Viêm nha chu ở trẻ em và hệ lụy lâu dài nếu không điều trị

1. Trẻ em có bị viêm nha chu không?

BS có thể lý giải vì sao viêm nha chu không chỉ là bệnh của người lớn - mà trẻ em cũng có nguy cơ mắc phải? Và tình trạng này có đáng lo không?

BS.CK1 Phan Bá Ngọc - Giám đốc Phòng khám Nha khoa Hạnh Phúc:

“Viêm nha chu” là một từ chuyên ngành. Cộng đồng có thể hiểu đơn giản như sau: Nha chu là thành phần bao xung quanh răng, gồm nướu, dây chằng, xương... làm cho răng chắc khỏe hơn. Có thể xem răng là một cái cây, còn nha chu là phần đất.

Thành phần xung quanh răng của trẻ em cũng giống như người lớn, do vậy vẫn có thể bị viêm nha chu như người lớn. Dù những đặc thù viêm nha chu ở trẻ em không giống như người lớn nhưng nếu không được điều trị, can thiệp từ ban đầu cũng dẫn đến nhiều hậu quả như đau nhức răng, mất răng, sai khớp cắn...

2. Các triệu chứng viêm nha chu ở trẻ em

Trong quá trình thăm khám tại phòng khám, BS nhận thấy có nhiều trẻ bị viêm nha chu không? Thường đến khi nào phụ huynh mới đưa bé đi khám?

BS.CK1 Phan Bá Ngọc trả lời:

Phòng khám Nha khoa Hạnh Phúc đã tiếp nhận nhiều trường hợp trẻ em bị viêm nha chu. Thường nguyên nhân là do trẻ vệ sinh răng miệng kém, ba mẹ thiếu kiến thức, thiếu quan tâm đến việc chăm sóc răng miệng cho các bé.

Khi đến khám, thường các bé bị sưng nướu và chảy máu. Có thể là chảy máu tự nhiên hoặc chảy máu khi đánh răng. Triệu chứng thứ hai là đau nhức do viêm xung quanh. Một số trường hợp còn có ổ áp xe, ổ mủ xung quanh thân răng. 

Viêm nha chu ở trẻ em có thể xảy ra ở nhiều mức độ, từ nhẹ đến nặng.

3. Ba nguyên nhân gây viêm nha chu ở trẻ em

Nguyên nhân phổ biến nhất dẫn đến viêm nha chu ở trẻ em là gì? Có phải do vệ sinh răng miệng kém hay còn yếu tố nào khác, như thói quen ăn uống hoặc bệnh lý nền?

BS.CK1 Phan Bá Ngọc trả lời:

Nguyên nhân gây viêm nha chu ở trẻ em khác với người lớn, chủ yếu là:

- Vệ sinh răng miệng sai cách: Nhiều bậc cha mẹ thường để con tự đánh răng, do đó có thể các em thực hiện không đúng kỹ thuật hoặc chưa đủ số lần, chưa đủ thời gian.

- Sâu răng lan xuống dưới dẫn đến hoại tử tủy, cũng có thể gây viêm nha chu xung quanh.

- Yếu tố di truyền nha chu không được khỏe mạnh, kết hợp với vệ sinh răng miệng kém dẫn đến viêm nha chu.

4. Viêm nha chu ở trẻ em gây hậu quả gì?

Viêm nha chu ở trẻ em nếu không điều trị kịp thời có thể gây ra hậu quả gì? Ảnh hưởng đến răng vĩnh viễn sau này không, thưa BS?

BS.CK1 Phan Bá Ngọc trả lời:

Viêm nha chu ở trẻ em có thể gây nhiều hệ lụy. Đầu tiên là cảm giác khó chịu do thường xuyên tiết nước bọt, hay bị chảy máu nướu. Từ đó cũng ảnh hưởng đến việc giao tiếp hằng ngày cũng như sự tự tin của trẻ.

Thứ hai, viêm nha chu ảnh hưởng đến việc ăn nhai do răng bị lung lay, đau nhức. Răng rụng sớm, thay sớm cũng ảnh hưởng đến việc mọc lên và phát triển của răng vĩnh viễn về sau. 

Thứ ba, nếu viêm nha chu gây mất răng vĩnh viễn của trẻ, phải đợi rất lâu đến khi trưởng thành mới được trồng răng khác. Điều này ảnh hưởng đến việc học phát âm, ăn nhai và đặc biệt là ảnh hưởng đến khớp cắn, khớp thái dương hàm do răng mọc lộn xộn.

Việc mất răng sớm còn có thể hình thành một số thói quen xấu ở trẻ như đẩy lưỡi, mút tay...

5. Các phương pháp điều trị nha chu trẻ em

Phác đồ điều trị viêm nha chu ở trẻ có gì khác với người lớn không, thưa BS? Có phải luôn cần dùng thuốc - hay chủ yếu là điều chỉnh thói quen và chăm sóc tại nhà?

BS.CK1 Phan Bá Ngọc trả lời:

Việc điều trị viêm nha chu ở trẻ em thường nhẹ nhàng hơn so với người lớn. Biện pháp tâm lý là quan trọng nhất, để trẻ có thể hợp tác với bác sĩ. 

Để bé hợp tác điều trị sâu răng hay nhổ răng sữa đã khó, thì việc điều trị nha chu còn nhiều thủ thuật hơn, chắc chắn sẽ gặp nhiều khó khăn hơn. Phải có sự kiên trì và phối hợp giữa phụ huynh và bác sĩ.

Tiếp đó, cần phải giáo dục cho các bé và cả phụ huynh về cách vệ sinh răng miệng đúng. Ba mẹ có vai trò giám sát, hỗ trợ trong lúc bé đánh răng.

Với những trẻ mắc bệnh toàn thân hoặc bệnh lý di truyền, cần gửi đến bác sĩ chuyên khoa để phối hợp điều trị, nhằm giữ lại mô nha chu khỏe mạnh cho bé.

6. Trẻ bị nha chu khi đang niềng răng, phải làm sao?

Trẻ đang chỉnh nha (niềng răng) có làm tăng nguy cơ bị viêm nha chu không? Làm sao để kiểm soát tốt tình trạng viêm nếu bé đang mang mắc cài ạ?

BS.CK1 Phan Bá Ngọc trả lời:

Khi tiếp nhận các bé có mong muốn niềng răng, việc thăm khám đầu tiên là viêm nướu, viêm nha chu. Nếu trẻ có, phải giải quyết dứt điểm các tình trạng này trước khi gắn mắc cài. Viêm nha chu ảnh hưởng dây chằng rất dễ khiến răng bị yếu.

Với trường hợp viêm nha chu trong quá trình đeo mắc cài, khó khăn là mắc cài sẽ cản trở việc vệ sinh răng miệng. Phải hướng dẫn rất kỹ cho trẻ cách đánh răng, vệ sinh răng miệng khi niềng răng. Không ít bé có biểu hiện viêm nướu, viêm nha chu trong quá trình niềng răng.

Cần cạo sạch vôi răng và hướng dẫn lại các bước vệ sinh răng miệng trong quá trình niềng răng. Thậm chí phải trì hoãn niềng răng cho đến khi điều trị hết nha chu.

7. Làm sao để trẻ có hàm răng trắng, đều, đẹp?

BS có thể chia sẻ lời khuyên cụ thể cho cha mẹ về cách đánh răng, chọn kem đánh răng, chế độ ăn… để phòng viêm nha chu cho trẻ một cách hiệu quả và dễ áp dụng nhất?

BS.CK1 Phan Bá Ngọc trả lời:

Nguyên nhân chính gây viêm nha chu ở trẻ em là do chăm sóc răng miệng không tốt. Do đó, ba mẹ cần phải biết để giáo dục trẻ cách đánh răng đúng.

Đầu tiên là đánh răng 2 lần/ngày, không được bỏ qua buổi tối. Thứ hai, đánh răng kỹ, không qua loa; đánh đủ cả mặt ngoài, mặt trong và mặt nhai. Kỹ thuật đúng là chải răng theo chiều dọc và xoay tròn; không chải theo chiều ngang.

Về ăn uống, đảm bảo trẻ ăn uống đủ chất, đủ vitamin và khoáng chất. Hạn chế đồ ngọt và các thức ăn dai, cứng. Đặc biệt, không nên uống sữa trước khi đi ngủ mà không súc miệng.

Cần đưa trẻ đi khám răng định kỳ 6 tháng/lần. Thường cha mẹ sẽ bỏ qua việc này. Bên cạnh đó, khi trẻ bắt đầu có những chiếc răng vĩnh viễn đầu tiên, việc chăm sóc răng miệng phải kỹ hơn nữa.

Cha mẹ phải luôn đồng hành cùng con để đảm bảo rằng mô nha chu của trẻ không bị ảnh hưởng, không có tình trạng sâu răng.