Tổng quan về bệnh huyết áp cao

Huyết áp cao, hay tăng huyết áp, là một trong những yếu tố nguy cơ chính của bệnh tim và đột quỵ, là hai trong số những nguyên nhân hàng đầu gây tử vong hiện nay.

Điều quan trọng là phải biết nguy cơ mắc bệnh cao huyết áp và thường xuyên kiểm tra huyết áp. Ảnh: Shutterstock

Tăng huyết áp là gì?

Tăng huyết áp là thuật ngữ y học cho huyết áp cao.

Khi tim đập, máu chảy qua các động mạch và tỏa đi khắp cơ thể. Huyết áp là một phép đo lực của máu đối với thành động mạch của bạn.

Nếu lực quá cao, các động mạch bị thu hẹp và trái tim hoạt động mạnh hơn, điều này có thể dẫn đến các vấn đề sức khỏe theo thời gian, một số trong đó có thể đe dọa đến tính mạng.

Chỉ số đo máu là một phần của hai số: huyết áp tâm thu và huyết áp tâm trương.

Huyết áp tâm thu, con số đứng trước, là lượng áp lực trong động mạch khi cơ tim của bạn co bóp. Huyết áp tâm trương là con số đứng sau, đề cập đến nhịp đập của tim.

Sử dụng các phép đo này, đây là những gì các bác sĩ cho là huyết áp cao hoặc tăng huyết áp.

Ảnh: Shayanne Gal / Business Insider

Triệu chứng huyết áp cao

Huyết áp cao thường không có triệu chứng. Nó phát triển theo thời gian và nhiều người không biết họ bị tăng huyết áp. Trên thực tế, huyết áp cao thường được gọi là kẻ giết người thầm lặng.

Nhưng huyết áp cao có thể điều trị dễ dàng nếu bạn phát hiện bệnh sớm - nó chỉ trở nên nguy hiểm khi không được điều trị trong một thời gian dài.

Đó là lý do tại sao việc đến gặp bác sĩ ít nhất một lần một năm là rất quan trọng. Với việc kiểm tra định kỳ, bác sĩ có thể đo huyết áp, thảo luận về tiền sử bệnh của bạn và xác định xem bạn có bị tăng huyết áp hay có thể gặp nguy hiểm.

Giả định rằng bạn đã bị huyết áp cao, hoặc có nguy cơ, bác sĩ có thể yêu cầu bạn đến kiểm tra thường xuyên hơn hoặc yêu cầu bạn kiểm tra huyết áp tại nhà.

Nguyên nhân gây huyết áp cao?

Các chuyên gia y tế phân loại huyết áp cao là tăng huyết áp nguyên phát hoặc thứ phát. Cả hai loại huyết áp cao đều có nguyên nhân khác nhau.

Tăng huyết áp nguyên phát

Tăng huyết áp nguyên phát không có một nguyên nhân rõ ràng và có thể là kết quả của một số yếu tố rủi ro, bao gồm tiền sử gia đình và hành vi lối sống, chẳng hạn như:

- Chế độ ăn uống không lành mạnh, đặc biệt là quá nhiều natri và quá ít kali

- Thiếu tập thể dục

- Béo phì

- Hút thuốc lá

- Căng thẳng mãn tính

Người ta ước tính rằng khoảng 90% đến 95% những người bị huyết áp cao bị tăng huyết áp nguyên phát và đây là loại phổ biến nhất.

Tăng huyết áp thứ phát

Tăng huyết áp thứ phát là khi huyết áp cao gây ra bởi tình trạng sức khỏe đã có từ trước, như:

- Bệnh thận

- Biến chứng tiểu đường

- Rối loạn nội tiết tố

- Các vấn đề về tuyến giáp

- Chứng ngưng thở lúc ngủ

- Bệnh tim bẩm sinh, hoặc dị tật tim khi sinh

- Tác dụng phụ của thuốc như thuốc giảm đau, thuốc tránh thai hoặc thuốc chống trầm cảm

Nguy cơ cao huyết áp

Khi không được điều trị, huyết áp cao rất nguy hiểm và có thể dẫn đến các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng. Ví dụ, tăng huyết áp, bệnh tim và đột quỵ là những tình trạng liên quan.

Bệnh tim là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong. Mặc dù có nhiều loại bệnh tim, huyết áp cao làm tăng nguy cơ của bạn đối với tất cả, khiến tăng huyết áp trở thành một trong những nguyên nhân chính gây ra bệnh tim.

Ví dụ, huyết áp cao là một trong những dấu hiệu chính của cơn đau tim. Tình trạng này cũng góp phần vào suy tim, cũng như bệnh tim mạch vành - loại bệnh tim phổ biến nhất.

Khoảng 80% người Mỹ bị đột quỵ cũng sẽ bị huyết áp cao. Ngoài ra, nó cũng có thể là một trong những dấu hiệu cảnh báo phình động mạch.

Cách hạ huyết áp

Có nhiều cách để giảm huyết áp và giảm hiệu quả nguy cơ mắc bệnh tim hoặc đột quỵ.

Nhiều người có thể hạ huyết áp một cách hiệu quả. Để làm như vậy, điều quan trọng là phải biết các yếu tố nguy cơ của bạn, theo kịp các chỉ số huyết áp của bạn và quan trọng nhất là thực hiện một vài thay đổi quan trọng trong lối sống.

Những thay đổi lối sống phổ biến nhất bao gồm:

Bỏ hút thuốc. Bỏ thuốc lá có thể ngăn ngừa bệnh tim, vì nghiên cứu đã phát hiện ra rằng nó có thể làm giảm 39% nguy cơ mắc bệnh tim mạch.

Giảm cân. Giảm 10 pound có thể làm giảm huyết áp tâm thu của bạn xuống khoảng 10 đến 12 điểm.

Tập thể dục thường xuyên. Đặt mục tiêu cho 30 đến 60 phút hoạt động thể chất mỗi ngày - chẳng hạn như đi bộ, chạy, bơi lội, đi xe đạp, nâng tạ - bất kỳ loại bài tập nào khiến tim bạn đập mạnh.

Lượng natri thấp hơn. FDA khuyến cáo rằng những người bị tăng huyết áp nên tiêu thụ không quá 1.500 miligam natri mỗi ngày.

Thực phẩm làm giảm huyết áp

Cũng có một số loại thực phẩm giúp giảm huyết áp, và áp dụng chế độ ăn uống lành mạnh hơn có thể tạo ra sự khác biệt rất lớn.

Ví dụ, nghiên cứu đã tìm thấy chế độ ăn DASH có thể làm giảm huyết áp. DASH là viết tắt của phương pháp ăn kiêng để ngăn chặn tăng huyết áp, và được phát triển bởi Viện sức khỏe quốc gia vào đầu những năm 1990.

Để giảm huyết áp, chế độ ăn DASH hạn chế natri, đường và chất béo bão hòa hoặc chất béo chuyển hóa trong khi tăng kali, canxi và magiê. Sự cân bằng các chất dinh dưỡng này là tốt cho tim và đã được tìm thấy để giảm đáng kể huyết áp cho những người bị tăng huyết áp.

Nhìn chung, chế độ ăn DASH tập trung vào các loại thực phẩm như rau, trái cây, các loại hạt, đậu, ngũ cốc nguyên hạt và cá, không khuyến khích thức ăn nhanh, đồ đóng gói và đồ ăn nhẹ chế biến sẵn.

Rau nhiều màu và bông cải xanh đến khoai lang, cà rốt được khuyến khích trong chế độ ăn DASH. Ảnh: AlexRaths / iStock