Uống thuốc kháng virus sớm để ngăn ngừa biến chứng sau zona: nhiễm trùng da, đau dai dẳng

1. Bùng phát zona do đâu?

Đầu tiên, nhờ bác sĩ chia sẻ đâu là nguyên nhân gây ra zona và những tình huống nào sẽ làm zona bùng phát?

BS.CK1 Đinh Ngọc Liên - Trưởng Đơn vị Da liễu Thẩm mỹ da, Phòng khám Đa khoa Ngọc Minh: Zona là bệnh lý do virus varicalla zoster gây ra, đây cũng là loại virus gây nên bệnh thủy đậu. Thông thường khi mắc zona nghĩa là người đó đã từng bị thủy đậu từ nhỏ, các loại virus này ẩn trú dưới hạch thần kinh và đến một độ tuổi (khoảng sau 50 tuổi) khi hệ miễn dịch bắt đầu suy yếu thì virus sẽ tái hoạt và gây ra triệu chứng, biểu hiện zona.

2. Nhiễm trùng da và đau là di chứng phổ biến của zona

Zona sẽ để lại những di chứng nào sau khi bùng phát, trong đó di chứng nào phổ biến, nguy hiểm nhất? Các di chứng gây hại đến sức khỏe của người bệnh thế nào, thưa BS?

BS.CK1 Đinh Ngọc Liên trả lời: Những di chứng của zona bao gồm: Nhiễm trùng da do chăm sóc vết thương không tốt; đau sau zona.

Trong đó, di chứng thường gặp và ảnh hưởng đến người bệnh nhiều nhất là đau sau zona. Ngoài ra, còn một số di chứng về mắt, khi nhiễm trùng xung quanh hoặc tại vùng mắt, người bệnh sẽ bị  mất thị lực.

Zona còn gây ra tình trạng viêm não, liệt mặt, tiền đình, ù tai, chóng mặt khi bị biến chứng về thần kinh của zona.

3. Điều trị zona trong 24h đầu sau khi khởi phát triệu chứng

Khi phát hiện ra zona, đâu là thời gian vàng để điều trị và làm sao để người bệnh không bỏ lỡ thời gian này, thưa BS?

BS.CK1 Đinh Ngọc Liên trả lời: Thời gian vàng sau khi bị zona là phải điều trị trong vòng 24 giờ sau khi khởi phát triệu chứng, và tối đa là 72 giờ. Trong khoảng thời gian này, điều quan trọng nhất là người bệnh được uống thuốc kháng virus càng sớm càng tốt để ngăn ngừa biến chứng zona, đặc biệt là biến chứng đau sau zona, một biến chứng thường gặp gây ảnh hưởng rất nhiều đến chất lượng cuộc sống của người bệnh.

4. Dấu hiệu cảnh báo zona

Đâu là dấu hiệu cảnh báo người bệnh phát hiện cơn đau zona, thưa BS?

BS.CK1 Đinh Ngọc Liên trả lời: Khi mắc bệnh zona, một vùng da nhỏ trên cơ thể sẽ xuất hiện triệu chứng đau, nóng rát, châm chích. Tuy nhiên một số bệnh nhân có biểu hiện đau dữ dội tùy thuộc vào cơ địa từng người. Thông thường chỉ ảnh hưởng đến một vùng nhỏ, dễ gây nhầm lẫn với các triệu chứng của tim, phổi, dạ dày hoặc thận.

Zona cũng thường biểu hiện dưới dạng mụn nước, bóng nước thành chùm và xuất hiện tại một nửa bên của cơ thể. Ngoài ra zona có thể xuất hiện các triệu chứng toàn thân như sốt, mệt mỏi, đau cơ…

5. Phân biệt cơn đau zona với vết kiến ba khoang đốt

Làm sao để phân biệt cơn đau do zona với cơn đau do kiến ba khoang đốt hoặc do côn trùng cắn ạ?

BS.CK1 Đinh Ngọc Liên trả lời: Thực tế rất dễ nhầm lẫn giữa zona và kiến ba khoang nhưng đối với những bác sĩ làm trong chuyên ngành da liễu, việc phân biệt các vết thương này không khó.

Zona là tình trạng chỉ ảnh hưởng ở một nửa bên của cơ thể, còn kiến ba khoang có xu hướng phân bố một cách rời rạc, không tập trung một vùng trên da và có thể phân bố cả ở bên còn lại.

Thông thường zona là mụn nước hoặc bóng nước, nhưng phân bố thành chùm, còn với kiến ba khoang là dạng đường và vùng da bị viêm do tiếp xúc với dịch tiết của côn trùng, biểu hiện các mụn mủ li ti.

6. Nguyên tắc cần tuân thủ khi điều trị zona

Hiện nay đã có những giải pháp nào điều trị zona? Trong quá trình điều trị, người bệnh cần lưu ý gì về thói quen sinh hoạt, chế độ dinh dưỡng, thưa BS?

BS.CK1 Đinh Ngọc Liên trả lời: Đối với zona ngay khi khởi phát người bệnh cần đi khám ngay, nếu đúng là bệnh zona sẽ được uống thuốc kháng virus kịp thời, điều này giúp ngăn chặn các biến chứng nặng của zona.

Vùng bị zona cần được chăm sóc để tránh tình trạng nhiễm trùng bằng cách dùng các thuốc bôi tại chỗ, giữ khô, tránh chạm vào vùng da để ngừa nhiễm trùng.

Cần có chế độ sinh hoạt, nghỉ ngơi hợp lý để nâng cao sức đề kháng của mình trong giai đoạn nhiễm virus. Bên cạnh đó phải quản lý bệnh nền tốt để cơ thể có được sự phục hồi tốt nhất để tránh biến chứng.

7. Chăm sóc vết thương zona thế nào đúng cách?

Người bệnh zona cần chăm sóc các vết thương ngoài da thế nào để tránh tình trạng lở loét, viêm vết thương, thưa BS?

BS.CK1 Đinh Ngọc Liên trả lời: Vùng da đó cần được giữ khô, có thuốc bôi tại chỗ để vết thương mau lành, mau phục hồi. Trong trường hợp cần thiết phải sử dụng kháng sinh và tránh đụng chạm vào vùng da đang bị nhiễm trùng rồi chạm vào các vùng da khác, điều này dễ dẫn đến việc lây lan sang các vùng da lành xung quanh.

8. Phối hợp điều trị Đông - Tây y nếu tình trạng đau zona kéo dài

Trong trường hợp người bệnh gặp vấn đề đau nhức cần có phương pháp nào điều trị tiếp theo ạ?

BS.CK1 Đinh Ngọc Liên trả lời: Biến chứng đau sau zona là biến chứng rất thường gặp và dễ gây khó chịu cho người bệnh. Vì vậy điều quan trọng nhất là dùng thuốc kháng virus sớm, nếu đã xuất hiện biến chứng sẽ dùng thuốc giúp phục hồi dây thần kinh, việc này cần có thời gian.

Trong trường hợp bệnh nhân quá khó chịu, có thể sử dụng thuốc giảm đau. Còn nếu tình trạng này kéo dài trên 6 tháng cần kết hợp Đông - Tây y, trong đó các phương pháp của Đông y như: châm cứu, vật lý trị liệu để hỗ trợ việc phục hồi dây thần kinh của bệnh nhân.