Trẻ chảy máu cam có phải dấu hiệu thiếu vitamin C?

1. Vai trò của vitamin với sức khỏe của trẻ?

Xin BS cho biết, vitamin đóng vai trò thế nào trong sự phát triển của cơ thể?

BS Trương Hữu Khanh trả lời: Cơ thể chúng ta có nhiều thành phần cần phải bổ sung, ví dụ như năng lượng, 4 chất cơ bản (chất đạm, chất đường, chất béo và chất xơ). Bên cạnh đó, có những vi chất rất quan trọng, mặc dù không nhìn thấy nhưng cần cung cấp đủ, đó là vitamin và khoáng chất.

Những vitamin và khoáng chất đều từ thực phẩm mà có, đặc biệt là rau xanh, trái cây tươi. Vitamin có rất nhiều nhóm như nhóm tan trong nước, nhóm tan trong dầu, nhóm rất thường xuyên phải dung nạp, nhóm rất quan trọng trong việc tăng sức đề kháng, nhóm quan trọng trong việc phát triển cấu trúc xương.

2. Trẻ từ độ tuổi nào cần bổ sung vitamin C?

Theo BS, từ tuổi nào trẻ bắt đầu cần bổ sung vitamin C?

BS Trương Hữu Khanh trả lời: Điều quan trọng nhất cần chú ý là khi người mẹ mang thai phải đủ chất, đủ vitamin và khoáng chất như sắt, canxi. Ngay khi sinh ra, những vi chất này sẽ đi qua nhau thai và sau đó đi qua sữa mẹ nếu mẹ ăn uống đầy đủ.

Tuy nhiên, riêng đối với vitamin D thường có rất ít trong thức ăn và khả năng từ mẹ truyền sang con cũng thấp. Đa số các trẻ nhỏ cần bổ sung vitamin D bằng sữa công thức, hoặc các sản phẩm bổ sung. Còn với các loại vitamin và khoáng chất khác, chỉ cần người mẹ ăn uống đủ chất là sẽ cung cấp đủ qua sữa cho con. Nếu không bú sữa mẹ, trong sữa công thức có bổ sung vitamin và khoáng chất cho cân bằng với nhu cầu của trẻ.

Khi trẻ lớn thì các loại vitamin và khoáng chất sẽ được nạp từ thức ăn, trong thịt cá, sữa, rau xanh, trái cây tươi và có thể bổ sung thêm nếu trẻ ăn uống kém.

3. Dấu hiệu nhận biết trẻ thiếu vitamin C là gì?

Dấu hiệu cho thấy trẻ thiếu vitamin C là gì ạ?

BS Trương Hữu Khanh trả lời: Quá liều vitamin C, trẻ có thể bị chảy máu chân răng, dễ bầm tím da. Nhưng thông thường, cũng ít khi nào để trẻ quá liều vitamin C mới bàn đến.

Bổ sung vitamin C rất dễ, chỉ cần cho bé ăn trái cây tươi, uống nước trái cây khi trẻ trên 2 tuổi là đủ nhu cầu cho trẻ. Nếu ba mẹ thấy trẻ quá sức khó khăn khi ăn uống, trong giai đoạn biếng ăn thì có thể bổ sung vitamin C. Thường, vitamin C có thể bổ sung mỗi ngày hoặc định kỳ 5-10 ngày và chuyển sang chế độ ăn. Thực tế, việc cho bé ăn rau xanh, trái cây tươi sẽ hấp thụ thuần túy hơn là uống thuốc.

4. Trẻ bị chảy máu cam, có phải do thiếu vitamin C?

Việc trẻ bị chảy máu cam và thiếu vitamin C có liên quan với nhau không ạ?

BS Trương Hữu Khanh trả lời: Chảy máu cam ở trẻ nhỏ nếu xảy ra cả 2 bên mũi cùng lúc chắc chắn là bất thường, cần đi khám ngay lập tức. Còn nếu chỉ chảy một bên mũi và tự cầm thường là do điểm mao mạch ở đỉnh mũi bị yếu, rách gây chảu máu hoặc trẻ có thói quen móc mũi, xịt rửa mũi quá nhiều sau khi sổ mũi cũng có thể gây trầy xước chảy máu.

Lúc đó, nếu máu tự cầm thì ba mẹ có thể bổ sung vitamin C cho trẻ, bởi nếu bù đắp được vitamin C thì sẽ khó chảy máu hơn trẻ thiếu vitamin C. Tuy nhiên, điều quan trọng là phải chăm sóc đúng, không rửa mũi kỹ quá, hướng dẫn trẻ không nên móc mũi, uống đủ nước, cung cấp đủ chất thì tình trạng này sẽ dần tốt hơn. Ngược lại, nếu trẻ chảy máu mũi thường xuyên thì cần đưa đi khám, bác sĩ sẽ soi kiểm tra điểm mặt trên vùng mũi có cần can thiệp hay không.

5. Khi nào trẻ cần bổ sung vitamin C bằng viên uống, viên ngậm?

Trường hợp nào trẻ có thể bổ sung vitamin C thông qua đồ ăn thức uống? Và khi nào thì phải bổ sung bằng viên uống, viên ngậm?

BS Trương Hữu Khanh trả lời: Chúng ta có thể cho trẻ bổ sung vitamin C nếu trẻ không có thói quen ăn rau xanh, ăn ít trái cây, biếng ăn quá. Hoặc trẻ đang bệnh, cha mẹ hoàn toàn có thể bổ sung vitamin C. Việc bổ sung vitamin C không phải quá cầu kỳ hay khó khăn nhưng không nên lạm dụng quá, đặc biệt là không nên dùng buổi tối, sẽ khiến trẻ khó ngủ hơn.

6. Bổ sung vitamin C sao cho đúng?

Khi cần bổ sung vitamin C cho trẻ bằng viên uống, viên ngậm thì liều lượng như thế nào? Cha mẹ có thể tự mua hay cần BS kê toa ạ?

BS Trương Hữu Khanh trả lời: Trong tất cả các lọ vitamin C thì đều có hướng dẫn sử dụng, bởi vì liều lượng tùy thuộc vào cân nặng, lứa tuổi. Vitamin C có 2 loại, ngậm và hòa tan. Do đó, khi dùng phải đọc kỹ hướng dẫn và sử dụng đúng theo hướng dẫn, vì chúng ta là người bổ sung, không phải điều trị. Khi điều trị thì cần dùng đúng theo khuyến cáo của bác sĩ.

Trẻ ăn ít rau xanh, trái cây hoặc biếng ăn, sau một trận ốm... mẹ có thể bổ sung thêm vitamin C

7. Cách chế biến thực phẩm có làm giảm hàm lượng vitamin C?

Những thực phẩm nào chứa nhiều vitamin C? Việc nấu nướng hay bảo quản có làm thay đổi lượng vitamin C trong thực phẩm không?

BS Trương Hữu Khanh trả lời: Khi nấu chín thực phẩm, lượng vitamin C sẽ giảm xuống, vì vậy nên ăn trái cây tươi, rau xanh.

Có phải trái cây càng chua là càng nhiều vitamin C không ạ?

BS Trương Hữu Khanh trả lời: Không phải đúng hoàn toàn, điều này chỉ tương đối thôi. Tuy nhiên, nếu trái cây quá chua trẻ cũng không thích ăn.

Theo BS, sai lầm thường gặp khi bổ sung vitamin C cho trẻ là gì ạ? Nếu bổ quá liều vitamin C thì có ảnh hưởng gì đến sức khỏe không, thưa BS?

BS Trương Hữu Khanh trả lời: Nếu uống vitamin C quá nhiều trẻ sẽ biếng ăn. Nếu uống vào buổi tối bé sẽ biếng ngủ. Do đó, chúng ta chỉ bổ sung vitamin C cho trẻ khi quá biếng ăn hoặc sau một đợt bệnh. Nếu phải bổ sung thì cần bổ sung đúng liều đã hướng dẫn, không lạm dụng.