Vảy nến - Bệnh ngoài da mang nỗi đau tinh thần

Khi làn da trở thành “chiến trường”

Vảy nến là bệnh viêm da mạn tính, đặc trưng bởi sự tăng sinh bất thường của tế bào da, khiến da dày lên, tróc vảy trắng bạc và có thể kèm theo đỏ da, ngứa, nứt nẻ. Bệnh thường xuất hiện ở khuỷu tay, đầu gối, da đầu, lưng… nhưng cũng có thể lan rộng toàn thân hoặc ảnh hưởng đến móng và khớp (vảy nến thể khớp).

Tại Việt Nam, theo ước tính, có khoảng 2-3% dân số mắc vảy nến. Bệnh không lây từ người này sang người khác, nhưng lại dễ bị kỳ thị do hiểu lầm. Nhiều người bệnh kể rằng họ từng bị từ chối khi đi bơi, khi xin việc hoặc bị người khác né tránh vì sợ “bệnh truyền nhiễm”.

Không dừng lại ở làn da, vảy nến là kết quả của rối loạn hệ miễn dịch, có liên quan đến nhiều bệnh lý khác như béo phì, tiểu đường, tăng huyết áp, rối loạn lipid máu, hội chứng chuyển hóa, thậm chí là bệnh tim mạch.

Gánh nặng vô hình: Trầm cảm, lo âu và tự ti

Theo một nghiên cứu được công bố trên Journal of the American Academy of Dermatology, có đến 20-30% người mắc vảy nến rơi vào trầm cảm hoặc lo âu. Sự tự ti vì ngoại hình, cảm giác bị cô lập, nỗi lo bệnh tái phát bất cứ lúc nào khiến người bệnh luôn sống trong trạng thái căng thẳng.

Chị H.L. (38 tuổi, TPHCM) chia sẻ: “Mỗi lần vảy nến bùng phát, da tôi đỏ, rát và bong tróc khắp người. Không dám mặc đồ ngắn tay, ra đường luôn phải che kín. Có lần bị người lạ hỏi: ‘Chị bị gì vậy, có lây không?’, tôi đã khóc cả đêm.”

Đặc biệt, bệnh càng căng thẳng thì càng dễ bùng phát, tạo nên một vòng luẩn quẩn giữa stress và triệu chứng bệnh. Trong khi đó, nhiều người bệnh lại âm thầm chịu đựng, không tìm đến bác sĩ vì nghĩ “không có cách chữa dứt điểm”.

Điều trị: Không chỉ chăm da mà còn chăm… tinh thần

Vảy nến là bệnh mạn tính, nhưng nếu được điều trị đúng cách, người bệnh hoàn toàn có thể kiểm soát được triệu chứng và sống khỏe mạnh.

Tùy vào mức độ bệnh, bác sĩ sẽ chỉ định các phương pháp điều trị khác nhau, từ thuốc bôi tại chỗ, liệu pháp ánh sáng (quang trị liệu) đến thuốc toàn thân (uống hoặc tiêm). Những năm gần đây, nhóm thuốc sinh học (biologic) đã mở ra hy vọng lớn cho người bị vảy nến thể nặng, giúp ức chế chính xác cơ chế viêm gây bệnh.

Tuy nhiên, ngoài việc điều trị bằng thuốc, người bệnh cũng cần được hỗ trợ tâm lý, điều mà nhiều người còn bỏ ngỏ. Việc tham gia các nhóm hỗ trợ, trò chuyện cùng chuyên gia tâm lý, thực hành thiền, yoga… có thể giúp giải tỏa áp lực, nâng cao chất lượng sống.

Cần hiểu đúng để tránh kỳ thị

“Chúng tôi không lây cho ai cả, chỉ mong được đối xử như bao người khác” - đó là lời nhắn của nhiều người mắc vảy nến. Thực tế, kỳ thị và hiểu lầm không chỉ làm tổn thương tinh thần người bệnh mà còn cản trở quá trình điều trị và tái hòa nhập xã hội.

Đã đến lúc cộng đồng cần nhìn nhận đúng về vảy nến: Đây là một bệnh lý hệ thống, phức tạp và cần được điều trị bài bản như các bệnh mạn tính khác. Đồng thời, hãy mở lòng hơn, thông cảm và chia sẻ với những người không may mang “vết thương ngoài da và trong lòng” mang tên vảy nến.

Vảy nến không lây, nhưng tổn thương tinh thần thì có thể kéo dài. Hãy hiểu đúng để cùng sống tử tế hơn với người bệnh.