Vảy phấn hồng: Cách nhận biết và phân biệt với các bệnh da khác

Vảy phấn hồng là gì?

Vảy phấn hồng là một dạng viêm da cấp tính, chưa rõ nguyên nhân cụ thể. Các nhà khoa học cho rằng bệnh có thể liên quan đến nhiễm virus herpes nhóm 6 hoặc 7, nhưng không có bằng chứng cho thấy bệnh lây truyền từ người sang người.

Bệnh thường khởi phát tự nhiên, không do dị ứng, không do nấm, và thường tự khỏi sau 6-10 tuần. Tỷ lệ tái phát rất thấp, chỉ khoảng 2%.

Dấu hiệu nhận biết vảy phấn hồng

Triệu chứng đặc trưng nhất là xuất hiện “vết tiên phát” - một mảng da tròn hoặc bầu dục, đường kính 2-5cm, màu hồng hoặc đỏ nhạt, hơi bong vảy mịn ở trung tâm.

Sau vài ngày đến một tuần, nhiều nốt ban nhỏ hơn xuất hiện xung quanh thân mình, cổ, vai, lưng hoặc gốc chi, tạo nên hình ảnh đặc trưng như “cành thông Giáng sinh” khi quan sát trên thân người.

Các tổn thương thường không ngứa hoặc chỉ ngứa nhẹ, tuy nhiên ở một số trường hợp - đặc biệt khi thời tiết nóng hoặc da khô - cảm giác ngứa có thể rõ rệt hơn. Người bệnh có thể cảm thấy mệt nhẹ, nhức đầu hoặc sốt nhẹ trước khi phát ban.

Phân biệt với các bệnh da khác

Do đặc điểm ban đỏ và bong vảy, vảy phấn hồng dễ bị nhầm với nhiều bệnh lý da liễu khác. Dưới đây là một số điểm khác biệt quan trọng:

- Nấm da (hắc lào):

Tổn thương do nấm có viền rõ, lan rộng ra xung quanh, trung tâm nhạt màu hơn, kèm ngứa dữ dội. Kết quả soi tươi nấm sẽ dương tính. Trong khi đó, vảy phấn hồng không có nấm, tổn thương đối xứng, giới hạn không rõ và tự thoái lui.

- Vảy nến:

Mảng da đỏ trong vảy nến thường dày, bong vảy trắng bạc, khi cạo vảy có thể thấy điểm xuất huyết nhỏ (dấu hiệu Auspitz). Vảy phấn hồng thì mỏng, vảy mịn, ít bong, không có dấu hiệu xuất huyết.

- Giang mai thứ phát:

Dễ gây nhầm lẫn vì cũng xuất hiện ban đỏ rải rác ở thân mình. Tuy nhiên, giang mai thứ phát thường không ngứa, có tổn thương ở lòng bàn tay, bàn chân, kèm theo các triệu chứng toàn thân khác như sưng hạch, rụng tóc từng mảng. Xét nghiệm huyết thanh giúp chẩn đoán phân biệt.

- Viêm da tiếp xúc hoặc dị ứng:

Thường có tiền sử tiếp xúc chất kích ứng, ngứa nhiều, tổn thương dạng chàm, có thể rỉ dịch - khác hẳn với vảy phấn hồng vốn khô và ít ngứa.

Điều trị và chăm sóc da khi mắc vảy phấn hồng

Thông thường, bệnh không cần điều trị đặc hiệu. Người bệnh chỉ cần giữ da sạch, tránh tắm nước quá nóng, hạn chế dùng xà phòng mạnh, mặc quần áo cotton thoáng mát.

Nếu ngứa, bác sĩ có thể chỉ định thuốc kháng histamin đường uống hoặc kem dưỡng ẩm để làm dịu da. Trong trường hợp tổn thương lan rộng, ngứa nhiều hoặc kéo dài trên 8 tuần, bác sĩ có thể cân nhắc bôi corticosteroid nhẹ hoặc chiếu tia UVB liều thấp.

Người bệnh nên tránh gãi, chà xát mạnh, không tự ý bôi thuốc chống nấm hoặc corticoid mạnh khi chưa có chỉ định, vì có thể làm da kích ứng nặng hơn.

Khi nào cần đi khám bác sĩ da liễu?

Nếu phát ban kéo dài hơn 2 tháng, ngứa nhiều, lan nhanh, có tổn thương ở mặt, lòng bàn tay hoặc bàn chân, hoặc nghi ngờ bệnh lây qua đường tình dục, người bệnh nên đến khám chuyên khoa da liễu để được xác định nguyên nhân và điều trị phù hợp.

Tóm lại, vảy phấn hồng là bệnh da lành tính, tự giới hạn và hiếm khi gây biến chứng. Việc nhận biết đúng giúp người bệnh yên tâm và chăm sóc da đúng cách, tránh điều trị sai hướng.

Nếu có bất kỳ dấu hiệu bất thường hoặc nghi ngờ nhầm lẫn với các bệnh da khác, nên thăm khám bác sĩ chuyên khoa để được chẩn đoán chính xác.