Hoạt chất: Trihexyphenidyl
Thương hiệu: Artane, Trihexane

I. Công dụng Trihexyphenidyl

1. Công dụng của thuốc Trihexyphenidyl

Trihexyphenidyl hoạt động bằng cách thư giãn cơ bắp và các xung thần kinh điều khiển chức năng của cơ bắp. Từ đó giúp bệnh nhân giảm tình trạng cứng cơ, đổ mồ hôi và tiết nước bọt. Ở những người mắc bệnh Parkinson sẽ phục hồi được khả năng đi lại và các triệu chứng khác của bệnh.

Bên cạnh đó thuốc còn có tác dụng điều trị một số cử động không tự nguyện do tác dụng phụ của một số thuốc chống loạn thần như chlorpromazine, haloperidol.

Thuốc có khả năng kháng cholinergic để giúp các cơn co thắt cơ xương khớp không thể xảy ra. Làm giảm các tác dụng phụ khác có trong thuốc Trihexyphenidyl.

Tuy nhiên, thuốc Trihexyphenidyl không được liệt kê trong danh sách điều trị các vấn đề vận động do rối loạn vận động muộn, vì có thể làm cho chúng trở nên nghiêm trọng hơn.

>>> Có thể bạn quan tâm: Run tay, dấu hiệu của bệnh Parkinson

2. Thông tin cảnh báo cần biết khi sử dụng thuốc Trihexyphenidyl

Đối với những người mắc bệnh tim hoặc huyết áp cao: Trường hợp này vô cùng nguy hiểm vì nó có thể làm tim bạn đập nhanh và gia tăng các cơn đau ngực. Bác sĩ sẽ phải theo dõi chặt chẽ hoặc có thể cho bạn sử dụng liều thuốc thấp hơn bình thường để xem khả năng đáp ứng thuốc như thế nào rồi mới tiếp tục theo dõi điều trị tiếp.

Đối với những người mắc bệnh tăng nhãn áp góc mở: Không nên uống Trihexyphenidyl vì rất có thể sẽ gây mù lòa cho người sử dụng. Bạn sẽ cần phải khám mắt để bảo vệ thị lực của mình trước khi dùng thuốc.

Đối với những người bị xơ cứng động mạch: Độ nhạy với thuốc sẽ tăng lên, gây khó chịu, nôn ói, thay đổi hành vi và nhận thức. Cho nên, nếu bạn bị cứng thành động mạch hãy nói với bác sĩ, bác sĩ có thể sẽ cho bạn dùng liều lượng thấp để đáp ứng thuốc và tăng liều từ từ sau.

Đối với những người mắc bệnh gan: Gan không khỏe sẽ không có tác dụng xử lý thuốc một cách hiệu quả nhất. Do đó, nếu gan của bạn yếu sẽ làm gia tăng nồng độ của Trihexyphenidyl trong cơ thể, gây nhiều tác dụng phụ nguy hiểm.

Đối với những người mắc bệnh thận: Nếu gia đình bạn có người từng bị bệnh thận, hoặc cơ thể bạn đang có vấn đề liên quan đến bệnh này, thì khi uống Trihexyphenidyl cơ thể bạn sẽ khó có thể loại bỏ được thuốc ra ngoài. Từ đó dẫn đến các tác dụng phụ không mong muốn.

II. Liều dùng thuốc Trihexyphenidyl

Hình thức: viên uống
Liều lượng: 2 mg, 5 mg

1. Liều dùng thuốc Trihexyphenidyl với người lớn

Liều dùng cho người lớn (tuổi từ 18 - 59 tuổi) mắc bệnh Parkinson

Liều khởi đầu điển hình: 1 mg/ngày.

Tăng liều: Bác sĩ của bạn có thể tăng liều của bạn thêm 2 mg, cho đến khi bạn dùng 6 - 10 mg/ngày.

Lưu ý: Nếu bạn mắc bệnh Parkinson do nhiễm virus, bạn có thể cần phải uống từ 12 - 15mg mỗi ngày.

Liều dùng cho người lớn (tuổi từ 18 - 59 tuổi) mắc rối loạn vận động do thuốc

Liều khởi đầu điển hình: 1 mg/ngày.

Liều dùng tăng: Bác sĩ có thể tăng liều nếu tay chân bạn không thể kiểm soát trong vài tiếng đồng hồ, để giúp các triệu chứng này biến mất.

Liều duy trì điển hình: Từ 5 -15 mg/ngày.

2. Liều dùng thuốc Trihexyphenidyl với người lớn tuổi (từ 65 tuổi trở lên)

Ở độ tuổi này khá nhạy cảm với thuốc Trihexyphenidyl, từ đó gây ra tình trạng quên trước quên sau, nhầm lẫn và mất trí nhớ. Bác sĩ sẽ phải theo dõi sát sao và tùy theo sức khỏe của bạn mà cho liều thuốc ít hơn bình thường rồi sau đó mới bắt đầu điều trị tiếp tục.

3. Liều dùng thuốc Trihexyphenidyl với trẻ em

Liều khởi đầu điển hình: Từ 0,1 - 0,2 mg/kg/tuần 3 liều.

Tăng liều: Từ 0,05 - 0,3mg/kg/ngày chia 3 liều khi sang tuần thứ 2. Hàng tuần tăng tiếp từ 0,05 - 0,5mg/kg 3 liều.

Lưu ý: Với trẻ em, không được dùng quá 0,75mg/kg/ngày. Tuy nhiên, việc sử dụng thuốc cho trẻ em tuyệt đối phải được quyết định và hướng dẫn từ các chuyên gia y tế, không được tự ý cho con bạn uống.

4. Liều dùng thuốc Trihexyphenidyl với phụ nữ mang thai và đang cho con bú

Bạn nên tham khảo và hỏi ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng.

III. Cách dùng thuốc Trihexyphenidyl

1. Cách dùng thuốc Trihexyphenidyl hiệu quả

Trihexyphenidyl có dạng viên và thuốc tiên (dạng lỏng) để uống. Nó thường được thực hiện có hoặc không có thức ăn ba hoặc bốn lần một ngày. Uống trihexyphenidyl vào cùng một thời điểm mỗi ngày.

Thực hiện theo các hướng dẫn trên nhãn thuốc của bạn một cách cẩn thận và yêu cầu bác sĩ hoặc dược sĩ của bạn giải thích bất kỳ phần nào bạn không hiểu. Uống Trihexyphenidyl chính xác theo chỉ dẫn. Không dùng nhiều hơn hoặc ít hơn hoặc dùng thường xuyên hơn so với chỉ định của bác sĩ.

Đừng ngừng dùng Trihexyphenidyl đột ngột mà không nói chuyện với bác sĩ, đặc biệt nếu bạn cũng đang dùng các loại thuốc khác. Ngừng đột ngột có thể khiến các triệu chứng của bệnh Parkinson quay trở lại.

2. Bạn nên làm gì khi uống quá liều thuốc Trihexyphenidyl

Trường hợp dùng quá liều, rất có thể bạn sẽ gặp các tác dụng phụ bao gồm: Sốt, tim đập nhanh, đầy hơi, da khô, ảo giác, giãn đồng tử.

Vì vậy, nếu có các biểu hiện trên hãy ngay lập tức gọi cho Trung tâm Cấp cứu 115 hoặc đến cơ sở ý tế gần nơi ở nhất để được hỗ trợ và xử lý kịp thời.

3. Bạn nên làm gì khi bỏ quên liều thuốc Trihexyphenidyl

Dùng liều đã quên ngay khi bạn nhớ nó. Tuy nhiên, nếu gần đến giờ dùng liều tiếp theo, hãy bỏ qua liều đã quên và tiếp tục lịch dùng thuốc thường xuyên. Đừng dùng một liều gấp đôi để bù cho một lần bỏ lỡ.

IV. Tác dụng phụ thuốc Trihexyphenidyl

1. Các tác dụng phụ có thể xảy ra khi dùng thuốc Trihexyphenidyl

Trihexyphenidyl có thể gây ra tác dụng phụ. Hãy cho bác sĩ của bạn nếu bất kỳ triệu chứng nào là nghiêm trọng hoặc không biến mất:

- Chóng mặt hoặc mờ mắt
- Đau đầu
- Khô miệng
- Nôn
- Đau dạ dày
- Táo bón
- Khó tiểu

2. Tác dụng phụ nghiêm trọng

Một số tác dụng phụ có thể nghiêm trọng. Nếu bạn gặp bất kỳ triệu chứng nào sau đây, hãy gọi bác sĩ của bạn ngay lập tức: Nhịp tim không đều, ảo giác, chứng hoang tưởng.

Bệnh tăng nhãn áp với các triệu chứng: Đau mắt, mờ mắt, mất thị lực đột ngột hoặc dần dần, nhìn dạng vòng tròn màu cầu vồng xung quanh ánh sáng.

Vấn đề về đường ruột với các triệu chứng: Đau bụng, đầy hơi, táo bón nặng, buồn nôn, nôn, ăn không ngon miệng.

Đột quỵ nhiệt hoặc khó khăn đổ mồ hôi hoặc cả hai với các triệu chứng như: Không thể đổ mồ hôi, mệt mỏi, chóng mặt, ngất xỉu, chuột rút cơ bắp hoặc dạ dày, tiêu chảy, hoang tưởng.

Hội chứng ác tính thần kinh (NMS): Sốt, cơ bắp căng cứng, thay đổi suy nghĩ, tâm thần, mạch đập nhanh, thở nhanh và nông, huyết áp thay đổi cao hay thấp.

Trihexyphenidyl có thể gây ra tác dụng phụ khác. Gọi cho bác sĩ nếu bạn có bất kỳ vấn đề bất thường trong khi bạn đang dùng thuốc này.

V. Lưu ý khi dùng thuốc Trihexyphenidyl

1. Nên làm gì trước khi dùng thuốc Trihexyphenidyl

Hãy nói với bác sĩ và dược sĩ của bạn nếu bạn bị dị ứng với Trihexyphenidyl, hay bất kỳ loại thuốc nào khác, hoặc bất kỳ thành phần nào trong chế phẩm Trihexyphenidyl. Hỏi bác sĩ hoặc dược sĩ của bạn hoặc kiểm tra nhãn gói cho danh sách các thành phần.

Nói ra những loại thuốc kê toa và không kê toa, vitamin, bổ sung dinh dưỡng và các sản phẩm thảo dược bạn đang dùng hoặc dự định dùng.

Nhớ và kể lại những trường hợp nếu bạn đã hoặc đã từng bị tăng nhãn áp, huyết áp cao, các vấn đề với hệ thống tiết niệu hoặc tuyến tiền liệt, các vấn đề về dạ dày, hoặc bệnh tim, thận hoặc gan.

Trường hợp bạn đang mang thai, dự định có thai, hoặc đang cho con bú. Nếu bạn có thai trong khi dùng Trihexyphenidyl, hãy gọi bác sĩ của bạn.

Nếu bạn đang phẫu thuật, bao gồm cả phẫu thuật nha khoa, hãy nói với bác sĩ hoặc nha sĩ rằng bạn đang dùng Trihexyphenidyl.

Nói chuyện với bác sĩ về những rủi ro và lợi ích của việc dùng Trihexyphenidyl nếu bạn từ 65 tuổi trở lên. Người lớn tuổi thường không nên dùng Trihexyphenidyl vì nó không an toàn hoặc hiệu quả như các loại thuốc khác có thể được sử dụng để điều trị cùng một tình trạng.

2. Tương tác thuốc Trihexyphenidyl

Thuốc Trihexyphenidyl có thể tương tác với các loại thuốc, vitamin hoặc thảo dược khác mà bạn đang dùng. Việc này có khả năng gây hại hoặc ngăn chặn thuốc hoạt động tốt.

Để giúp tránh các tương tác, bác sĩ của bạn nên quản lý tất cả các loại thuốc của bạn một cách cẩn thận. Hãy chắc chắn nói với bác sĩ của bạn về tất cả các loại thuốc, vitamin hoặc thảo dược bạn đang dùng.

Dưới đây là các loại thuốc dễ tương tác với bạn cần biết:

Thuốc dùng cho bệnh Parkinson

Dùng kết hợp thuốc Levodopa dành cho bệnh nhân Parkinson với Trihexyphenidyl có thể làm gia tăng vận động không tự nguyện. Vì vậy, trường hợp nhất định cần dùng chung, có thể cần phải giảm liều của một hoặc các loại thuốc khác.

Thuốc trầm cảm

Loại thuốc này nếu dùng chung với Trihexyphenidyl, sẽ tăng khả năng nguy cơ tác dụng phụ như đầy hơi, khó tiêu, khô miệng, sốt. Ví dụ:

- Amitriptyline
- Clomipramine
- Desipramine
- Nortriptyline
- Isocarboxazid
- Phenelzin
- Tranylcypromine

VI. Cách bảo quản thuốc Trihexyphenidyl

Giữ thuốc này trong hộp đựng, đóng chặt và để xa tầm tay trẻ em. Lưu trữ nó ở nhiệt độ phòng và tránh xa nhiệt độ và độ ẩm (không phải trong phòng tắm).

Điều quan trọng là phải để tất cả các loại thuốc tránh xa tầm mắt và tầm với của trẻ em vì nhiều hộp đựng (chẳng hạn như thuốc giảm đau hàng tuần và thuốc nhỏ mắt, kem, miếng dán và thuốc hít) trẻ nhỏ có thể mở chúng dễ dàng. Để bảo vệ trẻ nhỏ khỏi bị nhiễm độc, luôn luôn khóa hộp thuốc hoặc tủ thuốc an toàn và đặt ở vị trí an toàn.

Các loại thuốc không cần thiết nên được xử lý theo những cách đặc biệt để đảm bảo rằng vật nuôi, trẻ em và những người khác không thể tiêu thụ chúng. Tuy nhiên, bạn không nên xả thuốc này xuống nhà vệ sinh.

Thay vào đó, cách tốt nhất để loại bỏ thuốc của bạn là nói chuyện với dược sĩ của bạn hoặc liên hệ với bộ phận tái chế/rác thải địa phương của bạn để tìm hiểu thêm.

Lệ Phương
Cổng thông tin tư vấn sức khỏe AloBacsi.vn
Chịu trách nhiệm nội dung: BS.CK1 Trịnh Ngọc Bình
Nguồn: medlineplus.gov, healthline.com