

Để điều trị bệnh suy dinh dưỡng và thiếu sắt ở trẻ, cha mẹ cần chú ý đến chế độ ăn hằng ngày cho trẻ. Ảnh minh họa - Nguồn: Internet

Để tránh trẻ bị suy dinh dưỡng và bệnh thiếu máu thiếu sắt, cần theo dõi chiều cao, cân nặng theo thời gian. Xét nghiệm là cần thiết để hỗ trợ điều trị. Nguyên nhân chủ yếu thường bắt nguồn từ chế độ ăn. Vì vậy, để điều trị cho trẻ bị suy dinh dưỡng và bệnh thiếu máu thiếu sắt, phụ huynh cần thay đổi chế độ ăn.

Minh Khuê