Hơn 3 tháng trước, trên mũi của bà L.T.M. (70 tuổi) bất ngờ xuất hiện một vết sạm da. Người bệnh cho rằng đó chỉ là sự thay đổi bình thường ở người lớn tuổi nên không đi khám. Mặc dù không gây đau nhưng vị trí sạm da phát triển ngày càng lớn, gia đình lo lắng nên đưa bà đến Bệnh viện Da Liễu TPHCM kiểm tra.

Kết quả ghi nhận, bà M. bị ung thư da dạng biểu mô tế bào đáy. Vùng da bị ung thư đã lan rộng từ mũi xuống vùng mặt của bệnh nhân. Theo BS Phạm Văn Đảm, Đơn vị Phẫu thuật Tạo hình Thẩm mỹ, Bệnh viện Da Liễu TPHCM, ung thư da tế bào đáy chiếm tỷ lệ khoảng 75% trong các loại ung thư da, thường xảy ra trên các vùng da tiếp xúc với ánh nắng mặt trời bắt nguồn từ trong các tế bào nền - một loại tế bào trong da tạo thành lớp sâu nhất của biểu mô. Các tế bào da mới này sẽ thay thế dần các tế bào cũ khi chúng chết đi.

BS Phạm Văn Đảm thông tin thêm, vùng da bị ung thư lan rộng trên khuôn mặt nhưng bà T.M. may mắn chưa bị di căn. Sau hội chẩn, ê kíp đã thực hiện cuộc phẫu thuật loại bỏ hoàn toàn vùng da bị ung thư, đồng thời sử dụng vạt da tại chỗ che phủ vết thương và tạo hình thẩm mỹ giúp gương mặt của bệnh nhân tránh bị khuyết lõm.

Ung thư da là loại ung thư thường gặp nhất ở người cao tuổi (Ảnh: Bệnh viện cung cấp)

ThS.BS Trần Bá Tòng - Khoa Ngoại, Bệnh viện Da liễu TPHCM cho biết, tại cơ sở y tế này, mỗi năm có khoảng gần 3.000 lượt bệnh nhân đến khám và điều trị ung thư da, trong đó người cao tuổi (từ đủ 60 tuổi trở lên) chiếm hơn 90%.

Theo BS Tòng, có ba loại ung thư da thường gặp nhất ở người lớn tuổi là ung thư tế bào đáy, ung thư tế bào gai và ung thư tế bào hắc tố (melanoma). Trong đó, 90% là ung thư tế bào đáy và ung thư tế bào gai gặp ở vùng da đầu mặt, cổ, là vùng tiếp xúc nhiều với ánh nắng mặt trời. Tuy đây là hai loại ung thư da thường gặp nhất nhưng có diễn tiến đương đối lành tính, ít tiến triển tới di căn hoặc gây tử vong.

Ung thư da nếu phát hiện sớm có thể được chữa khỏi hoàn toàn bằng phương pháp phẫu thuật cắt rộng, đồng thời ít để lại những ảnh hưởng về mặt chức năng, thẩm mỹ về sau. Mặc dù nằm ở vùng da dễ quan sát, tuy nhiên phần lớn các trường hợp ung thư da đến khám tại Bệnh viện Da liễu TPHCM đều ở giai đoạn trễ, khi ung thư da đã phát triển to, gây khó khăn cho việc điều trị.

Việc chẩn đoán chậm trễ này có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân, trong đó nguyên nhân chính là do phần lớn ung thư da diễn tiến chậm và không kèm triệu chứng đau nhức nên bệnh nhân không phát hiện ra hoặc do bệnh nhân chủ quan, nghĩ đây là những u lành tính thường gặp ở người già như dày sừng tiết bả, đốm nâu, nốt ruồi… nên không đi thăm khám.

Trong khi đó, loại thứ 3 của ung thư da là dạng ung thư tế bào hắc tố. Đây là loại ít gặp nhất nhưng ung thư tế bào hắc tố lại có tiên lượng xấu nhất và có nguy cơ di căn, gây tử vong. Không giống như ở người da trắng, khi đa phần melanoma gặp ở vùng da phơi bày ánh sáng do ảnh hưởng của tia UV, melanoma ở người châu Á thường gặp ở vị trí đầu chi, đặc biệt là vùng da lòng bàn chân.

Do bệnh diễn tiến mạn tính, không gây đau đớn, có màu đen giống nốt ruồi, lại gặp ở vùng da khó tự quan sát nên bệnh nhân thường đến khám trễ khi bệnh đã diễn tiến qua nhiều năm, tiến triển đến loét và có khả năng di căn. Do đó việc chẩn đoán và giáo dục nâng cao kiến thức của người dân về việc tự phát hiện sang nghi ngờ ung thư da là một việc rất quan trong việc quản lý và điều trị ung thư da.

Để phòng tránh ung thư da và có một làn da khỏe mạnh, các chuyên gia khuyến cáo người dân hạn chế tiếp xúc với ánh nắng mặt trời trong khoảng 10 sáng đến 3 giờ chiều; sử dụng kem chống nắng thường xuyên; che chắn làn da khi ra ngoài trời nắng…

Đặc biệt, nên kiểm tra làn da thường xuyên, khi thấy có các dấu hiệu như: có nốt ruồi bị đau, xuất huyết, thay đổi kích thước nhanh chóng; xuất hiện vùng da bất thường, biến đổi màu sắc… cần tới ngay cơ sở y tế có chuyên khoa da liễu để được thăm khám. Có thể chữa khỏi ung thư da nếu phát hiện và điều trị sớm.