Các phương pháp điều trị sẹo mụn?

Bất cứ ai từng bị mụn cũng có yếu tố nguy cơ sẹo mụn. Vậy sẹo mụn được điều trị như thế nào? Các phương pháp điều trị ra làm sao thưa bác sĩ?

BS.CK1 Phạm Thị Thanh Giang trả lời:

Đối với sẹo mụn, phương pháp điều trị đầu tiên là lăn kim. Lăn kim điều trị sẹo mụn trên cơ chế tạo những tổn thương nhỏ, và từ những tổn thương vi điểm này bắt buộc da mọc lại, tái tạo lại làn da mới. Chính vì vậy sẹo mụn cũng được cải thiện. Lăn kim khá nhẹ nhàng, thời gian nghỉ dưỡng không nhiều, từ 1-3 ngày, chính vì thế đây là phương pháp phù hợp với những trường hợp sẹo mụn nhẹ và không có nhiều thời gian nghỉ ngơi.

Phương pháp thứ hai là tái tạo da bằng hóa chất, hay còn gọi là lột da bằng hóa chất (chemical peel). Phương pháp này dựa trên cơ chế sử dụng thuốc có nguồn gốc tự nhiên là axit (chiết xuất từ thiên nhiên như mía đường) và bôi một lớp lên da mặt. Chính những thuốc này giúp da tái tạo như lăn kim. Tuy nhiên, giới hạn của chemical peel là chỉ lột nông. Vì thế, những sẹo mụn nhẹ cải thiện tốt. Nhưng với sẹo mụn nặng, trung bình, tái tạo da bằng hóa chất không mang lại hiệu quả cao.

Phương pháp thứ 3 là tái tạo da vi điểm điều trị sẹo mụn. Đây là phương pháp điều trị sẹo mụn mạnh nhất, tuy nhiên, vì là phương pháp mạnh nên cần thời gian nghỉ dưỡng khá dài. Phương pháp này rất hiệu quả, thường áp dụng cho sẹo mụn trung bình và nặng.

Tất cả những phương pháp điều trị sẹo rỗ, sẹo mụn đều can thiệp khá sâu vào da, do đó hiệu quả điều trị đòi hỏi kinh nghiệm của bác sĩ. Khi có nhu cầu điều trị sẹo, các bạn nên đến các bệnh viện có chuyên khoa thẩm mỹ da để được bác sĩ tư vấn và điều trị trực tiếp.

Tai biến trong điều trị sẹo rỗ

Trong điều trị sẹo rỗ có tai biến hay không và tai biến thường gặp nhất là gì?

BS.CK1 Phạm Thị Thanh Giang trả lời:

Trong điều trị sẹo rỗ, nếu không biết cách thực hiện sẽ gây tai biến rất nhiều.

Thứ nhất, đối với sẹo rỗ, các phương pháp sẽ được can thiệp khá sâu vào bề mặt da, bắt buộc da phục hồi lại sau khi điều trị. Những tổn thương nhỏ trên da, nếu được điều trị bằng phương pháp không đảm bảo độ sạch sẽ dẫn tới nhiễm trùng, nhiễm virus hoặc những bệnh lây nhiễm khác.

Thứ hai, da của người châu Á đã sẫm màu sẵn. Điều trị bằng những phương pháp này trên những người có nước da hơi ngăm, nếu người thực hiện không đầy đủ kinh nghiệm sẽ dẫn tới thâm nám sau điều trị. Thậm chí, với sức nóng của laser trong phương pháp điều trị laser, có nhiều cơ sở spa làm phỏng da của bệnh nhân hay thâm nám kéo dài. Trong một số trường hợp, do sử dụng mức laser không đúng có thể tạo những sẹo mới chính vì bắn laser chứ không phải sẹo trước đó. Vì vậy điều trị laser phụ thuộc rất nhiều vào kinh nghiệm.

Tuy nhiên, thủ thuật điều trị sẹo rỗ bằng laser hay những phương pháp khác như lăn kim, lột da bằng hóa chất, nếu được thực hiện bởi những bác sĩ có kinh nghiệm sẽ rất an toàn. Do đó, việc đánh giá và kinh nghiệm điều trị rất quan trọng, sẽ làm giảm thiểu tai biến có thể cho các bạn.

Trả lời bạn đọc

Thưa bác sĩ, em nghe nói điều trị lăn kim sẽ khiến da mỏng đi. Điều này có đúng không ạ? (Như Quỳnh)

BS.CK1 Phạm Thị Thanh Giang trả lời:

Lăn kim có làm da mỏng đi hay không phụ thuộc rất nhiều vào người thực hiện phương pháp, và bản thân lăn kim không làm cho da mỏng đi. Nguyên tắc đối với lăn kim là tạo những cột tổn thương nhỏ, vi điểm trên bề mặt da, chứ không phải bào mòn đi bề mặt da.

Phương pháp này thường bị hiểu nhầm, nên khi các bạn điều trị tại các cơ sở spa, người ta sẽ sử dụng cây kim lăn có đầu lăn đẩy được trên bề mặt da và cố gắng bào mòn da.

Bạn cần hiểu rằng, bào mòn da cũng là cách cải thiện sẹo, bởi sẹo cần điều trị ở đây là sẹo lõm, khi bào mòn lớp da bình thường thì đáy sẹo lõm sẽ trở nên bằng phẳng với bề mặt da và cải thiện sẹo. Nhưng vô tình các bạn đang có sẹo mụn nhỏ thành ra lại có mảng sẹo to, chứ không cải thiện mọc da như bình thường. Vì vậy, việc điều trị lăn kim làm mỏng da thực ra là do cách người thực hiện phương pháp.

Tại các bệnh viện, điều trị lăn kim là sử dụng lăn kim bằng máy, đầu lăn kim máy xuống tự động trên da và tạo thành những lỗ nhỏ trên da chứ không đẩy trên bề mặt da. Chính vì thế hoàn toàn không làm cho da mỏng đi. Đây mới đúng là cơ chế điều trị sẹo mụn.

Nếu bạn lo lắng lăn kim làm mỏng da thì hoàn toàn không có cơ sở, bởi bản thân lăn kim không làm mỏng da mà tạo thành một làn da mới.

Bác sĩ ơi, điều trị sẹo mụn bằng laser có đau không ạ? (Thu Thủy)

BS.CK1 Phạm Thị Thanh Giang trả lời:

Bất cứ phương pháp nào có can thiệp lên da, dù laser hay những phương pháp khác đều có một ngưỡng đau nhất định. Tuy nhiên mức đau phụ thuộc vào ngưỡng chịu đau của mỗi người.

Khi điều trị tại bệnh viện sẽ có nhiều phương pháp vô cảm, chẳng hạn như thoa tê, áp lạnh, uống thuốc giảm đau để giúp cho bệnh nhân cảm thấy dễ chịu trong thời gian điều trị và sau khi điều trị.

Thưa bác sĩ, em phân vân giữa điều trị sẹo mụn bằng laser và lăn kim. Phương pháp nào hiệu quả hơn ạ? (Huyền Trang)

BS.CK1 Phạm Thị Thanh Giang trả lời:

Việc chọn lựa laser hay lăn kim phụ thuộc vào 2 yếu tố:

Thứ nhất, đánh giá độ nặng của sẹo mụn. Đối với sẹo mụn nhẹ có nhiều lựa chọn điều trị, nhưng với sẹo mụn trung bình và nặng, laser vẫn chiếm ưu thế.

Thứ hai, phụ thuộc vào thời gian nghỉ dưỡng. Với lăn kim, thời gian nghỉ dưỡng không lâu, khoảng 1-3 ngày. Nhưng laser đòi hỏi thời gian nghỉ dưỡng khá dài, trung bình 1-2 tuần tùy theo tình trạng da của mỗi người. Do vậy, việc giành thời gian nghỉ dưỡng rất quan trọng.

Việc lựa chọn lăn kim hay laser phụ thuộc vào mức độ nặng của sẹo mụn như thế nào và các bạn có thu xếp được thời gian hay không? Nếu thu xếp được thời gian, đối với sẹo mụn trung bình và nặng thì nên làm laser. Còn nếu không thu xếp được thời gian, sẹo mụn của bạn ở mức nhẹ và trung bình thì lăn kim cũng vẫn mang lại hiệu quả.

Vì vậy, để đánh giá mức độ hiệu quả dĩ nhiên laser vẫn mạnh hơn lăn kim, nhưng lăn kim vẫn phù hợp cho những bạn không có thời gian nghỉ dưỡng.

Thưa bác sĩ, sẹo mụn điều trị có hết không, bao lâu mới hiệu quả? (Ngọc Hà)

BS.CK1 Phạm Thị Thanh Giang trả lời:

Về nguyên tắc, điều trị sẹo không thể hết mà chỉ giúp cải thiện, bởi mô sẹo không giống như da thông thường. Để điều trị sẹo mụn chúng ta chỉ dùng từ cải thiện và cải thiện bao nhiên % sau khi điều trị. Thời gian điều trị cũng phụ thuộc vào phương pháp sử dụng.

Nếu sử dụng lăn kim, da sẽ lành khá nhanh sau khi điều trị, do đó thời gian lặp lại của lăn kim khoảng trung bình 1 tháng. Đối với laser, thời gian lặp lại ít nhất 2-4 tháng tùy từng trường hợp.

Số lần làm cũng vậy, đối với sẹo mụn nhẹ có thể là 2-3 lần tùy khách hàng, trong khi sẹo mụn trung bình và nặng đòi hỏi nhiều lần hơn và có những trường hợp sẹo mụn rất nặng, mỗi laser là chưa đủ. Do đó, điều trị sẹo mụn không thể hết mà chỉ có thể cải thiện thẩm mỹ.

Điều trị sẹo mụn sau một thời gian có bị lại không bác sĩ? (Hà Anh)

BS.CK1 Phạm Thị Thanh Giang trả lời:

Với bất cứ phương pháp làm đẹp nào, bệnh nhân nào cũng mong phương pháp càng ít lần càng tốt nhưng hiệu quả lâu dài. Tuy nhiên, trong y khoa không có vấn đề lâu dài bởi cơ thể thay đổi mỗi ngày.

Chẳng hạn, khi điều trị sẹo rỗ bằng laser sẽ cải thiện được 80% mức độ nặng của sẹo. Sau một thời gian, thường sẽ không có vấn đề gì, nhưng nếu bị mụn trở lại, đó là câu chuyện khác và khả năng có tái sẹo rỗ là hoàn toàn có thể. Do đó, vấn đề có tái phát hay không phụ thuộc vào việc bạn có bị mụn lại hay không (nếu bị mụn lại thì vẫn có thể tái phát sẹo mụn).

Đối với sẹo mụn đã cải thiện bằng laser thường sẽ giữ được thời gian lâu dài, không cần phải lâu lâu làm lại một lần như nám da.

Bác sĩ ơi, điều trị sẹo rỗ bằng laser có cần kiêng cữ gì không ạ? (Hồng Châu)

BS.CK1 Phạm Thị Thanh Giang trả lời:

Đối với bất kỳ thủ thuật nào, tôi cũng luôn nhận được câu hỏi từ bệnh nhân là có cần kiêng gì không? Thực sự chế độ ăn cũng ảnh hưởng đến chất lượng điều trị, nhưng không nhiều đến nỗi phải kiêng cữ như giảm cân.

Kết quả điều trị sẹo rỗ có tốt hay không là sau khi điều trị, các bạn phải làm sao để không nổi mụn, bởi nếu nổi mụn lại thì câu chuyện bắt đầu lại từ đầu. Do đó, việc kiêng ăn phụ thuộc vào ăn như thế nào để ít nổi mụn nhất có thể. Mụn trứng cá phụ thuộc vào những thức ăn có nhiều đường. Do đó, sau khi điều trị, các bạn nên hạn chế ăn đồ ngọt và nhiều dầu mỡ bởi nó sẽ làm tăng khả năng nổi mụn lại sau khi điều trị.

Thứ hai, những chất kích thích như rượu bia, thuốc lá có thể làm da lành chậm và lành không đẹp.

Nhưng quan trọng nhất, sau khi điều trị lăn kim, laser, chemical peel là cần phải chống nắng. Bởi đây là những phương pháp tái tạo da, sau khi điều trị da rất non, nếu không kiêng nắng thì hiệu quả điều trị sẽ không đạt như mong muốn, thậm chí có thể bị thâm sau khi điều trị mà một thời gian dài sau đó mới hết. Do đó, chống nắng là quan trọng nhất, chế độ ăn phụ thuộc vào từng đối tượng, cần giảm rượu bia, thuốc lá, đồ ngọt, đồ dầu mỡ.

Đối với chống nắng có khá nhiều phương pháp. Điều đầu tiên mà chị em hay nghĩ tới đó là sử dụng khẩu trang, nhưng khẩu trang có chỉ số chống nắng rất thấp, và bản thân khẩu trang không che nắng được nhiều. Đặc biệt, những loại khẩu trang nên dùng màu tối, nhưng các chị em hay nghĩ màu tối rất nóng nên dùng màu sáng, điều này không giúp chống nắng.

Chống nắng hiệu quả nhất vẫn là dùng kem chống nắng. Trong một số trường hợp, da nhạy cảm, dùng kem chống nắng gây viêm da, dị ứng thì nên xem xét uống viên chống nắng. Tuy nhiên hiêu quả của phương pháp này không được như kem chống nắng. Tùy từng trường hợp mà các bạn sẽ được bác sĩ tư vấn cách chống nắng hiệu quả sau khi điều trị.

Bác sĩ ơi, cho em hỏi điều trị bằng phương pháp thay da sinh học là gì ạ? (Lê Hương)

BS.CK1 Phạm Thị Thanh Giang trả lời:

Nếu các bạn đã từng đến tư vấn tại spa hay đọc trên mạng, sẽ thấy nhiều quảng cáo với cụm từ thay da sinh học. Lúc đầu tôi cũng chưa rõ thay da sinh học là gì, nhưng sau khi tìm hiểu rõ mới hiểu ra thay da sinh học là từ dùng để chỉ chemical peel, có nghĩa là thay da bằng thuốc, dịch sát nghĩa là lột da bằng hóa chất. Tuy nhiên, từ lột da khiến nhiều khách hàng lo ngại bởi nghĩ rằng phương pháp này sẽ làm mỏng da. Do đó, trên thị trường mới dùng từ thay da và sinh học ở đây là nói về thuốc sử dụng. Thuốc axit để sử dụng lột da có chiết xuất từ tự nhiên, thường là axit glycolic chiết xuất từ mía đường vẫn an toàn nếu làm đúng cách. Do đó thay da sinh học bản chất vẫn là sử dụng axit để lột nhẹ bề mặt da.

Sử dụng thay da sinh học trong điều trị sẹo mụn hiệu quả mang lại không cao, bởi phương pháp này chủ yếu dùng để điều trị mụn thâm và sẹo mụn thâm. Đối với sẹo mụn lõm mức độ nhẹ hay trung bình, thay da sinh học đòi hỏi thực hiện nhiều lần mới mang lại hiệu quả. Do đó, thuật ngữ thay da sinh học chủ yếu thiên về quảng cáo hơn là bản chất phương pháp điều trị.

Thay da sinh học nói đúng ra là thay da bằng hóa chất, lột da bằng thuốc áp dụng điều trị đối với sẹo mụn không mang lại hiệu quả cao. Bởi nếu cố gắng lột đến đáy sẹo mụn, hiệu quả sau khi làm là thâm nhiều hơn. Vì vậy, phương pháp này phải làm ở mức độ vừa phải để cải thiện bề mặt da. Do đó, đối với sẹo mụn, phương pháp này sẽ cải thiện sẹo thâm, chứ không cải thiện sẹo lõm. Hiện nay lột da bằng hóa chất cũng áp dụng nhiều cho sẹo thâm nhiều hơn.

Thưa bác sĩ, em thấy nhiều spa để giá laser tầm 1-2 triệu/ lần. Em không có điều kiện dư dả nhiều nên hơi băn khoăn. Mong bác sĩ tư vấn về phương pháp này. (Thanh Thanh)

BS.CK1 Phạm Thị Thanh Giang trả lời:

Sẹo rỗ có khá nhiều phương pháp điều trị, nhưng mỗi phương pháp phụ thuộc vào độ nặng của sẹo mụn và có chi phí khác nhau. Như vậy sẽ có nhiều lựa chọn chứ không phải lúc nào cũng điều trị bằng phương pháp đắt tiền mới đem lại hiệu quả tốt.

Về mặt kinh phí, nếu có giới hạn cũng sẽ có những phương pháp điều trị khác mang lại hiệu quả cao, chứ không phải nhất thiết phải bắn laser bạn nhé. Tuy nhiên, bạn cũng cần đến bệnh viện để được bác sĩ đánh giá sẹo và tư vấn cụ thể cũng như liệu trình điều trị. Các bạn nên an tâm bởi có khá nhiều lựa chọn, và mỗi lựa chọn sẽ phù hợp với mỗi cá nhân, quan trọng là vẫn đảm bảo được an toàn.

Bác sĩ ơi, công việc tôi khá bận. Bác sĩ có thể tư vấn cụ thể cho tôi là điều trị laser cần nghỉ dưỡng bao lâu, và khi nào thì làm lại lần 2? (Thành Trung)

BS.CK1 Phạm Thị Thanh Giang trả lời:

Đối với điều trị sẹo rỗ bằng laser cho đối tượng bệnh nhân nam sẽ khác với bệnh nhân nữ. Bởi đối với bệnh nhân nam, vấn đề chống nắng sẽ không kỹ như các bạn nữ, đồng thời công việc người nam sẽ cần ra ngoài nhiều hơn.

Điều trị sẹo rỗ bằng laser cho nam hay nữ, việc tránh nắng là như nhau. Tránh nắng tuyệt đối sau khi điều trị cần ít nhất 7 ngày, thời gian sau dùng kem chống nắng và sinh hoạt lại gần như bình thường. Nếu bạn cần đi làm việc lại thì cần phải sau 7 ngày sau laser.

Thời gian thực hiện laser lần 2 trung bình từ 2-6 tháng, tuy nhiên điều này phụ thuộc vào sức khỏe của da. Nếu da của bệnh nhân phục hồi tốt và nhanh có thể 2 tháng làm lại được. Nhưng những bệnh nhân sau khi điều trị có tình trạng đỏ da kéo dài hay có những vấn đề khác cần giãn thời gian điều trị lên 6 tháng.

Do đó, bạn cần có ít nhất 7 ngày sau điều trị nghỉ dưỡng tuyệt đối, sau đó chỉ cần dùng kem chống nắng là có thể sinh hoạt lại. Thời gian điều trị cho lần tiếp theo phụ thuộc vào sức khỏe tổng thể và sức khỏe da.

Điều trị laser là thủ thuật có xâm lấn bề mặt da, do đó sau khi điều trị, tất cả các bệnh nhân sẽ được kê thêm thuốc uống và thuốc bôi. Chính những loại thuốc này giúp da phục hồi. Vì vậy, việc giữ da sẽ gồm điều trị thuốc nữa chứ không chỉ mỗi kem chống nắng. Tùy trường hợp và mức độ năng lượng sử dụng laser mà sẽ có những loại thuốc uống và bôi khác nhau. Nhưng đa phần, các thuốc bôi thiên về loại giúp da lành nhanh và giảm đỏ sau khi điều trị nhanh nhất có thể.

Đối với thủ thuật có can thiệp trên bề mặt da, khả năng nhiễm trùng là có. Do vậy vấn đề sử ụng thuốc sau khi điều trị laser là cần thiết. Sử dụng ngắn ngày cũng rất ít gây tác dụng phụ. Sau laser thường bác sĩ sẽ cho thuốc 1-2 tuần. Không có thuốc điều trị sau laser sẽ làm giảm hiệu quả điều trị.