Trẻ em - ‘người hùng FAST’ mới trong cuộc chiến chống đột quỵ

AloBacsi xin đăng lại bài viết của PGS.TS.BS Nguyễn Huy Thắng - Phó chủ tịch Hội Đột quỵ Việt Nam, Chủ tịch Hội Đột quỵ TPHCM: "Viết cho ngày Đột quỵ Thế giới 29/10/2025"

Mặc dù  các triệu chứng của đột quỵ có thể tìm thấy rất dễ dàng trên phương diện truyền thông hoặc mạng xã hội, tuy nhiên một thực tế đáng buồn, có đến 80% bệnh nhân đột quỵ tại Việt Nam nhập viện trễ, ngoài cửa sổ thời gian điều trị Vvàng (>4,5 giờ). Việc nhập viện trễ, có thể làm tăng 20-30% nguy cơ tàn phế và tử vong sau đột quỵ. 

Một trong những nguyên nhân dẫn đến việc nhập viện trễ, là do người dân vẫn chưa nhận biết được các dấu hiệu của đột quỵ. Ngay tại Hoa Kỳ, có đến 40% dân số không biết các triệu chứng chính của đột quỵ!!!

Bản thân tôi cũng đã có rất nhiều buổi nói chuyện trong cộng đồng và các phương tiện truyền thông, nhấn mạnh đến việc nhận biết và nhập viện sớm để có thể tối ưu hóa được hiệu quả điều trị. Tuy vậy, cần thừa nhận, những hoạt động này là chưa đủ để đạt được hiệu quả mong đợi.

Theo logic, đối tượng chúng ta hướng đến, chủ yếu là nhóm dân số nguy cơ cao, là những người lớn tuổi. Điều ít được lưu ý, đây cũng là nhóm dân số đã có sự giảm sút về trí nhớ, ngoài ra, những người lớn tuổi thường có tâm lý chủ quan chấp nhận chuyện “sinh tử” như là một thực tế không tránh được, dù rằng chúng ta hoàn toàn có thể kéo dài được tuổi thọ và duy trì chất lượng cuộc sống với chế độ dự phòng hợp lý. Điều này, đã góp phần làm giảm hiệu quả của những chương trình giáo dục cộng đồng hiện nay.

Cách nay khoảng vài năm, tổ chức Angels với sự hỗ trợ chuyên môn của hội Đột Quỵ Thế Giới đã đưa ra một chiến lược tiếp cận mới, nhấn mạnh việc bổ sung thêm nhóm dân số cần hướng tới trong việc nhận biết sớm dấu hiệu của đột quỵ. Chương trình FAST Heroes, tập trung việc hướng dẫn nhận diện đột quỵ cho các đối tượng là trẻ em!!!

Mới nghe qua, có vẻ như quá bất hợp lý, tuy vậy, trên thực tế, trẻ em với trí nhớ xuất sắc và thường xuyên “cận kề” với dân số lớn tuổi, sẽ được xem là đối tượng có thể làm thay đổi cuộc chơi “Game changer”. Tại hội nghị WSO 2025 vừa diễn ra tuần qua, cho biết có một trường hợp tại thành phố Barcelona, một cháu bé đã gọi cho tổng đài cấp cứu để yêu cầu sự trợ giúp cho bà ngoại vừa xuất hiện triệu chứng đột quỵ.

Đã có vài buổi sinh hoạt tại một số trường tiểu học ở TPHCM, và có lẽ sẽ cần thêm sự phối hợp giữa Sở Y Tế - Sở Giáo Dục và hội chuyên ngành trong những hoạt động này trong thời gian tới. 

Cảm ơn Sở Y Tế TPHCM đã tổ chức buổi tập huấn về chuyên đề Đột Quỵ vào chiều hôm qua, với sự tham dự của tất cả các cơ sở y tế trong địa bàn.