Mấy hôm nay, nhiều quý vị hỏi tôi về viêm gan bí ẩn ở trẻ em đang xuất hiện ở nhiều nước trên thế giới. Bài viết này phân tích về viêm gan chưa rõ lý do ở trẻ em, những gì chúng ta biết và chưa biết rõ về loại viêm gan này.

Hôm thứ sáu, CDC đang điều tra về tăng nhanh số ca viêm gan ở trẻ em đang tăng tại Hoa Kỳ. Đến nay đã có hơn 109 ca viêm gan chưa rõ nguyên nhân tại 25 tiểu bang. Đa số các bệnh nhân bị viêm gan nặng, phải nhập viện, một số ca cần ghép gan và có 5 ca tử vong. Vì vậy, CDC đã gửi thông báo đến các bệnh viện và phòng khám, đề nghị báo cáo lên CDC nếu có những ca viêm gan chưa rõ nguyên nhân.

1. Viêm gan có thể do virus Adenovirus

Từ tháng 10/2021, CDC đã có những báo cáo đầu tiên về 5 ca viêm gan cấp tính nặng ở trẻ em từ 1 đến 6 tuổi không phải do virus Hep A, B, hay C gây ra. Các ca này test dương tính với Virus Adenovirus, một loại virus cảm thông thường rất hay gặp. Cả 5 em đều khỏe mạnh, không có bệnh nền, và đột nhiên bị viêm gan cấp tính rất nặng. Cả 5 bé đều phục hồ tốt.

Sau đó, các báo cáo về số ca viêm gan không rõ nguyên nhân tại Mỹ từ từ tăng dần. Đến nay đã hơn 100 ca, trong đó trên 50% số ca có liên quan đến Virus Adenovirus. Khoảng 90% ca viêm gan loại này ở trẻ em phải nhập viện, 14% số ca cần phải ghép gan, và 5 ca tử vong. Tại Anh Quốc, số ca tăng lên 163, trong đó có hơn phân nửa số ca dương tính Adenovirus. Khắp thế giới, số ca tăng lên 300 ca, và hơn phân nửa có dương tính với virus adenovirus.

2. Adenovirus là gì?

Adenovirus, là virus DNA, có gần 100 loại, trong đó loại 41 được xem là có thể liên quan đến viêm gan này.  Adenovirus thường gây ra cảm thường,với các triệu chứng như sốt, đau cổ họng, viêm phế quản, mắt đỏ, hay đau bụng tiêu chảy. Adenovirus thường dễ lây lan qua đường hô hấp hay tiếp xúc. Adenovirus có mặt hầu như ở mọi nơi. Ước tính khoảng 10% số ca sốt ở trẻ em là do virus này gây ra.

Chữa trị bệnh do Adenovirus gây ra thường là chữa triệu chứng vì bệnh cảm do Adenovirus thường tự hết chỉ sau vài ngày.

3. Viêm gan là gì?

Là viêm sưng ở các tế bào gan. Bệnh này có thể có nhiều lý do, như uống quá nhiều rượu, gan nhiễm mỡ, hay tác dụng phụ của thuốc, hay do virus viem gan họ A, B, C, D, hay E, thậm chí do hệ miễn dịch các tế bào tấn công gan làm gan viêm sưng. Tuy nhiên, viêm gan ở trẻ em là rất hiếm. Và viêm gan ở trẻ em có liên quan đến virus Adenovirus lại càng khó hiểu hơn vì loại virus này ở khắp nơi. Đây là diều mà CDC và các BS vẫn chưa hiểu hết về bệnh này.

Viêm gan do virus B và C vẫn là những lý do gây chết người hàng đầu ở Việt Nam và người việt tại Mỹ. Viêm gan B/C mãn tính có thể thể đến xơ gan và ung thư gan. Quý vị có thể xem lại các video về viêm gan B hay gan nhiễm mỡ để hiểu thêm về cách chữa trị viêm gan.

4. Viêm gan trẻ em này không liên quan đến COVID-19

Các bằng chứng hiện nay cho thấy không có sự liên quan giữa viêm gan ở trẻ em và COVID-19. CDC cũng xác nhận các ca này không liên quan đến COVID-19.

5. Chữa trị viêm gan ở trẻ em

Cách tốt nhất chữa viêm gan là ngăn ngừa vì thường không có cách chữa trị hiệu quả một khi gan đã sưng viêm. Chữa viêm gan cấp tính chủ yếu là chữa trị hỗ trợ, tìm ra nguyên nhân chính (loại virus hay lý do khác) và chữa trị dứt điểm, và ghép gan nếu cần thiết.

Chữa trị viêm gan cấp tính ở trẻ em cũng vậy. Trẻ em thường được chăm sóc trong ICU, điều trị hỗ trợ, theo dõi, và can thiệp ghép gan nếu cần thiết.

6. Viêm gan 'bí ẩn' này có ở Việt Nam chưa?

- Các báo cáo cho thấy hiện nay viêm gan cấp tính ở trẻ em loại tương tự tại Mỹ chưa có mặt tại Việt Nam. Bộ y tế VN đã có công văn yêu cầu theo dõi và báo các ca viêm gan chưa rõ nguyên nhân và xét nghiệm Adenovirus nếu cần thiết.

7. Cha mẹ nên làm gì?

- Nên nhớ là số ca này hiện nay rất ít. Cha mẹ không nên quá lo lắng. Quý phụ huynh tiếp tục theo dõi con em mình bình thường, đặc biệt lưu ý đến các triệu chứng sau đây

+  Sốt, mệt mỏi, biếng ăn, ói mửa, đau bụng, nước tiểu đậm, phân không có màu, đau khớp, và vàng da

+ Cho bé chích vaccine đầy đủ

+ Mang trẻ đến gặp BS nhi khoa ngay khi có những quan ngại về sức khỏe của bé

+ Dạy bé vệ sinh sạch sẽ như rửa ray, không dụi mắt, tránh tiếp xúc với người bệnh

# Tóm lại

Bệnh viêm gan cấp tính chưa rõ nguyên nhân có thể liên quan đến adenovirus. Hiện nay CDC và nhiều nước đang theo dõi bệnh này. Chữa trị chủ yếu là hỗ trợ và ghép gan.

Bs Wynn Tran, Los Angeles, Hoa Kỳ